Türkiyə terrorçuların tranzit ölkəsi oldu

Parisdəki üç qadının öldürülməsindən Reyhanlı hücumuna qədər bir çox terror hadisəsi ABŞ-ın terrorizm hesabatında əks olunarkən qeyri-hökumət təşkilatlarının xaricə pul qaçıracaqlarına da toxunulub.
ABŞ Xarici işlər nazirliyi 2013-cü il Terrorizm Ölkələri hesabatını dərc etdi. Hesabatda Avropanın 2013-cü il ən əhəmiyyətli terrorçu hücumlara səhnə olan bölgələrdən biri olduğu ifadə edilərkən Türkiyədəki Reyhanlı hücumu, DHKP/C-dən ABŞ səfirliyinə qarşı intihar bombalı hücuma qədər əhəmiyyətli tədbirlər arasında sayıldı. Avropa hissəsində Parisdəki üç PKK-lı qadının öldürülməsi hadisəsinə toxunulurkən “Yanvar ayında üç Kürd qadın aktivist Parisdə iddiaya görə indi Fransız polisi tərəfindən həbsdə saxlanılan bir Türk kürdü tərəfindən qatilin motivi naməlum qalsa da terrorizmlə əlaqələndirilən şəkildə öldürüldü” deyildi.
Hesabatda 2013-cü ilin ilk yarısında İraq, Türkiyə və ABŞ-ın bölgədəki PKK ilə davam edən mübarizə səylərinin bir hissəsi kimi üçlü təhlükəsizlik dialoquna davam etdikləri ifadə edilərkən “Türk hökuməti və həbsdəki PKK lideri Abdullah Öcalan arasındakı sülh prosesinin bir hissəsi kimi may ayından etibarən yüzlərlə PKK terrorçusu Türkiyəni tərk etdi və şimal İraqdakı İraq Kürdüstani Bölgəsinə girdi” deyildi.

4-5 min PKK-lı var, 3000-3500-ü Şimali İraqdadır”
Hesabatın “Xarici Terrorçu təşkilatlar” hissəsində PKK-nın əsas məqsədinin Türkiyənin cənub-şərqində müstəqil bir Kürd dövləti qurmaq olduğu ancaq son illərdə tez-tez Türkiyə içində kürdlərin dil və mədəni haqlarını zəmanət altına alacaq muxtariyyətin dilə gətirilməyə başladığı ifadə edildi.

Atəşkəs davam edir
PKK-nın gücünün təxminən 4-5 min nəfər olduğu, bunların 3000-3500-nün Şimali İraqda olduğu qeyd edilən hesabatda təşkilatın fond və xarici yardım qaynaqları mövzusunda “PKK Avropadakı böyük kürd diasporasından və cinayət fəaliyyətlərindən maliyyə dəstəyi təmin edir” deyildi. Hesabatın Türkiyəyə ayrılan hissəsində bu məlumatlar var:
“PKK və Türk hökuməti arasında davam edən sülh danışıqları zəifləsə də Türkiyə PKK tərəfindən 2013-cü ildə ortaya çıxan terror təhdidinə qarşı ABŞ-dan yardım aldı.
Türkiyə Suriyadakı münaqişəyə görə sərhədlərindəki terrorçu qruplarla bağlı narahatlıqlarını artan şəkildə dilə gətirdi. Türkiyə Suriyadakı İŞİD içindəki Əl-Qaidə, Levant və Əl-Nusra Cəbhəsi ilə digər qruplara qatılmaq üçün Avropadan gələnlər üçün tez-tez tranzit ölkə kimi istifadə edildi”.

Reyhanlı hücumu
2013-cü ildə Türkiyədə təxminən 20 terrorçunun hücum etdiyi və 11 mayda Türkiyənin yaxın tarixindəki ən ölümcül terror hücumu ilə qarşılaşdığı Suriya sərhədinə yaxın Hatay Reyhanlıda iki bombalı maşının partladılması səbəbiylə 52 nəfərin dünyasını dəyişdiyi xatırladıldı, “Türk səlahiyyətlilər bomba hücumlarının arxasında Mihrac Uralın olduğuna güclü şəkildə inanırlar” deyildi.
11 fevralda isə Türkiyə -Suriya sərhədindəki Bab əl-Hava sərhəd keçid məntəqəsində bombalı avtomobilin partladılması nəticəsində üçü Türk vətəndaşı olan 13 nəfərin öldüyü yazılan hesabatda “Partlayışda ən az 28 nəfər yaralandı... Suriyadakı qarşıdurmada əhəmiyyətli bir Şam tərəfdarı olan Hataylı bir ələvi türk Mihrac Ural məsul tutuldu” ifadəsi yer aldı.
Terrorizmin yalnız Türkiyə ilə əlaqədar şəxsləri hədəf alması formasındakı dar tərifin ölkənin beynəlxalq terrorizmə qarşı mübarizəsinə maneə törətdiyi ifadə edilən hesabatda “Terrorizmin bu tərifi qlobal terrorist şəbəkələrə qarşı əməliyyat və hüquqi əməkdaşlığa mane ola bilər” deyildi. Hesabatda bu məlumatlar yer aldı:
“2011-ci il sonrasında Türk polisi bir əl-Qaidəyə mənsub 15 nəfəri Ankaradakı ABŞ səfirliyi və digər bəzi yerlərə hücum təşkil etmə səbəbiylə həbs etdi. ABŞ səfirliyi səlahiyyətlilərinə bu məsələylə bağlı hər hansı əlavə məlumat vermədilər. Ayrıca Türk təhlükəsizlik gücləri ABŞ səfirliyinə 1 fevralda təşkil edilən intihar hücumuna sürətli və tam bir cavab versə də ABŞ-lı araşdırmacılar cinayət baş verdiyi yerdə toplanan dəlillərə məhdud giriş əldə etdi. Cinayət prosedurasının gizliliyi Türk polisinin araşdırmalarında yığdıqları məlumatları cinayət istintaqının davam etməsiylə əlaqədar əvvəldən paylaşmasına maneə törədir.
- Qeyri-kommersiya sektoru terrorizmlə mübarizədə maliyyə baxımından nizamlı yoxlamaya tabe tutulmur və “qara pul təmizləmələrində” hökumət tərəfindən lazımi kömək alınmır.
- Vəqflər Ümumi Müdirliyinin 70 min qeyri-kommersiya quruluşuna nəzarət etmək üçün vəzifə səlahiyyətlisi sayı azdır. Sərhədlər daxilində qonşu ölkələrdəki şiddət tərəfdarlarına maliyyə yardımı edilmələrinə kömək olacaq külli miqdarda pul qaçaqçılığının reallaşması ehtimalı var.
-Türkiyə DHKP/ C üzvlərinin statusuyla əlaqədar Avropa ölkələriylə əməkdaşlığı artırdı.
-Türkiyə Avropa, Şimali Afrika və Yaxın Şərq ölkələriylə Suriyaya getməyi planlaşdıran potensial xarici terrorçuların ölkə torpaqlarında səyahət etmələrinə maneə törətmək istəsə də, Türkiyə xarici terrorçu qüvvələr üçün tranzit marşrutu olmağa davam edir”.