يک بام و دو هواي آمانو

نکته مهم تر اينکه وارجورانتا  يکي از مقامات با سابقه آژانس بين المللي انرژي اتمي محسوب مي شود. وي از اواخر سال 2013  ميلادي در اين مجموعه حضور داشته است. اين ديپلمات فنلاندي، قبلا رئيس اداره ايمني هسته اي کشورش نيز بوده است. از آنجا که استعفاي وارجورانتا چند روز پس از اعلام تصميم دونالد ترامپ مبني بر خروج از برجام صورت گرفت، برخي منابع خبري اعلام کردند که ميان استعفاي ناگهاني اين مقام بلند پايه آژانس و تصميم ترامپ ارتباطي مستقيم وجود دارد. برخي رسانه ها نيز استعفاي وارجورانتا را نماد و نشانه اي دال بر نارضايتي مقامات ارشد و کارشناسان آژانس از کاخ سفيد دانستند. با اين حال به نظر مي رسد موضوع استعفاي مسئول پرونده هاي بازرسي آژانس بين المللي انرژي اتمي به مراتب پيچيده تر از آن چيزي است که تصور مي شود !

خشم وارجورانتا از بازي هاي دوگانه آمانو

از زمان حضور دونالد ترامپ در راس معادلات سياسي و اجرايي ايالات متحده آمريکا، شاهد اعمال فشار افرادي مانند نيکي هيلي ( نماينده واشنگتن در سازمان ملل متحد ) بر سازمان‌هاي بين المللي از جمله آژانس بين المللي انرژي اتمي بر سر ايران بوديم. حتي کار به جايي رسيد که نيکي هيلي مستقيما به وين سفر کرد و از يوکيو آمانو مدير کل آژانس بين المللي انرژي اتمي خواست تا بابت موضوع " بازرسي از اماکن نظامي ايران" انعطاف بيشتري به خرج داده و ايران را بابت دسترسي بازرسان آژانس به اين اماکن ، تحت فشار قرار دهد. در سپتامبر سال 2017 ميلادي، آمانو نکات  معناداري را در قبال بازرسي از اماکن نظامي ايران بيان کرد.وي  در گفــتگو با آسوشــيتدپرس اعــلام كرد كــه مطابق نظارت‌هايي كه ايران آ نها را پذيرفته، آژانس به تمامي اماكن، بدون تمايز ميان سايت‌هاي نظامي و غيرنظامي، دسترسي دارد! به عبارت بهتر، آمانو مدعي شد که آژانس مي تواند در "هر زمان" به " هر مکان" درايران دسترسي داشته و آن را مورد بازرسي قرار دهد. اين اظهارات، دو روز پس از سفر نيکي هيلي به وين و ديدار وي به آمانو صورت گرفت. بيان چنين اظهاراتي از سوي آمانو 
(از زمان امضاي برجام) بي سابقه بود. اين اظهارات، بيانگر تاثيرپذيري مستقيم مدير کل آژانس ازنيکي‌هيلي و ديگرمقامات آمريکايي بود. 

اما بازي هاي دوگانه آمانو به اين نقطه ختم نشد! اگرچه وي از يک سو در گزارش‌هاي خود مدام از پايبندي ايران به برجام سخن مي گفت ،اما در عين حال، موضعي در برابر خواسته وقيحانه و غير عقلاني ترامپ مبني بر "بازرسي از اماکن نظامي ايران " اتخاذ نکرد. رئيس جمهور ايالات متحده آمريکا از ابتداي سال 2017 ميلادي و به صورت رسمي و غير رسمي، موضوع بازرسي از اماکن نظامي ايران را مطرح کرد و در اين مسير، عملا با ممانعتي از سوي آمانو و همراهانش مواجه نشد. 

انفعال آژانس در مقابل نتانياهو 

در مدت يک هفته باقيمانده تا بيان مواضع رسمي و صريح ترامپ مبني بر خروج از برجام، شاهد اجراي شوي هسته اي نتانياهو عليه جمهوري اسلامي ايران بوديم. وي در  اين شوي هسته اي و موشکي مدعي شد که ايران بر خلاف آنچه در برجام معين گرديده، به سوي ساخت و توليد سلاح هسته اي حرکت کرده است! اين ادعا ها به اندازه اي مضحکانه بود که حتي برخي شرکاي واشنگتن و تل آويو نيز ترجيح دادند موضعي در قبال آن اتخاذ نکنند. در اين ميان، بار ديگر شاهد اتخاذ موضعي منفعلانه از سوي آژانس بين المللي انرژي اتمي بوديم. 

سرانجام پس از چند روز سکوت، آژانس بين المللي انرژي اتمي در واکنشي غير مستقيم و محتاطانه  به ادعاهاي نخست وزير رژيم صهيونيستي عليه ايران تاکيد کرد: آژانس چنان‌که در گزارش سال 2015 بيان کرده، پس از سال 2009 هيچ نشانه اي از فعاليت‌هاي هسته اي مرتبط با جنبه هاي غيرصلح آميز را در ايران شاهد نبوده است.'فردريک دال' يکي از سخنگويان آژانس بين المللي انرژي اتمي در اين خصوص عنوان کرد : " آژانس هيچ نشانه معتبري از فعاليت ايران در ارتباط با جنبه هاي غير صلح آميز هسته اي پس از سال 2009 نداشته و ندارد. آژانس تمام اطلاعات مرتبط با راستي آزمايي را که در اختيار داشته باشد، ارزيابي مي کند اما اين رويه آژانس نيست که بطور علني درباره موضوعات مربوط به چنين اطلاعاتي بحث کند." نکته جالب توجه اينکه يوکيو آمانو ترجيح داد موضعي فراتر از بيانيه غير مستقيم آژانس، در اين خصوص اتخاذ  نکند تا مبادا مقامات رژيم صهيونيستي و ايالات متحده آمريکا وي را بابت چنين مسئله اي مورد سرزنش قرار دهند! شواهد و مستندات موجود نشان مي دهد که دليل اصلي استعفاي " ترو وارجورانتا" از سمت خود، عصبانيت از تصميم ترامپ بابت برجام نبوده است! دليل اين استعفا، انفعال آمانو در دفاع از عملکرد معاون خود و مسئول بازرسي هاي آژانس در مقابل هجمه هاي سياسي ايالات متحده آمريکا و رژيم صهيونيستي بوده است. در اين ميان،" آمانو" نقش متهم اصلي را داشته است نه ترامپ! بي دليل نيست که مدير کل آژانس بين المللي انرژي اتمي کمترين سخني در خصوص استعفاي " وارجورانتا"بيان نکرده و حتي با تعيين سريع جانشين وي سعي کرد اين پرونده را براي هميشه مختومه کند! بدون شک در آينده اي نزديک، اخبار بيشتري در خصوص پشت پرده استعفاي ديپلمات فنلاندي از آژانس خواهيم شنيد.....