شمارش معکوسِ بطلان آخرین کارت ایالات متحده برای بازی در سوریه

علیرغم تمامی این تلاش های مذبوحانه، نیروهای مقاومت سوری تلاش های مقدماتی خود برای تاختن بر گروه های تروریستی ـ تکفیریِ مستقر در نقاط مختلف محور جنوبی سوریه را متوقف نساخته اند و همچنان در تدارک مقدّمات آغاز این عملیات بزرگ هستند. اعزام نیروهای نظامی کارکشته به حومه استان هایی نظیر درعا، قنیطره و سویداء و همچنین ارسال تجهیزات نظامی پیشرفته به این مناطق، خود به تنهایی حاکم از عزم جدی نیروهای مقاومت برای ورود به کارزار نبرد در محور جنوبی علیرغم کارشکنی ها و سنگ اندازی ها و البته هشدارهای ایالات متحده آمریکاست. بدون شک مواضع ایالات متحده آمریکا در محور جنوبی سوریه به شدت به خطر افتاده که مقامات واشنگتن حاضر شدند برخلاف میل باطنی خود، به صورت علنی و مستقیم، مخالفتشان درخصوص عملیات ضد تروریستیِ قریب الوقوعِ نیروهای سوری در این محور را اعلام کنند.

اهمیت محور جنوبی در چیست؟
واقعیت این است که محور جنوبی از چند جهت چه برای نیروهای مقاومت سوری و چه برای تروریست های تکفیری و حامیان غربی ـ عربی آنها حائز اهمیت محسوب می شود. محور جنوبی سوریه از آن جهت حائز اهمیت است که در واقع، از لحاظ جغرافیایی به نوعی دروازه ورود به دیگر مناطق سوریه محسوب می شود. افزون براین، استان هایی نظیر درعا و قنیطره که در محور جنوبی سوریه واقع شده اند، حلقه وصل محور جنوبی با مرکز سوریه تلقی می شوند و به همین دلیل، حضور در این محور، دسترسی به مناطق مرکزی سوریه را بیش از هر زمان دیگری تسهیل می کند. این درحالی است که نزدیکی محور جنوبی سوریه به مرزهای اردن، اراضی اشغالی و همچنین ارتفاعات اشغالی جولان اهمیت این محور را دوچندان ساخته است. تمامی این موارد موجب شده تا غربی ها به دقت تحرکات ارتش سوریه در جنوب این کشور را رصد کرده و نسبت به آن واکنش نشان دهند.

نشانه‌های «نبرد بزرگ» پدیدار شد
از نبرد نیروهای مقاومت سوری با گروه های تروریستی ـ تکفیریِ تحت الحمایه محور غربی ـ عربی در محور جنوبی سوریه به عنوان «نبرد بزرگ» یاد می شود، چراکه طرفِ پیروز در این نبرد نفس‌گیر به راحتی می تواند پرونده جنگ بیش از هفت ساله سوریه را به نفع خود ببندد. هرچند که برخی رسانه های عربی مدعی هستند که تلاش ارتش سوریه در محور جنوبی، متمرکز بر استان درعا و مناطق واقع در حومه آن خواهد بود اما نیروهای مقاومت سوری خود را برای آغاز عملیاتی بزرگ، گسترده و فراگیر در سراسر محور جنوبی که درعا نیز جزئی از آن محسوب می شود، آماده کرده و می کنند. طبق آخرین اخبار و گزارش ها، ارتش سوریه به منظور پاکسازی کامل محور جنوبی از لوث تکفیریها بیش از 30 هزار نفر از زبده ترین نیروهای نظامی خود را به این محور اعزام کرده است و این مسأله خود به تنهایی حاکی از ابعاد گسترده نبرد قریب الوقوع در محور جنوبی است.

این در حالی است که ارتش سوریه قصد دارد از پیشرفته ترین تجهیزات و تسلیحات نظامی خود در جریان نبرد بزرگ در محور جنوبی این کشور بهره برداری کند؛ تجهیزات و تسلیحات پیشرفته ای که برخی از آنها برای بار اول است که در نبرد با گروه های تروریستی ـ تکفیری مورد استفاده قرار می گیرند. یکی از مهمترین مأموریت های نیروهای مقاومت در جریان عملیاتِ بزرگ محور جنوبی، آزادسازی کامل اردوگاه پناهندگان فلسطینی در شهر «درعا» است که یک تیپ نظامی به صورت اختصاصی مسئولیت انجام این مأموریت را عهده دار است. تکفیریهای مستقر در درعا از این اردوگاه به عنوان سنگری برای هدف قرار دادن نقاط مختلف شهر بهره برداری می کنند و به همین دلیل آزادسازی آن می تواند ضربه سنگینی را به آنها وارد آورد.

محور جنوبی؛ آخرین کارت واشنگتن پس از غوطه شرقی
می توان از محور جنوبی سوریه به عنوان آخرین کارتِ بازی ایالات متحده آمریکا در این کشور پس از غوطه شرقی یاد کرد. از دست رفتن غوطه شرقی دمشق ضربه سنگینی را به آمریکایی ها وارد کرده است و آنها هم اکنون به دنبال جبران شکست های میدانی خود در حومه دمشق هستند. این درحالی است که مناطق استراتژیک دیگر در سوریه نیز پیش از غوطه شرقی، به کنترل کامل نیروهای مقاومت سوری درآمده است. این مسأله را نیز باید در نظر گرفت که ترکیه هم به دلیل برخی اختلافات با واشنگتن، حاضر نیست آمریکا را در اداره بعضی از مناطق تحت سیطره نیروهایِ مورد حمایتش مانند ادلب، شریک گرداند. لذا ایالات متحده آمریکا با چشم طمع دوختن به محور جنوبی سوریه در واقع به دنبال «ایجاد توازن نظامی» در این کشور است تا بدین سان، آخرین کارت خود برای حضور در سوریه را هم از دست ندهد.

رویگردانی احتمالی اردن از آمریکا و صهیونیسم
همانگونه که پیشتر گفته شد، یکی از اهمیت های استراتژیک محور جنوبی سوریه به هم‌مرزی آن با همسایگان ازجمله اردن و اراضی اشغالی باز می گردد. به همین دلیل، مقامات اردنی می توانند برخلاف سیاست های مخربِ گذشته خود، نقش مهم و تعیین کننده ای را در تسریع روند پاکسازی محور جنوبی سوریه از لوث تکفیریها ایفا کنند که البته کارشناسان و ناظران مسائل و تحولات سیاسی، این مسأله را بعید نمی دانند. نقش داشتن محور غربی ـ عربی در تظاهرات های گسترده ضد دولتی در اردن و همچنین عدم پشتیبانی ایالات متحده آمریکا از امان در جریان این تظاهرات، مقامات اردنی را بر آن داشته تا در سیاست های خود مبنی بر همراهی با آمریکا در محور جنوبی سوریه تجدید نظر کنند. بنابراین، اصلا بعید نیست که در آینده شاهد نوعی هماهنگی ها و هم‌گرایی‌ها میان دولتمردان اردن با دولت سوریه در جریان عملیات آزادسازی محور جنوبی این کشور باشیم. افزون براین، مقامات اردنی خود نیک می دانند که گسترش تروریسم در محور جنوبی سوریه ـ آنگونه که ایالات متحده می خواهد ـ امنیت ملی این کشور را مستقیما با مخاطرات جدی مواجه می سازد.

هراس در اردوی صهیونیسم
در این میان، رژیم صهیونیستی از جمله طرف هایی است که بیشترین نگرانی را از عملیات نظامی قریب الوقوع نیروهای مقاومت سوری در محور جنوبی، احساس می کند. علت اصلی این بیم و نگرانی نیز نزدیکی محور جنوبی سوریه به مرزهای اراضی اشغالی و همچنین بلندی های اشغالی جولان است. مقامات رژیم صهیونیستی به خوبی می دانند که پاکسازی کامل محور جنوبی سوریه به مثابه آغاز عملیات آزادسازی جولان اشغالی تلقی می شود؛ به ویژه اینکه در طول هفته ها و ماه های گذشته مقامات سوری ازجمله بشار اسد بارها اعلام کرده اند که حتی یک لحظه هم از فکر عملیات آزادسازی جولان خارج نخواهند شد. اکنون می توان فهمید که علت اصلی اصرارهای متعدد مقامات صهیونیسم از نتانیاهو گرفته تا لیبرمن بر روی لزوم خروج همپیمانان دمشق از جنوب سوریه چیست. در واقع، صهیونیستها، محور جنوبی سوریه را حیاط خلوت خود تلقی می کنند و بعید نیست که حتی با آغاز عملیات بزرگ ارتش سوریه در این محور، آنها دست به تجاوز نظامی مستقیم علیه نیروهای مقاومت، بزنند؛ تجاوزی که البته در صورت وقوع با پاسخ دندان شکن مقاومت مواجه خواهد شد.