ایران و پاکستان، همگرایی از رهگذر تهدیدات مشترک

 
امنیت راهبردی دو همسایه
بدون تردید یکی از مهمترین موضوعاتی که ایران و پاکستان را بیش از هر چیز به هم نزدیک می‌کند، امنیت مشترک دو همسایه است. هم برای ایران و هم برای پاکستان، امنیت اولویتی اساسی به شمار می‌رود که دستیابی به آن علاوه بر منابع داخلی، نیازمند تعاملات منطقه‌ای و خارج از مرزهاست.تهران و اسلام آباد در سطوح منطقه ای و بین المللی اشتراکات زیادی دارند.

در واقع هر دو کشور پاکستان و ایران در معرض بیشترین توجهات پیرامونی می‌باشند و با توجه به این موقعیت و با هدف جلوگیری از آسیب‌پذیری امنیتی، هردو کشور نیازمند هماهنگی‌ و همکاری‌های بیشتر امنیتی می‌باشند.

از سوی دیگر اسلام آباد در کنار تهران به این درک مشترک دست یافته که امنیت لازم نه بواسطه ائتلاف‌های خارج از منطقه، بلکه از طریق همکاری‌های مشترک منطقه‌ای قابل دستیابی است.

تجارب پیشین پاکستان طی سال‌های گذشته در نزدیکی با آمریکا چندان نتوانست موفقیت‌آمیز و با ثبات باشد و در حال حاضر از زمان روی کارآمدن دونالد ترامپ در کاخ سفید، پاکستانی‌ها سردترین و پرتنش‌ترین مقطع از روابط خود با ایالات متحده را دنبال می‌کنند و در این شرایط طبیعی است که اسلام‌آباد بجای گرایش به ائتلاف با بازیگران خارج از منطقه از جمله واشنگتن، ائتلاف با کشورهای منطقه ای ازجمله تهران را دنبال کند. در واقع جمهوری اسلامی ایران و پاکستان معتقدند، امنیت تنها توسط کشورهای منطقه و در قالب پیمان‌های دفاعی دوجانبه و چندجانبه منطقه‌ای حاصل می‌شود و هرگونه مداخله کشورهای خارجی در منطقه تنها به فرسایش و تداوم بی‌ثباتی‌های امنیتی در منطقه منجر خواهد شد. نمونه این مدعا را در جریان مداخله ائتلاف نظامی آمریکا و غرب در جریان تحولات داخلی عراق و افغانستان می‌توان مشاهده نمود که چگونه پس از بیش از یک دهه، امنیت و ثبات همچنان بزرگترین چالش کشورهای مذکور می‌باشد.
 
تهدید مشترک تروریسم
در عین حال در کنار لزوم امنیت مشترک دو همسایه، مسئله تروریسم یکی از اولویت‌های اساسی همکاری ایران و پاکستان است. اولویت مبارزه با تروریسم برای کشورهای منطقه بویژه با توجه به تحرکات برخی گروه‌های تروریستی از جمله داعش اهمیت دو چندان می‌یابد و تمرکز بر این موضوع در بیانیه پایانی دیدار مقامات ایرانی و پاکستانی نیز تاکید و گفته شده است که طرفین تعهدات خود و مسئولیت مشترک برای ارتقا و کمک موثر به صلح و ثبات در منطقه به خصوص در مقابله با تهدید تحمیلی از سوی تروریست‌های فراملیتی مانند داعش را مورد تاکید قرار دادند.

در واقع دیدار عالی‌ترین مقام نظامی جمهوری اسلامی ایران با مقامات ارشد دولتی و نظامی پاکستان نشان دهنده عزم مشترک دو طرف برای بهره‌گیری از توان نظامی و عملیاتی مشترک در مبارزه علیه تروریسم است و می‌تواند نوید دهنده آغاز فصل مشترکی در همکاریها بویژه عملیات‌های مشترک ضد تروریستی دو کشور باشد. از این‌رو انتظار می‌رود با تقویت همکاری‌های دفاعی و امنیتی دو کشور، شاهد موفقیتهای چشمگیری در این زمینه و گرایش بیشتر کشورها به این نوع از همکاریها در سطح منطقه باشیم .

همکاری در حوزه تروریست بویژه از زمان شکست گروه تروریستی داعش در عراق و سوریه همچنین شواهد و گزارشات از انتقال اعضای این گروه به افغانستان وبعداً انتقال آنها به آسیای مرکزی توسط آمریکایی‌ها اهمیت دوچندان می‌یابد.
 
امنیت مرزی
برای ایران همکاری با پاکستان در جهت کنترل و مدیریت مرز با هدف مبارزه با قاچاق و همچنین برخی گروه‌های تکفیری بسیار تعیین کننده است و در مقابل برای طرف پاکستانی‌ ثبات و امنیت در مرز ایران همراه با ثبات اقتصادی همراه خواهد بود.

براین اساس با توجه به همین اهمیت همکاری‌های مرزی میان دو کشور است که در دیدار اخیر مقامات دو کشور احداث قرارگاه‌های مرزی جدید مورد توجه قرار گرفته است.
 
موضوع افغانستان
 دوهمسایه جنوبی و شرقی افغانستان یعنی پاکستان و ایران معتقدند که راه حل بازگشت ثبات وامنیت به این کشور دنبال کردن گفتگوها و مذاکرات افغانستانی است که در عمل به معنای نفی اشغال و دخالت نظامی خارجی در تحولات کابل و از طرف دیگر مشارکت دادن گروه‌های داخلی این کشور است. از سوی دیگر رقابت منطقه‌ای پاکستان با همسایه غربی و پرتنش خود یعنی هند که این روزها در تلاش برای گسترش نفوذ در افغانستان است باعث شده تا اسلام‌آباد در تقابل با هند بدنبال نزدیکی بیشتر با ایران در ارتباط با تحولات افغانستان باشد.