۰
شنبه ۳۰ تير ۱۳۹۷ ساعت ۱۶:۰۳
به گزارش اسلام تایمز، وزارت امور خارجه قزاقستان در واکنش به اظهارات خبرنگاران و کارشناسان رسانه‌های منطقه در ارتباط با حضور نظامیان آمریکا در سواحل قزاق دریای «خزر» در بیانیه‌ای رسمی از عدم دسترسی «واشنگتن» به دریای خزر توسط این کشور خبر داد.
اما این تکذیبیه تمام ماجرا نیست چون در ادامه این بیانیه گفته شده است که در واقع اصل مطلب دسترسی به راه‌آهن برای نظامیان آمریکا است که از طریق این مسیر ترانزیتی محصولات مورد نیاز دولت افغانستان حمل‌ونقل می‌شود.
براین اساس اگرچه واگذاری بنادری در دریای خزر به نظامیان آمریکایی منتفی اعلام شده، اما در عین حال استفاده آمریکایی‌ها از راه آهن قزاقستان برای حمله کالا به افغانستان مورد تائید قرار گرفته است.
براین اساس با توجه به تائید خبر استفاده نظامیان آمریکایی از مسیر خط ریلی قزاقستان برای دسترسی به افغانستان، حال به نظر می‌رسد واشنگتن در حال تحرکات جدید در آسیایه میانه است.
جایگزینی قزاقستان بجای پاکستان
تحرکات جدید واشنگتن در قزاقستان در شرایطی صورت می‌گیرد که به اعتقاد کارشناسان این اقدامات چندان بی ارتباط با تنش اخیر کاخ سفید و مقامات پاکستانی نیست.
در واقع انتقال بیش از 90 درصد از تدارکات نیروهای آمریکایی به افغانستان از طریق پاکستان انجام می‌گیرد اما پس از سردی روابط آمریکا و پاکستان، حال به نظر می‌رسد که دولت آمریکا در تلاش برای یافتن مسیرهای جایگزین به افغانستان است و در راستای این هدف قزاقستان را جایگزین مناسب بجای پاکستان می‌داند.
بویژه آن که در جریان تنش اخیر در روابط واشنگتن و اسلام‌آباد که از زمان اعلام استراتژی ترامپ در مورد افغانستان آغاز شد و رئیس جمهور آمریکا، پاکستان را متهم به حمایت از تروریسم در افغانستان نمود؛ مقامات پاکستانی طی چند نوبت با تهدید به بستن مسیر انتقال نظامیان آمریکایی به افغانستان، به تهدیدات ترامپ واکنش نشان داده و از آن زمان روابط دو طرف روبه سردی بیشتر گرائیده است و در این وضعیت طبیعی است که کاخ سفید به فکر مسیر دیگری غیر از پاکستان برای دسترسی به افغانستان باشد.
آسیای مرکزی بدون روسیه
اما در ارتباط با باز شدن مسیر ریلی قزاقستان برای آمریکایی‌ها، جدای از مسئله افغانستان باید به اهداف واشنگتن در آسیای مرکزی نیز توجه داشت. باز شدن پای نظامیان آمریکایی در قزاقستان به معنای آغاز دور جدیدی از تحرکات واشنگتن در آسیای مرکزی است که همواره هدف همیشگی در سیاست خارجی همه دولت‌های آمریکایی بوده است.
در نگاه سیاست خارجی آمریکا به آسیای مرکزی پس از فروپاشی شوروی همواره تلاش بر شکل دهی به آسیای مرکزی بدون روسیه مورد توجه رهبران آمریکایی بوده است و واشنگتن برای دستیابی به این هدف از هر فرصتی بهره گرفته است.
در واقع ایده‌آل واشنگتن در تقابل جویی با روسیه تحکیم جای پای مناسب در حیات خلوت تاریخی و سنتی روسیه است و هر اقدامی که بتواند این جای پا را تحکیم و تقویت کند برای آمریکایی‌ها قابل توجه و فرصتی مهم ارزیابی می‌شود. در این شرایط مشخص است که استفاده از خط آهن قزاقستان به عنوان کشوری مهم در آسیای مرکزی به منزله یک فرصت برای کاخ سفید به شمار می‌رود که تحت عنوان مسیر جایگزین کمک به افغانستان می‌تواند به ورود جدی‌تر آمریکا به منطقه منجر گردد.
عقب نشینی قزاق‌ها
از طرف دیگر اگرچه وزارت خارجه قزاقستان دسترسی نیروهای آمریکایی به دریای خزر را تکذیب کرده، اما مجموع اخباری که پیش از این منتشر می‌شد جمله حاکی از آن بود که قزاق‌ها با واگذاری یکی از بنادر دریای خزر به آمریکایی‌ها موافقت کرده‌اند.
در این ارتباط حتی خبرگزاری دولتی اسپوتنیک روسیه نیز این خبر را تائید نمود و در گزارشی تحت عنوان
«دریای خزر: کابوسی که به واقعیت پیوست» اظهار داشت که مجلس سنای پارلمان قزاقستان پروتکلی به امضا رسانده که اجازه می دهد ایالات متحده از بندرهای کوریک و آکتائو در دریای خزر برای انتقال محموله های نیروهای مسلح ایالات متحده به افغانستان از طریق خاک قزاقستان استفاده کند.
با این حال تکذیب بعدی این خبر از سوی وزارت خارجه قزاقستان که البته بصورت دیرهنگام و پس از تقریبا یک هفته صورت گرفت، این شائبه را تقویت کرد که به احتمال زیادی قزاق‌ها از تصمیم قبلی خود عقب نشینی کرده‌اند.
عقب نشینی که هم می‌تواند ناشی از فشارهای دیگر بازیگران از جمله روس‌ها صورت گرفته باشد و هم بدلیل ماهیت غیرقانونی این تصمیم اجرایی شدن آن را در هاله‌ای از ابهام فرو برده باشد.
در واقع اقدام قزاقستان برای واگذاری بندر دریای خزر به آمریکای‌ها با مفاد توافق ها پیرامون دریای خزر مغایرت دارد که در آن قزاقستان، روسیه و دیگر کشورهای خزر به روشنی تمایل خود را به برقراری ثبات در این حوزه ابراز داشتند. همچنین برای قزاقستان امکان واگذاری بندر خزر به آمریکایی‌ها وجود ندارد چون براساس توافق های قبلی میان کشورهای حاشیه دریای خزر، این كشورها موافقت كرده‌اند كه كشورهای خارجی در خزر حضور نداشته باشند و براین اساس قزاقستان نمی‌توانست پای آمریکایی‌ها را به خزر باز کند.
از سوی دیگر این نخستین بار نبود که آمریکایی‌ها تلاش خود را برای دسترسی به دریای خزر متمرکز می‌کردند. قبل از این در فاصله سال‌های 2014 تا 2016 طی چند نوبت اخباری مبنی بر توافق جمهوری آذرابیجان با آمریکا برای دسترسی نیروهای آمریکایی به دریای خزر منتشر شد که این اخبار نیز تکذیب و در موارد دیگری از عدم توافق دو طرف حکایت داشت.
در حقیقت در حالی که واشنگتن تلاش دارد تا پس از به بن رسیدن مسیر دسترسی به دریای خزر از طریق آذربایجان، این بار از مسیر قزاقستان وارد دریای خزر شود، اما در نهایت این تلاش با تکذیب وزارت خارجه قزاقستان ناکام ماند و نشان داد همچنان جا پایی برای واشنگتن برای وارد شدن به خزر وجود ندارد.
اما این تکذیبیه تمام ماجرا نیست چون در ادامه این بیانیه گفته شده است که در واقع اصل مطلب دسترسی به راه‌آهن برای نظامیان آمریکا است که از طریق این مسیر ترانزیتی محصولات مورد نیاز دولت افغانستان حمل‌ونقل می‌شود.
براین اساس اگرچه واگذاری بنادری در دریای خزر به نظامیان آمریکایی منتفی اعلام شده، اما در عین حال استفاده آمریکایی‌ها از راه آهن قزاقستان برای حمله کالا به افغانستان مورد تائید قرار گرفته است.
براین اساس با توجه به تائید خبر استفاده نظامیان آمریکایی از مسیر خط ریلی قزاقستان برای دسترسی به افغانستان، حال به نظر می‌رسد واشنگتن در حال تحرکات جدید در آسیایه میانه است.
جایگزینی قزاقستان بجای پاکستان
تحرکات جدید واشنگتن در قزاقستان در شرایطی صورت می‌گیرد که به اعتقاد کارشناسان این اقدامات چندان بی ارتباط با تنش اخیر کاخ سفید و مقامات پاکستانی نیست.
در واقع انتقال بیش از 90 درصد از تدارکات نیروهای آمریکایی به افغانستان از طریق پاکستان انجام می‌گیرد اما پس از سردی روابط آمریکا و پاکستان، حال به نظر می‌رسد که دولت آمریکا در تلاش برای یافتن مسیرهای جایگزین به افغانستان است و در راستای این هدف قزاقستان را جایگزین مناسب بجای پاکستان می‌داند.
بویژه آن که در جریان تنش اخیر در روابط واشنگتن و اسلام‌آباد که از زمان اعلام استراتژی ترامپ در مورد افغانستان آغاز شد و رئیس جمهور آمریکا، پاکستان را متهم به حمایت از تروریسم در افغانستان نمود؛ مقامات پاکستانی طی چند نوبت با تهدید به بستن مسیر انتقال نظامیان آمریکایی به افغانستان، به تهدیدات ترامپ واکنش نشان داده و از آن زمان روابط دو طرف روبه سردی بیشتر گرائیده است و در این وضعیت طبیعی است که کاخ سفید به فکر مسیر دیگری غیر از پاکستان برای دسترسی به افغانستان باشد.
آسیای مرکزی بدون روسیه
اما در ارتباط با باز شدن مسیر ریلی قزاقستان برای آمریکایی‌ها، جدای از مسئله افغانستان باید به اهداف واشنگتن در آسیای مرکزی نیز توجه داشت. باز شدن پای نظامیان آمریکایی در قزاقستان به معنای آغاز دور جدیدی از تحرکات واشنگتن در آسیای مرکزی است که همواره هدف همیشگی در سیاست خارجی همه دولت‌های آمریکایی بوده است.
در نگاه سیاست خارجی آمریکا به آسیای مرکزی پس از فروپاشی شوروی همواره تلاش بر شکل دهی به آسیای مرکزی بدون روسیه مورد توجه رهبران آمریکایی بوده است و واشنگتن برای دستیابی به این هدف از هر فرصتی بهره گرفته است.
در واقع ایده‌آل واشنگتن در تقابل جویی با روسیه تحکیم جای پای مناسب در حیات خلوت تاریخی و سنتی روسیه است و هر اقدامی که بتواند این جای پا را تحکیم و تقویت کند برای آمریکایی‌ها قابل توجه و فرصتی مهم ارزیابی می‌شود. در این شرایط مشخص است که استفاده از خط آهن قزاقستان به عنوان کشوری مهم در آسیای مرکزی به منزله یک فرصت برای کاخ سفید به شمار می‌رود که تحت عنوان مسیر جایگزین کمک به افغانستان می‌تواند به ورود جدی‌تر آمریکا به منطقه منجر گردد.
عقب نشینی قزاق‌ها
از طرف دیگر اگرچه وزارت خارجه قزاقستان دسترسی نیروهای آمریکایی به دریای خزر را تکذیب کرده، اما مجموع اخباری که پیش از این منتشر می‌شد جمله حاکی از آن بود که قزاق‌ها با واگذاری یکی از بنادر دریای خزر به آمریکایی‌ها موافقت کرده‌اند.
در این ارتباط حتی خبرگزاری دولتی اسپوتنیک روسیه نیز این خبر را تائید نمود و در گزارشی تحت عنوان
«دریای خزر: کابوسی که به واقعیت پیوست» اظهار داشت که مجلس سنای پارلمان قزاقستان پروتکلی به امضا رسانده که اجازه می دهد ایالات متحده از بندرهای کوریک و آکتائو در دریای خزر برای انتقال محموله های نیروهای مسلح ایالات متحده به افغانستان از طریق خاک قزاقستان استفاده کند.
با این حال تکذیب بعدی این خبر از سوی وزارت خارجه قزاقستان که البته بصورت دیرهنگام و پس از تقریبا یک هفته صورت گرفت، این شائبه را تقویت کرد که به احتمال زیادی قزاق‌ها از تصمیم قبلی خود عقب نشینی کرده‌اند.
عقب نشینی که هم می‌تواند ناشی از فشارهای دیگر بازیگران از جمله روس‌ها صورت گرفته باشد و هم بدلیل ماهیت غیرقانونی این تصمیم اجرایی شدن آن را در هاله‌ای از ابهام فرو برده باشد.
در واقع اقدام قزاقستان برای واگذاری بندر دریای خزر به آمریکای‌ها با مفاد توافق ها پیرامون دریای خزر مغایرت دارد که در آن قزاقستان، روسیه و دیگر کشورهای خزر به روشنی تمایل خود را به برقراری ثبات در این حوزه ابراز داشتند. همچنین برای قزاقستان امکان واگذاری بندر خزر به آمریکایی‌ها وجود ندارد چون براساس توافق های قبلی میان کشورهای حاشیه دریای خزر، این كشورها موافقت كرده‌اند كه كشورهای خارجی در خزر حضور نداشته باشند و براین اساس قزاقستان نمی‌توانست پای آمریکایی‌ها را به خزر باز کند.
از سوی دیگر این نخستین بار نبود که آمریکایی‌ها تلاش خود را برای دسترسی به دریای خزر متمرکز می‌کردند. قبل از این در فاصله سال‌های 2014 تا 2016 طی چند نوبت اخباری مبنی بر توافق جمهوری آذرابیجان با آمریکا برای دسترسی نیروهای آمریکایی به دریای خزر منتشر شد که این اخبار نیز تکذیب و در موارد دیگری از عدم توافق دو طرف حکایت داشت.
در حقیقت در حالی که واشنگتن تلاش دارد تا پس از به بن رسیدن مسیر دسترسی به دریای خزر از طریق آذربایجان، این بار از مسیر قزاقستان وارد دریای خزر شود، اما در نهایت این تلاش با تکذیب وزارت خارجه قزاقستان ناکام ماند و نشان داد همچنان جا پایی برای واشنگتن برای وارد شدن به خزر وجود ندارد.
مرجع : الوقت
کد مطلب : ۷۳۹۲۳۸
منتخب
۲۷ فروردين ۱۴۰۳
۲۷ فروردين ۱۴۰۳
۲۶ فروردين ۱۴۰۳
۲۶ فروردين ۱۴۰۳
۲۵ فروردين ۱۴۰۳
۲۵ فروردين ۱۴۰۳
۲۱ فروردين ۱۴۰۳
۲۱ فروردين ۱۴۰۳
پیشنهاد ما
