حمایت اروپا از شرکتهای خود مقابل جریمه آمریکا بعید است

به همین دلیل ترزا می نخست‌وزیر انگلیس، آنگلا مرکل صدراعظم آلمان و امانوئل ماکرون رئیس جمهوری فرانسه، ضمن ابراز تاسف و نگرانی از تصمیم ترامپ، از پایبندی خود به برجام سخن گفتند. کمیسیون اروپا نیز امروز در بیانیه ای اعلام کرد: در حال برداشتن گام هایی برای حفظ منافع شرکت های اروپایی در ایران هستیم.اروپا به تداوم کامل و مؤثر اجرای برجام متعهد است.

در این راستا مهر گفتگویی با پروفسور«جفری کارلینر» استاد دانشگاه بوستون آمریکا انجام داده که در ادامه می آید.

*آمریکا با نقض برجام از آن نیز خارج شد. دلایل این امر چه بود؟

ترامپ آمریکا را از برجام خارج کرد زیرا او فکر می کند که برجام دارای سه نقص آشکار است. اول اینکه برخی از محدودیت های برنامه هسته ای ایران بعد از گذشت چند سال به پایان خواهد رسید و ترامپ می خواهد این محدودیت ها برای همیشه وجود داشته باشند.
دوم اینکه در این توافق هیچ محدودیتی بر برنامه موشکی دوربرد ایران در نظر گرفته نشده و ترامپ می خواهد محدودیت های برنامه هسته ای ایران بر برنامه موشکی آن نیز اعمال شود.
سوم اینکه ترامپ می خواهد به فعالیت های منطقه ای ایران خاتمه داده یا آنها را محدود کند از جمله این فعالیت ها از منظر وی حمایت ایران از نظام بشار اسد در سوریه ، حمایت از شبه نظامیان شیعه در عراق ، حمایت از حزب الله در لبنان و حوثی ها در یمن است.

*ایران در واکنش به نقض برجام از سوی آمریکا، اعلام کرده در صورتی به ادامه برجام پایبند خواهد ماند که اروپا تضمینهای عینی به ایران بدهد. با توجه به اینکه اروپا هم خیلی قدرت زیادی برای مقابله با امریکا ندارد در صورت بازگشت تحریمها آیا اساسا تضمینهای اروپا جایگاهی دارد؟

اگر امریکا تحریم ها را بر ایران اعمال کرده و تهدید کند که مجازات هایی بر شرکت هایی که با ایران تجارت می کنند اعمال خواهد کرد شرکت های غیر امریکایی بسیار بعید است این تحریم ها را نقض کنند.

آنها از اجبار به پرداخت جریمه های سنگین توسط امریکا خواهند ترسید و تحریم های امریکا را نقض نخواهند کرد. به عنوان مثال، بی ان پی پاربیا، یک بانک فرانسوی 9 میلیارد دلار جهت نقض تحریم های امریکا و  تجارت با ایران و کوبا جریمه شد.

ZTE یک شرکت تلفن همراه چینی اخیرا از بازار امریکا خارج شده و جهت فروش تجیهزات کامپیوتر ساخت امریکا به کره شمالی به شیوه های دیگر جریمه شد. مجازات ها علیه ZTE ممکن است در حال حاضر حذف شده باشند چون ترامپ می خواهد چینی ها در مذاکره هسته ای با کره شمالی به او کمک کنند.

اما حتی اگر مجازات ها علیه ZTE حذف شده باشند شرکت های امریکایی تحریم های امریکا را به علت تجارت با ایران نقض نخواهند کرد زیرا احتمال دارد با مجازات های سنگین توسط دولت امریکا مواجه شوند.

*آیا در فضایی که آمریکا تحریمهای هسته ای را باز می گرداند و شرکتهایی که در زمینه های منع شده با جریمه مواجه می شوند جرات سرمایه گذاری و تعامل اقتصادی با ایران را خواهند داشت؟

اینکه برای شرکت های امریکایی یا اروپایی که می خواهند به تجارت با ایران ادامه دهند چه اتفاقی رخ خواهد داد، هنوز مشخص نیست. حتی اگر انگلیس، فرانسه، آلمان و چین به حمایت از برجام ادامه دهند شرکت های این کشورها همگی دارای فعالیت اقتصادی بسیار گسترده در امریکا بوده و ممکن است با مجازات های سنگین دولت امریکا مواجه شده و آسیب ببینند.

اگر آنها مجبور شوند بین تجارت در ایران و تجارت در امریکا یکی را انتخاب کنند آنها تجارت در امریکا را انتخاب نموده و تحریم های امریکا را نقض نمی کنند. با این وجود دولت انگلیس، فرانسه المان و چین ممکن است با اعمال مجازات های سنگین امریکا علیه شرکت های آنها مخالفت کنند. پیش بینی این مخالفت بسیار سخت است اما به نظر بعید می رسد. بسیار سخت است تا بدانیم که چه تفاوتی ایجاد خواهد شد در ایران اگر اروپایی ها در برجام بمانند وقتی که امریکا از آن خارج شده است.

*دلیل حمله اسراییل به دمشق بلافاطه بعد از اقدام ترامپ در خصوص برجام چیست؟

اسرائیل به مواضع ایران در سوریه حمله کرد چون نمی خواهد ایران و متحد آن حزب الله قادر باشند به اسرائیل با موشک های کوتاه برد یا هواپیماهای بدون سرنشین حمله کنند. نتانیاهو بدون شک فکر می کند که از حمایت بیشتر امریکا جهت در پیش گرفتن سیاست سخت تر علیه ایران برخوردار شده، در حال حاضر که ترامپ از برجام خارج شده است.