تنش‌هاي بي‌پايان در روابط پکن - واشنگتن

در تحليل اختلافات ميان چين و آمريکا اگر نخواهيم به سابقه بعد از جنگ جهاني دوم و تقسيم دنيا به دو بلوک شرق و غرب و خصومت‌هاي دو نظام سوسياليستي و کاپيتاليستي اشاره کنيم با اين حال نمي‌توانيم از تضاد منافع اين دو کشور در حوزه هاي اقتصادي وسياسي چشم پوشي کنيم.
تبديل چين به يک قدرت اقتصادي بلامنازع  ، اژدهاي زرد را به دشمن شماره يک آمريکايي ها بدل کرده است و همين مسئله در روابط سياسي و اقتصادي اين دو کشور گسل هاي بسياري را پديد آورده‌است که هر از چندگاهي فعال مي‌شود.
جالب است بدانيم نتايج مرکز نظرسنجي گالوپ نشان مي‌دهد مردم آمريکا چين را دشمن شماره يک آمريکا مي‌دانند.

اما اين روزها تنش در روابط پکن و واشنگتن بيشتر به دليل حمايت هاي کاخ سفيد از دالايي لاما رهبر بوداييان تبت است. طبق گزارش هاي خبري رئيس‌جمهوري آمريکا روز جمعه با رهبر مذهبي بوداييان تبت که در تبعيد به سر مي‌برد، در کاخ سفيد و با توجه به نگراني‌ها درباره اقدامات و تدابير مربوط به حقوق بشر چين ديدار کرده است
رويترز در خصوص اين ديدار مي‌نويسد: اصل برگزاري اين نشست ميان اوباما و دالايي لاما بازتاب نگراني‌هاي واشنگن درباره فعاليت‌هاي گسترده دولت چين درباره اقدامات حقوق بشر و همچنين تنش‌هاي منطقه‌اي در درياي چين شرقي است.
اولويت استراتژيک اوباما يا توازن مجدد در آسيا علت اصلي اين اقدامات از سوي دولت پکن محسوب مي‌شود.
لازم به ذکر است آمريکايي‌ها دالايي لاما را به عنوان رهبر مذهبي و فرهنگي مورد احترام از سوي جامعه بين‌الملل مي‌داند و اوباما پيشتر در فوريه 2010 و ژوئيه 2011 با وي ديدار کرده بود.

ايالات متحده تبت را به عنوان بخشي از چين به رسميت شناخته اما از استقلال تبت حمايت نمي‌کند اما از رويکرد دالايي لاما براي خودمختاري بيشتر اين منطقه حمايت مي‌کند.

يکي از سخنگويان شوراي امنيت ملي کاخ سفيد در اين باره گفت: ما نگران افزايش تنش‌ها و وخامت اوضاع حقوق بشر در مناطق تبت واقع در چين هستيم. ما به دولت چين تاکيد مي‌کنيم تا مذاکرات را با دالايي لاما يا نمايندگان وي بدون هيچ پيش شرطي و براي کاهش تنش‌ها از سر بگيرند.

ايالات متحده همچنين نگراني خود را درباره تنش‌هاي موجود و مناقشات منطقه‌اي ميان چين و ژاپن بر سر سلسله‌اي از جزاير دور افتاده در درياي چين شرقي ابراز داشت و متعهد شده است تا اين منطقه دفاع هوايي اعلام شده از سوي چين را بر فراز اين مناطق به رسميت نشناسد.

اما اين ديدار اصلا به مذاق چشم‌بادامي‌ها خوش نيامده است و آنها به شدت از کاخ سفيد انتقاد کرده‌اند.
پکن روز جمعه از باراک اوباما رئيس جمهور آمريکا خواست ديدار خود با دالايي لاما، رهبر بوداييان تبت و مورد غضب رژيم کمونيستي چين را لغو کند. وزارت امور خارجه چين در بيانيه اي اعلام کرد « چين با اين ديدار به شدت مخالف است .»اين وزارتخانه افزود: « ما از آمريکا مي خواهيم نگراني چين را جدي بگيرد و فورا اين ديدار را لغو کند .» رسانه‌هاي چيني نيز به شدت به عملکرد اوباما در خصوص ديدار با دالايي لاما حمله کردند.

راديو صداي چين، هر ديداري بين اوباما و دالايي لاما را محکوم به شکست دانست و گفت که اين ديدار نتيجه باخت - باخت را براي دولت آمريکا به دنبال خواهد داشت.

خبرگزاري شين هوا و تلويزيون مرکزي چين نيز با حمله شديد به اوباما تاکيدکردند چنين ديداري به طور قطع روابط چين و آمريکا را تيره خواهد کرد.
رسانه هاي چين معتقدند دولت آمريکا در تلاش است ديدار برنامه ريزي شده اوباما و دالايي لاما براي روز جمعه را فرهنگي و مذهبي جلوه دهد در صورتي که دالايي لاما شخصيت مذهبي يا فرهنگي نيست او به دنبال استقلال تبت از چين است .

خبرگزاري شين هوا نيز گزارش کرد که دالايي لاما و دولت آمريکا تلاش دارند اينگونه جلوه دهند که سياست اعتدالي و ميانه را در باره تبت ترويج و تبليغ مي کنند، اما هدف اصلي از اين حقه هاي قديمي استقلال تبت است.

اين گزارش تاکيد مي کند که آمريکا و دالايي لاما نمي توانند با رويگرداندن از واقعيات زمينه ساز استقلال تبت و مناطق تبتي نشين چند استان ديگر از چين شوند.

به نوشته شين هوا، آمريکا بايد از خواب غفلت بيدار شود. اين کشور و دالايي لاما نمي توانند با يک ديدار که نتيجه آن باخت - باخت است براي مستقل کردن تبت از چين بهره بگيرند. سياست هاي چين در خصوص تبت روشن است و اين منطقه بخش لاينفک خاک چين است.

به عقيده کارشناسان آمريکايي ها در شرايط فعلي نفوذ روزافزون چين در منطقه و حتي جهان را چالش جدي براي حفظ برتري آمريکا دانسته و به دولت آمريکا توصيه مي کنند که با مهار چين، از اين روند جلوگيري کنند.
به عقيده اين عده، واشنگتن نيز با توجه به اين ملاحظات با تقويت مناسبات با متحدان منطقه اي خود ازجمله ژاپن تلاش مي کند که مهار وکنترل چين را از طرق مختلف اقتصادي و نظامي پيگيري کند.

در بخش اقتصادي آمريکا با ايجاد يک تشکل اقتصادي متشکل از کشورهاي دو سوي اقيانوس آرام موسوم به ترانس پاسفيک با حضور ژاپن و بدون مشارکت چين، قصد محدود کردن همکاريهاي اقتصادي چين در منطقه را دارد .

در بخش نظامي نيز واشنگتن با همکاري متحدان خود در منطقه، ايجاد يک بلوک نظامي ضد چيني را مد نظر قرار داده است.