۰
چهارشنبه ۱۸ تير ۱۳۹۳ ساعت ۱۱:۵۴

نگاه ترکیه به جریان های تروریستی در عراق و سوریه

نگاه ترکیه به جریان های تروریستی در عراق و سوریه
ترکیه از همان ابتدای تشکیل اسرائیل، در محور همکاری با اسرائیل قرار داشته و با ناتو و آمریکا رابطه داشته است. از سال 2002 به بعد هم که حزب عدالت و توسعه به حاکمیت رسید، سیاست نزدیکی ترکیه به اسرائیل ادامه یافت و رویکرد دورکردن اسرائیل از محور جنبش های ضد صهیونیست، در دستور کار قرار گرفت.

از سال 2005 به بعد، حکومت ترکیه به نخست وزیری اردوغان، تلاش کرد بین اسرائیل و سوریه میانجی گری و رابطه سوریه با اسرائیل را عادی سازد و سپس سوریه را در محور سازش جهان عرب قرار دهد.

تا قبل از حمله اسرائیل به غزه، این میانجی گری ادامه یافت، اما این سیاست شکست خورد. در سال 2011 شورش های مسالمت آمیز در سوریه آغاز شد؛ اما ترکیه، انگلیس، ناتو، عربستان و قطر تلاش کردند این امر را تبدیل به جنبش مسلحانه ضد اسد کنند.

ترکیه در این امر نقش اصلی را بازی کرد و ارتش آزاد سوریه را در ترکیه تشکیل داد. همچنین تیم های مخصوص عملیات انگلیس و فرانسه را به ترکیه آورد و گروههای تروریستی مختلف را سازماندهی کرد.

در این حال هر چند بعدا ارتش آزاد سوریه به چند بخش تقسیم شد و در کنار جبهه النصره، داعش و جبهه الاسلام و چند سازمان مختلف تشکیل شدند، اما ترکیه از همه این گروه ها ( به ویژه جبهه النصره و لوا التوحید که در سوریه فعالیت می کنند) حمایت کرده و می کند.
ترکیه هر چند در رویکردی علنی، داعش و جبهه النصره را تروریست میداند، اما در عمل از این گروه ها حمایت می کند. در همین راستا باید گفت مسئله گروگان گیری داعش در موصل ( که دیپلمات های ترکیه در موصل را به گروگان گرفت )، به نظرنوعی بازی است.

ترکیه حتی مایل نبود این گروهها را تروریست اعلام کند، اما تحت فشار آمریکا، جبهه النصره را در لیست تروریست ها قرارداد. اما حمایت های عملی ترکیه از این گروه ادامه دارد.

بعد از اینکه دولت اسلامی عراق (که گروهی سلفی و وهابی وابسته به القاعده است و درعراق فعالیت می کرد) به داعش یا دولت اسلامی عراق و شام بدل شد، ترکیه ازاین امر هم حمایت کرد. در این حال باید دانست که گروههای سلفی چون جبهه النصره و جبهه الاسلام، محدودیت منطقه ای دارند و محدود در سوریه اند؛ اما برخی چون داعش در سوریه، لبنان، فلسطین و عراق هستند.

رویکرد کنونی ترکیه

اکنون ترکیه داعش را تحت حمایت
خود قرار داده است و حدود پنج هزار نیروی ترکیه ای در صفوف داعش درعراق در حال جنگ هستند. آنگونه که اخیرا آقای عبداللطیف شنر (وزیر سابق حزب عدالت و توسعه) اعلام کرده است، در مساجد و شهرهای مرزی ترکیه با سوریه، کمپ های جمع آوری کمک برای داعش تشکیل شده است.

در کنار این، حزب عدالت و توسعه در سطح نخست وزیر و وزیر خارجه به این امر اشاره می کند که در عراق و سوریه جنگی مذهبی وجود دارد. آنها حملات تروریستی داعش و مانند آن را جنگ شیعه و سنی قلمداد می کنند. (در عراق به انقلاب سنی و قیام سنی بر ضد ظلم شیعیان اشاره می کنند و در سوریه هم به قیام سنی ها در سوریه برضد ظلم علوی ها و نصیری ها اشاره می کنند).

در واقع حمایت ترکیه از داعش، موجب شده تا موصل به دست داعش و حزب بعث بیفتد. در این بین داعش پس از تصرف مناطق مختلف، آن را به حزب بعث و نیروهای شبه نظامیان واگذار کرده و خود به مناطق دیگر نفوذ می کند.

اهداف ترکیه از حمایت از گروه های تروریستی در عراق و سوریه

ترکیه از گروههای چون داعش، جبهه النصره و .. در سوریه برای سرکوب گروههای کرد وابسته به «پ ک ک» یا «پی دی» یا حزب «اتحاد دمکراتیک» بهره می برد. علاوه بر این نیز در مناطقی که خارج از کنترل پی دی است، تمام مرزهای سوریه با ترکیه یا درهای گمرکات ( شش یا هفت درگاه گمرگی) را در اختیار و تسلط کامل داعش، جبهه النصره و جبهه السلام (که همگی تکفیری و سلفی هستند ) قرار داده است.

در بعد دیگری، ترکیه در حوزه سوریه شکست خورده است و در دام آمریکا و عربستان سعودی افتاده است. عربستان سعودی صد درصد موافق جنگ مذهبی در سوریه است و بر همین اساس، جبهه الاسلام، ارتش آزاد سوریه، داعش و... را از نظر مالی حمایت کرد. در بعد دیگری عربستان ده میلیارد دلار به ترکیه هدیه داد و ترکیه را وادار کرد که از نیروهای وهابی و سلفی حمایت کند و خاک خود را به آنها اختصاص دهد.

در همین راستا ترکیه تلاش کرد سوریه را ساقط کند و از این راه وارد خاورمیانه گردد و نئو عثمانی گری را احیا و جلوی نفوذ ایران را در سوریه، عراق و مدیترانه بگیرد. در بعد دیگری از آنجا که ایران، عراق و سوریه قرارداد انتقال نفت و گاز از راه خاک سه کشور به دریای مدیترانه را امضا کرده اند، ترکیه برای اینکه جلوی اجرای
چنین خطی را بگیرد و انتقال گاز و نفت عراق و ایران را به جای سوریه از راه ترکیه مد نظر قرار دهد، چنین رویکردی را برگزیده است.
ترکیه تلاش کرد سوریه را ساقط کند و از این راه وارد خاورمیانه گردد و نئوعثمانی گری را احیا و جلوی نفوذ ایران را در سوریه، عراق و مدیترانه بگیرد.

یعنی ترکیه تلاش می کند نفت و گاز ایران، جمهوری آذربایجان و عراق، فقط از راه ترکیه به اروپا و بازارهای جهانی صادر گردد. لذا این کشور تلاش کرده تا با حمایت از گروه های تروریستی، بن بست سوریه را بر ضد ایران و عراق و به نفع خود رقم بزند.

از سوی دیگر با توجه به اختلاف های ترکیه و عراق و همچنین اختلافات حزب عدالت و توسعه با دولت مالکی، آنکارا تلاش می کند تا مشکل عدم ارتباط مناسب با جهان عرب ( با توجه به اختلاف با دولتهای سوریه و عراق) را حل کرده و از یک طرف، دولت مالکی در بغداد را تضعیف و سرنگون کند و از سوی دیگر، دولتی بعثی و سنی را در عراق ایجاد کند. به عبارت دیگر ترکیه از نظر ژئوپلتیکی و استراتژیکی و برای انتقال و تامین انرژی خود، تلاش می کند تا تسلط خود را بر منطقه عراق، سوریه و خاورمیانه، گسترش دهد.

چشم انداز نگاه ترکیه به گروه های تروریستی عراق و سوریه

ترکیه هر چند در رویکردی علنی، داعش و جبهه النصره را تروریست میداند، اما در عمل از این گروه ها حمایت می کند. در همین راستا باید گفت مسئله گروگان گیری داعش در موصل ( که دیپلمات های ترکیه در موصل را به گروگان گرفت )، به نظرنوعی بازی است.

چرا که در حالی که کشورهای اروپایی و آمریکا، داعش را تروریست می دانند، ترکیه برای اینکه اعلام کند من هم با داعش ارتباطی ندارم، بازی گروگان گیری را با هماهنگی تکفیری ها و داعش شروع کرد تا ترکیه از اتهام حمایت از داعش نجات یابد و خود را در افکارعمومی و صحنه ی دیپلماتیک جهان و منطقه موجه کند.

با این حال، شکست داعش در سوریه و عراق موجب می شود ترکیه نفوذ خود را در عراق و سوریه از دست بدهد. همچنین تازمانی که بشار اسد در سوریه در قدرت حاضر است و مالکی در بغداد مستقر است، ترکیه نفوذی در سوریه نخواهد داشت و نمی تواند وارد عراق گردد. یعنی راه عراق و سوریه برای نفوذ ترکیه به کشورهای عربی بسته شده است و تنها راه عبوری ترکیه به خلیج فارس، از ایران است.
کد مطلب : ۳۹۸۳۰۲
ارسال نظر
نام شما

آدرس ايميل شما
نظر شما

منتخب
پیشنهاد ما