۰
يکشنبه ۲۴ فروردين ۱۳۹۳ ساعت ۰۱:۵۴

دموکراسی کودتا زده در مصر

دموکراسی کودتا زده در مصر
در شرایط کنونی صباحی و السیسی دو رقیب اصلی در انتخابات ریاست جمهوری مصر محسوب می‌شوند.این دو نفر در اقدامی غیردموکراتیک و خلاف قانون اساسی، در حالی که فقط یک سال از ریاست جمهوری مرسی گذشته بود، شرایط را برای برکناری او از قدرت فراهم کردند.

مصر در حالی که بناست در روزهای 5 و 6 خرداد ماه شاهد برگزاری انتخابات ریاست جمهوری باشد، از هم اکنون روزهای داغی را سپری می‌‌کند. بحث انتخابات ریاست جمهوری از یک سو، عملیات‌های تروریستی از سوی دیگر و در نهایت پرونده اخوان المسلمین با همه ابعاد مدنی، سیاسی، بین‌المللی و قضائی‌اش، اصلی‌ترین مسائل مصر را در این روزها شکل می‌دهند.

اگر چه همه این‌ها با یک‌دیگر در ارتباط‌ اند اما به نظر می‌رسد دولت موقت و ارتش این کشور سعی دارند تا انتخابات ریاست جمهوری را بدون کم‌ترین اثرپذیری از دو مورد دیگر برگزار کنند. این انتخابات اما خود ماجرای دیگری است که در درون آن قطب‌بندی‌های قابل‌ توجهی قابل رویت است که به نظر می‌رسد طی روزهای آینده نیز این فضا تشدید خواهد شد.

دو کاندیدای اصلی حالا خود را برای ورود جدی به عرصه رقابت‌های انتخابات ریاست جمهوری آماده می‌کنند؛ حمدین صباحی و عبدالفتاح السیسی. السیسی وزیر دفاع و فرمانده ارتش مصر بود که چندی قبل برای شرکت در انتخابات ریاست جمهوری از سمت خود استعفا داد.

او اصلی‌ترین نقش را در کودتای 3 جولای گذشته که منجر به عزل محمد مرسی از ریاست جمهوری شد، ایفا کرد. کشتار وسیع مردم در میادین النهضه و رابعه العدویه از دیگر مواردی است که السیسی نسبت به آن از سوی اخواان مسئول دانسته شده است.

اما در سوی دیگر، حمدین صباحی قرار دارد. او در انتخابات سال 2012 که منجر به پیروزی مرسی شد، گزینه اول جوانان انقلابی بود و پس از ناکامی در مرحله اول انتخابات، همراهی خود را با محمد مرسی اعلام کرد تا احمد شفیق دیگر کاندیداهای راه یافته به مرحله دوم که از نزدیکان حسنی مبارک بود،‌ پیروز انتخابات و در نتیجه عامل شکست انقلاب نشود.

او نیز مانند السیسی معتقد است که حوادث 30 ژوئن و 3 جولای نه کودتا که یک انقلاب علیه اخوان و مرسی بوده است و از این منظر میان او و السیسی اشتراک نظر وجود دارد.

اختلاف اما از آن‌‌جایی شروع می‌شود که صباحی سیاست‌ها و عملکرد ارتش و دولت موقت پس از استقرار به جای مرسی را، مخالف اصول انقلاب 25 ژانویه و 2011 و 30 زوئن 2013 می‌داند. این مساله باعث شد تا شیب انتقادات او از نظام مستقر جدید افزایش یابد. صباحی البته نسبت به کاندیداتوری السیسی نیز نظر منتقدانه‌ای دارد و معتقد است که ریاست جمهوری را باید به نیروهای مدنی سپرد نه نیروهای نظامی.

در شرایط کنونی صباحی و السیسی دو رقیب اصلی در انتخابات ریاست جمهوری مصر محسوب می‌شوند و طبیعتا سیاست‌های متفاوتی در حوزه مسائل داخلی و خارجی دارند. صباحی بر آزادی بیشتر نیروهای مدنی اصرار دارد و بر همین اساس به سرکوب و بسته شدن فضا در مصر کنونی معترض است.

از سوی دیگر اما السیسی در ماه‌های گذشته توانسته به روش‌‌های مختلف، محبوبیت مناسبی در میان مردم مصر به دست آورد و درعمل با قهرمان‌سازی از خود، میزان اعتراضات به فضای جدید را کاهش دهد. در حوزه خارجی، صباحی موضع مشخصی نسبت به رژیم صهیونیستی داشته و دارد و بر نزدیکی به ایران اصرار می‌ورزد اما السیسی در شرایط کنونی نیروی مطلوبی برای صهیونیست‌ها است به گونه‌ای که پس از کودتای او علیه مرسی، مطالب و مواضع متعددی در حمایت از السیسی از سوی صهیونیست‌ها منتشر شد.

السیسی هم‌چنین در شرایط کنونی منطقه، روابط نزدیکی با عربستان برقرار کرده است. این اختلاف نظرات البته در یک جا به پایان می‌رسد. هر دو کاندیدا نظر مشابهی نسبت به فرایند حذف مرسی از قدرت دارند.

به عبارت دیگر در حالی که در شرایط کنونی بحث بر سر آزادی بیان، حضور نیروهای مدنی در عرصه سیاست و قانون‌مداری به یکی از اصلی‌ترین مواردی تبدیل شده که صباحی را معترض السیسی می‌کند، این دو نفر در اقدامی غیردموکراتیک و خلاف قانون اساسی، در حالی که فقط یک سال از ریاست جمهوری مرسی گذشته بود، شرایط را برای برکناری او از قدرت فراهم کردند. صباحی به همراه برخی دیگر از روسای احزاب هم‌چون البرادعی، جبهه نجات ملی را علیه مرسی شکل داد و با همراهی جنبش تمرد، تمردی گسترده را نسبت به مرسی آغاز کردند.

اگرچه مرسی در گسترش اعتراضات به خود و اخوان، نقش داشت اما قطعا این مساله نمی‌توانست شورش معترضان با ادعاهای واهی دموکراسی را توجیه کند. در نهایت آن‌چه را جنبش تمرد و جبهه نجات ملی با حضور صباحی کاشتند، ارتش برداشت کرد و جالب این‌که نام این کودتا را نیز «انقلاب» نهادند!

صباحی هم‌چنان و در حالی که به رفتارهای کنونی السیسی منتقد است، ورود او به سیاست در 3 جولای و عزل مرسی را یک اقدام قابل تقدیر دانسته و وظیفه ملی ارتش معرفی می‌کند که با قدرت از سوی السیسی انجام شد. قطعا صباحی گزینه مطلوب‌تری نسبت به السیسی برای تحقق آرمان‌های انقلاب 2011 مصر است اما، نباید فراموش کرد که او چگونه با شعار آزادی و دموکراسی بزرگ‌ترین ظلم به دموکراسی را به همراه السیسی در مصر انجام داد.

او حالا هر چقدر هم که به السیسی و دولت موقت معترض باشد که چرا منتقدان را دستگیر و زندانی می‌کنند، ابتدا باید به این سوال پاسخ دهد که خود او چه سهمی در شکل‌گیری یک دیکتاتوری جدید در مصر داشته است. انتخابات ریاست جمهوری مصر چندی دیگر، در حالی برگزار می‌شود که حتی دموکراسی مدنظر انقلابیونی چون صباحی هم، کودتا زده شده است.

سعید ساسانیان
کد مطلب : ۳۷۲۰۰۳
ارسال نظر
نام شما

آدرس ايميل شما
نظر شما

منتخب
پیشنهاد ما