اهداف آمریکا از دخالت در یمن و پیامدهای آن

آمریکا اخیرا بخشی از تفنگداران دریایی خود را به بهانه مقابله حملات عناصر القاعده در شهر"لحج" مستقر کرده که این امر با اعتراض اهالی جنوب این کشور روبرو شد. یمن از سال 2004 تا کنون همواره به کانون توطئه مشترک آمریکا علیه الحوثی ها و زیدی های منطقه صعده در شمال صنعا تبدیل شده و طی 10 سال اخیر هزاران نفر از شیعیان صعده کشته شده اند.

عربستان از همان سال با کمک به علی عبدالله صالح دیکتاتور مخلوع یمن از همه توان نظامی خود برای سرکوب شیعیان حوثی استفاده کرد. هدف عربستان کوچ دادن شیعیان حوثی از شمال به جنوب است، زیرا رژیم آل سعود، وجود شیعیان الحوثی در مرزهای جنوبی عربستان را خطر بالقوه ای برای امنیت داخلی خود می داند. ازسال 1984 تا کنون رژیم آل سعود برای مقابله با گسترش مذهب انسان ساز تشیع در شمال یمن بیش از 400 مدرسه در راستای گسترش وهابیت احداث کرد.

وجه تسمیه زیدیه نیز به زید بن علی بن الحسین "علیهم السلام" باز می گردد که در دوران خلافت اموی ها به قصد گرفتن انتقام خون شهدای کربلا قیام کرد، اما این قیام به دستگیری و شهادت دردناک زید بن علی منجر شد. در اوایل دهه 90 از قرن میلادی گذشته یکی از رهبران وهابیت سعودی به نام "مقبل الوادعی" با علی عبدالله صالح دیکتاتور سابق و سرلشکر علی محسن الاحمر فرمانده سابق نظامی شمال یمن که بعدا به "علی شیمیایی" یمن معروف شد ملاقات کرد.

در این ملاقات الوادعی تلاش کرد تا خطر شیعیان الحوثی را بزرگنمایی کند و در این زمینه مدعی شد که الحوثی ها امتدادی از شیعیان ایران هستند. با اینکه الحوثی ها هیچگاه قصد دخالت در ساختار سیاسی یمن را نداشتند، اما شیخ بدر الدین الحوثی رهبر معنوی حوثی ها با درک توطئه مشترک علی عبدالله صالح دیکتاتور یمن و رژیم آل سعود مجموعه" الشباب المومن"و"حزب الحق" را پایه گذاری کرد.

عمده فعالیت مجموعه الشباب المومن و حزب الحق در برگزاری مراسم عاشورا،ایام فاطمیه و عید غدیر و مناسبت های دیگر مربوط به شیعیان خلاصه می شد. اما با آغاز حملات مشترک نیروهای حکومت علی عبدالله صالح و رژیم آل سعود علیه حوثی ها این مجموعه برای دفاع از کودکان و زنان از فاز فرهنگی وارد فاز نظامی شدند و مجموعه " انصار الله " را تشکیل دادند.

از سال 2004 نیز، عربستان عملا علیه حوثی های یمن وارد عمل شد و صدها بار مراکز تجمع حوثی ها در صعده ،عمران ،حجه ،ذما و جوف را بمباران کرد تا این مجموعه شیعیان مستضعف را به کوچ اجباری وادار کند.

به موازات آن، علی محسن الاحمر برادر ناتنی علی عبدالله صالح در یک حمله گسترده علیه کودکان و زنان حوثی که به ارتفاعات صعده پناه برده بودند از سلاح شیمیایی استفاده کرد.پس از سرنگونی علی عبدالله صالح دیکتاتور سابق یمن، عربستان و آمریکا"، عبد ربه منصور هادی" را که از وابستگان به رژیم آل سعود است به عنوان رئیس جمهوری به ملت یمن تحمیل کردند.

عبد ربه منصور هادی برای جلوگیری از نفوذ شیعیان حوثی، طرح شش اقلیم خود مختار یمن را عملیاتی کرد، اما هیچگونه حقی برای حوثی های یمن قائل نشد. هدف از اجرای این طرح محدود کردن تحرکات حوثی ها در استانهای شمالی و نیز عزل مناطق جنوب یمن است . از آنجایی که مناطق مکلا ،حضرموت و تعز که به طور سنتی نوعی همگرایی با حوثی های یمن دارند، لذا نفوذ حوثی ها در مناطق جنوبی خطر بالقوه ای برای آمریکا و عربستان تلقی می شود.

ساکنان مناطق جنوبی یمن که از سال 1990 با یمن شمالی ادغام شدند احساس می کنند که در ساختار قدرت سهم قابل توجهی ندارند. به همین دلیل جبهه "الحراک الجنوبی" را برای جدایی از یمن شمالی تاسیس کردند که این جبهه برای تشکیل یک دولت جدید در بخش جنوبی یمن تلاش می کند. مجموعه این حوادث سبب شد تا آمریکا با کمک عربستان عملا در یمن ورود پیدا کرد و به بهانه سرکوب عناصر القاعده تلاش می کند تا یک پایگاه نظامی در منطقه لحج ایجاد کند.

هدف آمریکا از ایجاد پایگاه در لحج، کنترل حوثیها و تسلط فیزیکی بر تنگه استراتژیکی باب المندب است . تنگه باب المندب در نزدیکی عدن قرار دارد و دریای عمان را به دریای سرخ متصل می کند و به لحاظ دریانوردی از اهمیت استراتژیکی بالایی برخوردار است. لذا اگر این پایگاه تاسیس شود، قطعا نیروهای آمریکایی با استقرار در باب المندب، سعی خواهند کرد تا کشتی هایی راکه در دریای عرب و دریای سرخ تردد می کنند کنترل کنند و مزاحمت هایی برای کشتی های حامل پرچم کشورهای مخالف سیاست های آمریکا ایجاد کنند.

این امر قطعا با واکنش ساکنان جنوب یمن روبرو خواهد شد و با توجه به اینکه اهالی این منطقه از سیاست های دولت مرکزی یمن به شدت ناراضی هستند، بنابراین به سمت تجزیه و جدایی از یمن شمالی حرکت خواهند کرد.


* حسن هانی زاده