ناکامی گفتوگوی ملی یمن/ مرگ صد یمنی در حملات هواپیماهای آمریکایی
یکی از مهمترین مشکلاتی که کشور یمن با آن مواجه است، حملات هواپیماهای بدون سرنشین آمریکایی به مناطق مختلف این کشور به بهانه مبارزه با تروریسم و هدف قرار دادن عناصر و گروههای وابسته به سازمان تروریستی «القاعده» در یمن است که از یک سو در موارد بیشمار حملات اشتباه و خطای این هواپیماها کشته شدن دهها شهروند یمنی را به دنبال داشته و از سوی دیگر بهانهای به دست آمریکاییها داده تا نفوذ خود در کشور یمن و دخالت در امور داخلی آن را افزایش دهند.
از سوی دیگر نشست گفتوگوهای ملی در یمن درحالی ادامه دارد که هنوز اختلاف برسر موضوعات اساسی میان گروهها و جریانهای سیاسی یمنی حل نشده و همین موجب شده تا برخی به این نتیجه برسند که گفتوگوهای ملی در یمن محکوم به شکست است.
اما بسته شدن سفارت آمریکا در یمن همزمان با حضور رئیس جمهوری این کشور در آمریکا از موضوعات بسیار تامل برانگیز به شمار میآمد.
در این ارتباط خبرنگار خبرگزاری فارس در صنعا با «نزیه عماد»، تحلیلگر و کارشناس حقوقی یمن به گفتوگو نشسته و نظر وی را در خصوص آخرین تغییر و تحولات سیاسی جاری در یمن و و موضوعات و مسائل فوق جویا شده است.
عماد در گفتوگوی خود تاکید کرد: حملات آمریکا در یمن نقض آشکار حاکمیت ملی این کشور به شمار میآید و آمریکا با این اقدامات خود کشور یمن را به کشوری اشغال شده و فاقد استقلال تبدیل کرده است.
عماد که مشاور حقوقی سابق حزب حاکم کنگره ملی به ریاست «علی عبد الله صالح»، دیکتاتور برکنار شده سابق یمن به شمار میآید، در رابطه با موضوع هدف قرار گرفتن این کشور از سوی آمریکا گفت: در جریان حملات نظامی آمریکا به یمن شهروندانی در این کشور هدف قرار میگیرند که هیچ دستوری برای بازداشت آنان صادر نشده یا هیچ حکم قضایی درباره آنان صادر نشده و هیچ اقدام خلاف قانون یا جنایی از آنان مشاهده نشده است.
وی تاکید کرد که چنین اقداماتی را تنها باید عملیات تروریستی توصیف کرد و باید کسانی که پشت پرده این اقدامات قرار دارند، بازخواست و محاکمه شوند تا دستکم خون مردم یمن بیدلیل ریخته نشود.
عماد گفت: آنچه تعجبآور است، اینکه آنچه در یمن به دست آمریکایی اتفاق میافتد، مغایر قوانین آمریکا است و ما نمیدانیم، این قوانین چگونه دست نظامیان این کشور را در هدف قرار دادن کشورهای باز گذاشته است که به سازمان مبارزه با تروریسم بین المللی ملحق شدهاند.
این کارشناس حقوقی یمنی افزود: ما از قوانینی در آمریکا سخن میگوییم که پس از
حوادث 11 سپتامبر در این کشور صادر شدند و به ارتش آمریکا این اجازه را می داد تا به کشورهایی که به سازمان مبارزه با تروریسم بین المللی ملحق نشدهاند، حمله کند و این کشورها را هدف قرار دهد، نه کشورهایی که به عضویت این سازمان درآمدهاند.
صد کشته طی کمتر از یک سال
درباره تعداد پروازها و آمار قربانیان حملات هواپیماهای بدون سرنشین آمریکا در یمن عماد گفت: هیچ کس آمار دقیقی از تعداد پروازهای این هواپیماها ندارد، چراکه هیچ کس از آنها مطلع نیست و در این ارتباط ما مطمئن هستیم که حتی دولت و شخص رئیس جمهوری یمن حتی از بسیاری از این پروازها بیخبر است، اما آمارهایی در رابطه با شمار قربانیان حملات هواپیماهای بدون سرنشین آمریکا از آغاز سال جاری میلادی تاکنون وجود دارد که حاکی از کشته شدن صد شهروند یمنی است.
وی تاکید کرد که براساس آنچه از سوی مقامات یمنی اعلام شده، از این صد نفر تنها دو یا سه نفر وابسته به سازمان القاعده بودهاند و مابقی معلوم نیست که چه کسانی هستند و هواپیماهای بدون سرنشین آمریکایی آنها را به چه دلیل هدف گرفتهاند.
اما درباره حادثهای که در شهر «رداع» اتفاق افتاد و خودرویی توسط هواپیماهای بدون سرنشین آمریکا هدف قرار گرفت که خانوادهای را حمل میکرد، عماد گفت: مسلم بود که این حمله هیچ ارتباطی به ماموریت هواپیماهای بدون سرنشین آمریکا در هدف قرار دادن عناصر القاعده ندارد، پس از آن نیز این حادثه یک حادثه رانندگی توجیه شد و اینکه هیچ هواپیمای خارجی این خودرو را هدف قرار نداده است.
به اعتقاد این کارشناس حقوقی یمن بخش بسیار شرمآور قضیه این است که رئیس جمهوری یمن به وجود این هواپیماهای آمریکایی در یمن مباهات میکند و در سفر اخیر خود به آمریکا در سخنانی در وزارت امور خارجه آمریکا ملت یمن را خطری برای حیات بیان میکند، اگر این سخن تحریکی برای کشتار ملت یمن نیست، پس چیز میتواند باشد و این سخن را باید چگونه برداشت کرد.
به همین دلیل عماد بر این باور است که رئیس جمهوری یمن از جمله کسانی است که در همه جنایتهای روی داده در یمن مشارکت داشته است.
پیامی تحقیرآمیز برای ملت یمن
در رابطه با سفر اخیر رئیس جمهوری یمن به آمریکا نیز عماد گفت: آنچه در این سفر توجه من را به خود جلب کرد، این بود که درست در همان ساعت و در همان لحظهای که رئیس جمهوری یمن در کاخ سفید حضور داشت و با همتای آمریکایی خود دیدار و گفتوگو میکرد، بیانیهای از سوی دولت آمریکا مبنی بر تعطیلی و بستن سفارت آمریکا در صنعا
صادر شد. درست است که غیر از سفارت آمریکا در صنعا سفارتخانههای دیگر کشورها نیز در صنعا تعطیل شدند، اما سفارت آمریکا در یمن تنها سفارتی است که درست هنگام حضور رئیس جمهوری یمن در کاخ سفید اعلام کرد، فعالیت خود را در یمن تعطیل میکند.
عماد تاکید میکند که این اقدام آمریکا دو پیام میتواند داشته باشد، اول پیام تحقیر رئیس جمهوری یمن توسط آمریکا که در آن لحظه میهمان دفتر رئیس جمهوری آمریکا در کاخ سفید بود و دوم اینکه این تصمیم براساس اطلاعاتی که رئیس جمهوری یمن به همتای آمریکایی خود داده اتخاذ شده است.
وی افزود: پس از این تصمیم بود که هواپیماهای بدون سرنشین آمریکا به مدت سه روز پیاپی بر فراز صنعا به پرواز درآمدند و ما نمیدانیم که این اطلاعات چه بوده و چه شایعات بیاساسی از سوی رئیس جمهوری یمن به آمریکاییها داده شده که آنها و دیگر کشورهای اروپایی را وادار به بستن سفارتخانهاشان در صنعا کرده بود.
جنگ میان اخوان المسلمین و عربستان سعودی
در خصوص درگیریهایی که چندی پیش در مرزهای یمن و عربستان سعودی جریان داشت، عماد گفت: جنگی میان اخوان المسلمین در یمن با عربستان از سوی «علی محسن الاحمر» و «حمید الاحمر» در جریان است. طرفهایی وجود دارند که برای به راه انداختن «بهار عربی» در عربستان و فراهم کردن زمینههای آن سلاح به عربستان سعودی وارد میکنند و در این میان تمام برنامهها با سرنگونی جماعت اخوان المسلمین در مصر بر باد رفت.
در خصوص اختلاف مرزی یمن و عربستان سعودی نیز عماد گفت: این اختلافات تنها بر سر مرزها نیست، بلکه مشکل و اختلاف بر سر افرادی است که در این مرزها تردد میکنند. مرزهای بین دو کشور طی توافقنامهای تعیین و مشخص شده و موضوع آنها پایان یافته و جایی برای گفتوگو درباره آنها باقی نمانده است، چون در چارچوب قانونی و از طریق رئیس جمهوری و پارلمان وقت یمن به درست یا نادرست حل و فصل شده است. آنچه باقی میماند مشکلاتی است که از ناتوانی حکومت یمن در ضبط امور در مناطق شمال صعده و شمال حضر الموت و شمال الجوف نشات میگیرد، چون دولت مرکزی بر هیچ یک از مناطق کنترل ندارد.
عماد افزود: درحالی این روزها درباره هجوم عربستان سعودی به مناطق مرزی یمن سخن گفته میشود که ما میدانیم عربستان سعودی پیش از این نیز بارها دست به چنین تجاوزاتی زده بود، اما اخوان المسلمین در یمن تلاش میکند تا در راستای دشمنی و درگیری اخوانیها با نظام عربستان سعودی، جامعه یمن را علیه عربستان سعودی
تحریک کند. در حالیکه این خصومتی میان اخوان المسلمین و عربستان سعودی است و اخوانیها تلاش دارند، به این طریق مردم یمن را نیز درگیر مشکلات خود کنند که هیچ یک از طرفها از جمله حوثیها تن به چنین تحریکاتی ندادند و یمن را وارد جنگ با عربستان سعودی مشابه آنچه در سه سال پیش اتفاق افتاد، نکردند. البته این بدین معنا نیست که مردم یمن با سیاستهای عربستان سعودی موافق هستند، اما نمیخواهند به دام اخوانیها بیافتند.
نشست گفتوگوی ملی خود را محکوم به شکست کرد
نزیه عماد که یکی از برجستهترین حقوقدانان یمنی به شمار میآید، درباره نشست گفتوگوی ملی در یمن گفت: این نشست خود را محکوم به شکست کرد، چراکه تمام نتایج به دست آمده از آن وحشتناک و اسفبار بود. تلاش این نشست برای ممانعت از مشارکت ارتش و نیروهای امنیتی یمن در انتخابات، جنایتی در حق شهروندان یمنی به شمار میآید، چون به اعتقاد من نیروهای نظامی و امنیتی یمن بخشی از شهروندان این کشور هستند، ممکن است محدودیتهایی قانونی برای جلوگیری از سیاسی شدن آرای نیروهای نظامی و امنیتی یمن اتخاذ شود، اما این به معنای حذف کامل آنها از گردونه انتخابات و مشارکت در این عرصه نیست.
نشست گفتوگوی ملی یمن در واقع چنین تصمیماتی را گرفته و چنین بندهایی را تصویب کرده که نمیدانیم بر چه اساسی به آنان دست یافته است، مانند تعیین سهم سی درصدی برای زنان در قانون اساسی، تعیین سهم زنان مفروض است، اما نه در قانون اساسی، چون قانون اساسی برای زمانی موقت مانند یک یا دو دوره یا سه دوره انتخاباتی اجرا میشود و پس از آن لغو یا اصلاح میشود. تعیین سهم سی درصدی برای زنان در قانون اساسی در اصل با تساوی حقوق شهروندان در تناقض و تعارض کامل قرار دارد. از سوی دیگر این نشست هنوز نتوانسته اختلافات خود را در اینباره حل کند که آیا دین اسلام تنها منبع قانونگذاری یا منبع تمام قوانین در کشور است. من تصور نمیکنم که در نشست گفتوگوی ملی یمن کسی حضور داشته باشد که مفهوم دین و تفاوتهای آن را بداند، دین مردم یمن، دین اسلام است و نه یک منبع و یا نه منبعی در میان منابع دیگر.
عماد تاکید کرد: نشست گفتوگوی ملی خود را به شکست محکوم کرد، به این دلیل که نماینده تمام گروهها و جریانها جز شهروندان یمنی بود و در این نشست برای تمام گروهها و جریانها سهم و درصدی در نظر گرفته شد، جز مردم یمن که هیچ سهمی برای آنان در نظر گرفته نشده است، از این رو من به نتیجه این گفتوگوها خوشبین نیستم.