۰
سه شنبه ۲۰ اسفند ۱۳۹۲ ساعت ۱۰:۲۹

اهمیت ژئوپولوتیک اوکراین برای روسیه

اهمیت ژئوپولوتیک اوکراین برای روسیه
تحولات اوکراین با خارج شدن «ویکتور یانکویچ» از کشور و حضور نیروهای نظامی روسیه در منطقه خودمختار «کریمه» وارد مرحله‌ای جدید شد که گویا فضای جنگ سرد دوباره ایجاد شده است. در این خصوص و به منظور بررسی و دقیقتر آنچه در این کشور گذشته و در محیط آسیای میانه و قفقاز و نیز فضای بین‌المللی در جریان است میزگردی با عنوان«بررسی تحولات اوکراین و تأثیر آن بر منطقه آسیای مرکزی و قفقاز» ترتیب دادیم که در آن از نظر کارشناسان این حوزه از جمله «بهرام امیراحمدیان»، «جهانگیر کرمی» و «علی آدمی» بهره گرفته شده است. در این قسمت، بخش دوم اظهارات بهرام امیراحمدیان از نظر خوانندگان می‌گذرد.

****

فارس: به نظر شما چرا اوکراین به سمت ناآرامی و آشوب خیابانی حرکت کرد و چرا روسیه کریمه را با نیروی نظامی در اختیار گرفت؟


امیراحمدیان: پس از اینکه اوکراین در سال 91 اعلام استقلال کرد، در سازمان ملل هم دارای صندلی شد و همه کشورها از جمله روسیه استقلال آن را به رسمیت شناختند در حالیکه «کریمه» در آن زمان نیز منضم به اوکراین بود. باید گفت که روسیه از اوکراین آغاز شد بر همین اساس اوکراینی‌ها نسبت به روس‌ها حس برتری دارند اگر روسیه ادعایی داشت باید به بهانه کریمه خیلی پیش‌تر از این‌ها دخالت می‌کرد، اما به دلیل نیاز به سرزمین اوکراین برای
صادرات انرژی این کار را انجام نداد.

فارس: آیا اختلاف ریشه داری بین روس‌ها و اوکراینی‌ها وجود داشته که بتوان آن را زمینه این ناآرامی‌ها دانست؟

امیراحمدیان: اوکراینی‌ها سال‌ها از سوی روس‌ها تحقیر می‌شدند. پایگاه دریایی روسیه در اوکراین با بدترین شرایط به آنها تحمیل شد که چندین تظاهرات مردمی در اوکراین علیه این تصمیم برگزار شد.

باید گفت که «ویکتور یانکویچ» از دل انقلاب نارنجی‌ خارج شد، اما برخلاف خواسته مخالفان عمل کرد که این موضوع برای معترضان بسیار گران آمد. روسیه با کمک اوکراین لهستان را در جنگ جهانی بیرون راند اما پس از آن، خود روس‌ها بر اوکراین سلطه یافتند.


فارس: این تلاش برای سلطه به دلیل اهمیت ژئوپلتیک اوکراین برای روسیه است یا صرفاً موضوع حفاظت از حیاط خلوت مطرح است؟


امیراحمدیان: ضرب‌المثلی هست که می‌گوید «مسکو قلب روسیه، سن‌پترزبورگ مغز روسیه و اوکراین مادر روسیه است» به همین دلیل اوکراین برای این کشور اهمیت فراوانی دارد.

فارس: چه بخش‌هایی از اوکراین گرایش به روسیه و چه گروه‌هایی گرایش به غرب دارند؟

امیراحمدیان: تاجران و فعالان اقتصادی در اوکراین بیشتر محصولاتشان را به اروپای صادر می‌کنند که امضای قرارداد همکاری با اتحادیه اروپا به سود آنها بود و در مقابل بخش شرقی اوکراین با استفاده از یارانه
کالاهای با استاندارد پایین می‌سازد که به درد اروپا نمی‌خورد و روسیه خریدار آن است بنابراین بخش شرقی به سمت روسیه می‌چرخد و بخش غربی به سمت غرب متمایل است.

فارس: با این توصیف حضور نیروهای نظامی روس در کریمه را چطور ارزیابی می‌کنید؟ با توجه به اینکه آنها روس تبار و متمایل به این کشور هستند.


امیراحمدیان: کار روسیه اشتباه بود چرا که نیروهایی فرستاده که هیچ نشان یا آرمی ندارند و در دوران عدم حضور رئیس جمهور اوکراین به این کشور اعزام شدند.

برخی کارشناسان روس اشغال کریمه را واکنش روسیه به اشغال «کوزوو» از سوی غرب می‌دانند.

فارس: آینده مناقشه کریمه را چطور ارزیابی می‌کنید؟

امیراحمدیان: کریمه اصلاً تاتارنشین است که بسیاری از آنها در جنگ عثمانی‌ها و غرب کشته شدند؛ آنها در دوره شوروی تبعید شدند و الان 12 درصد جمعیت کریمه را تشکیل می‌دهند. کریمه قصد دارد در 16 مارس همه پرسی داشته باشد که از روسیه و همکاران آن (کشورهای آسیای مرکزی و قفقاز) نیز دعوت کرده تا بر این روند نظارت داشته باشند.

در کریمه شرایط مداخله روسیه مهیاست چرا که این منطقه جمهوری خودمختار دارد و استعداد جدا شدن آن بسیار زیاد است. تجزیه اوکراین برای غرب منافعی ندارد زیرا ارزش استراتژیک و ژئوپلتیک اوکراین در یکپارچگی آن است و اگر کاملاً به اتحادیه اروپا بپیوندد روسیه منزوی خواهد
شد.

زمانی یک واحد سیاسی مستقل و غیرقابل تجزیه است که تا کوچکترین حد ممکن تجزیه شود و این در مورد اوکراین هنوز صادق نیست. پس با توجه به سیاست کلی غرب برای آینده نظام بین‌الملل و استعداد این کشور برای تجزیه می‌توان انتظار جدایی را داشت.


فارس: تحولات کریمه و تاثیر آن به اوضاع آسیای مرکزی و قفقاز را چطور ارزیابی می‌کنید؟

امیراحمدیان: برخی شهروندان کشورهای آسیای مرکزی و قفقاز دارای تابعیت دوگانه روسی هستند که این موضوع نگرانی مقامات این کشورها را در پی داشته که شاید همین سرنوشت در انتظار آنها نیز باشد. روس‌ها دلیل حضور خود در کریمه را احساس خطر برای اتباع روس تبار این منطقه خوانده‌اند در حالیکه در این منطقه هیچ گزارشی از تهدید روس تبارها از سوی اوکراینی‌ها اعلام نشده، بلکه تاتارهای این منطقه که بومی آن هستند از وضعیت خود ابراز نگرانی کرده و حتی از ترکیه خواستار کمک شده‌اند که احتمال می‌رود جمهوری آذربایجان نیز واکنش نشان دهد.

در کشورهای دیگر این منطقه همچون قزاقستان که 36 درصد جمعیت آن را روس‌ها تشکیل می‌دهند دولتمردان با ملاحظات بیشتری نسبت این موضوع رفتار خواهند کرد؛ کمااینکه انتقال پایتخت از «آلماتی» به «آستانه» برای نزدیکی به بخش روسی‌نشین این کشور بود تا بتوانند بر آنها کنترل بیشتری داشته باشند.
کد مطلب : ۳۶۰۳۰۹
ارسال نظر
نام شما

آدرس ايميل شما
نظر شما

منتخب
پیشنهاد ما