تیم مذاکرهکننده هستهای جمهوری اسلامی ایران در حالي ديروز هفتمين دور گفتوگوهاي جامع خود را با كاترين اشتون مسئول تيم ۱+۵ آغاز كرد كه اولين رايزني هستهاي ظريف و اشتون ظهر چهارشنبه در محل اقامتگاه جمهوری اسلامی ایران در نیویورک بر سر ميز ناهار بود که این گفتوگوها ۳ ساعت و نیم به طول انجامید.
رايزني روساي دو تيم مذاكرهكننده در حالي صورت گرفت كه محمدجواد ظریف وزیر خارجه ایران پس از دیدارش با کاترین اشتون در واکنش به سخنان اخیر وندی شرمن معاون وزیر خارجه آمریکا درباره فناوری صلحآمیز هستهای جمهوری اسلامی ایران تاکید کرد: اظهارات وندی شرمن بیشتر مصرف داخلی دارد و تلاش برای حل مشکلات داخلی آمریکاییهاست، لذا ما هم در همان حد به آنها توجه میکنیم.
وی در عین حال افزود: البته به هیچوجه قابلقبول نیست که مسئولان آمریکایی برای حل مشکلات داخلی خود درباره ایران و مردم ایران با بیاناتی که نشاندهنده فهم صحیح از ایران نیست و یا نشاندهنده یک روحیه خود بزرگبینی است، صحبت کنند.
وی ادامه داد: ضمن اینکه همواره به همه طرفهای مذاکره با خودمان نیز گفتهایم که هرگونه صحبت غیر از احترام و توجه به حقوق مردم ایران، حتما توسط خود مردم ایران پاسخ مناسب را دریافت خواهد کرد.
ظریف درباره دیدار بیش از سه ساعته خود با کاترین اشتون نیز گفت: معمولا پیش از آغاز هر دور از مذاکرات، دیداری کاری با خانم اشتون داریم و اینبار هم در اقامتگاه جمهوری اسلامی ایران در نیویورک گفتوگوی مفصلی همراه با نهار داشتیم که بیشتر به مرور موضوعات مورد اختلاف گذشت.
وزیر خارجه افزود: یعنی با توجه به اینکه موارد اختلاف ما قابلتوجه است و فرصت برای رسیدن به راهحلی که قابل قبول باشد، زیاد نیست و نیاز هست که در این زمینه کار جدی صورت گیرد، یک دور موضوعات و روشهایی را که می شود در مورد این موضوعات به نتیجه رسید، مرور کردیم.
وزیر خارجه ایران گفت: من و همکاران، اراده سیاسی را در خانم اشتون مشاهده کردیم و فکر میکنم از طرف سایر اعضاء این اطمینان را به ما دادند که آنها نیز آمادگی سیاسی دارند و علاقهمند هستند کار را برای رسیدن به نتیجه دنبال کنند.
رايزني ظريف و اشتون بر سر ميز ناهار در حالي بود كه سیدعباس عراقچی و مجید تختروانچی معاونان ظریف با ویلیام برنز قائم مقام و وندی شرمن معاون وزیر خارجه آمریکا به مدت ۲ ساعت و نیم در هتل میلینیوم شهر نیویورک بر سر یک میز به منظور حل اختلافات موجود بر سر حصول توافق جامع به گفتوگو نشستند.
معاونان ظریف همچنین صبح پنجشنبه با سرگئی ریابکوف معاون وزیر خارجه روسیه و اعضای تیم مذاکرهکننده روسیه در گروه ۱+۵ به مدت ۲ ساعت به رایزنی پرداختند.
تیم کارشناسی ایران همچنین پنجشنبه شب با تیمهای کارشناسی آمریکا و روسیه به صورت جداگانه به گفتوگو پرداختند.
ظرفیت غنیسازی ایران، راکتور آب سنگین اراک، فردو، لغو تحریمها و بازه زمانی اجرای توافقنامه جامع هستهای از جمله موارد مورد اختلاف ایران و گروه ۱+۵ در دستیابی به توافق جامع هستهای است.
مذاكرات در حالي با كندي پيش ميرود كه یک مقام رسمی دولت آمریکا طی اظهاراتی گفت: «من معتقدم که اوباما تنها توافقنامهای را با ایران امضا میکند که برای همه از جمله امنیت اسرائیل خوب باشد.»
وی در این زمینه همچنین گفت: «در پایان مذاکرات هر کشوری برداشت خود را از آن خواهد داشت و مقامهای اسرائیلی نیز باید برداشت خود را از مذاکرات داشته باشند.»
پس از حصول توافق ژنو درباره برنامه هستهای ایران در سوم آذر ماه سال گذشته (۱۳۹۲) و اجرای این توافقنامه در ۳۰ دیماه، مذاکرات ایران و ۱+۵ برای دستیابی به توافق جامع هستهای آغاز شد که در همین راستا شهر وین ششبار میزبان این گفتوگوها بود. در پنجمین دور مذاکرات در وین کار نگارش متن پیش نویس توافقنامه جامع هستهای آغاز و در ششمین دور اعلام شد که ۶۰ تا ۶۵ درصد متن به نگارش در آمده ولی هنوز اختلافات و پرانتزها باقی است.
غنيسازي ايران در حالي همچنان موضوع اختلاف طرفين است كه یک دیپلمات ارشد غربی تا پيش از آغاز گفتوگوهاي هستهاي ديروز گفت عملاً هیچ پیشرفتی درخصوص مسئله غنیسازی اورانیوم ایران حاصل نشده است.
این دیپلمات غربی به رویترز گفته بود: «در مسئله غنیسازی، عملا هیچ پیشرفتی نداشتهایم. ۶ کشور میخواهند اگر توافق شکسته شد و فعالیتهای هستهای به سمت هدفی نظامی از سر گرفته شد، ظرفیتگریزی دستکم یک ساله وجود داشته باشد.»
از سويي ديگر خبرگزاری آمریکایی آسوشیتدپرس نيز گزارش داد که اختلافات اصلی میان ایران و گروه ۱+۵ همچنان سرجای باقیماندهاند.
اين خبرگزاري گفته بعد از گذشت ۷ ماه و چند دور مذاکرات، اختلافهای قدیمی همچنین پابرجاست.
هیأتهای جمهوری اسلامی ایران و ۱+۵ ديروز در شهر نیویورک بر سر یک میز به گفتوگو نشستند تا اختلافات را به حداقل برسانند، البته آنگونه که سیدعباس عراقچی پیش از سفر به نیویورک در جمع خبرنگاران عنوان کرد: اینکه در نیویورک بتوان به جمعبندی نهایی برسیم و توافق به دست بیاید خیلی بعید است و آن هم با توجه به حجم زیادی از مذاکرات که باید انجام شود.
محمدجواد ظریف وزیر امور خارجه ایران نیز پنجشنبه در دیدار با بانکیمون دبیرکل سازمان ملل عنوان کرد: نسبت به حصول توافق جامع خوشبینیم و معتقدیم رسیدن به توافق امکانپذیر است.
جمهوری اسلامی ایران همواره اعلام کرده که اگر طرف مقابل با حسننیت و جدی وارد مذاکرات شود حصول توافق امکانپذیر است.
«محمدجواد ظریف» وزیر امور خارجه ایران همچنين با حضور در شورای روابط خارجی آمریکا به تشریح مواضع ایران پرداخت و تصریح کرد که تهران به حل مسئله هستهای متعهد است، اما همچنان بیاعتمادی عمیقی به آمریکا دارد.
اختلافات میان ایران و گروه ۱+۵ به ویژه با آمریکا بر سر مواردی همچون میزان غنی سازی اورانیوم ایران، تعداد سانتریفیوژها، تاسیسات هستهای فردو و آبسنگین اراک، مدت زمان توافق نهایی، بحث PMD (ابعاد نظامی احتمالی) از جمله موارد مطروحه در مطالعات ادعایی، نحوه نظارتها و بازرسیهای آژانس بینالمللی انرژی اتمی بر تاسیسات هستهای ایران، موضوع تحقیق و توسعه و نحوه لغو کامل تحریمها است.
البته در مورد راکتور آب سنگین اراک که از موارد اختلافی بوده، به گفته مسئولان و کارشناسان با تلاشهای متخصصان سازمان انرژی اتمی ایران، فرمولهایی برای رفع نگرانی غرب در مورد این راکتور آبسنگین طراحی شده و میتوان گفت که در این زمینه پیشرفتهایی حاصل شده است.
در مجموع، این اختلافات جدی موجب شد تا در ششمین دور مذاکرات جامع میان ایران و ۱+۵ که از دوم تا نوزدهم جولای در شهر وین اتریش برگزار شد، طرفین به توافقی دست نیافته و مذاکرات جامع و نیز توافق اولیه ژنو را برای چهار ماه دیگر تمدید کنند.
اکنون طرفین تا ۲۴ نوامبر (چهارم آذر ماه) فرصت دارند تا به توافق جامع هستهای دست یابند؛ فرصتی که بیش از هر طرف، ایالات متحده آمریکا باید آن را دریابد.
حسن روحانی رئیسجمهوری كشورمان پیش از سفر به نیویورک در مصاحبه اختصاصی با شبکه انبیسی آمریکا تاکید کرد: از طرف ایران این تصمیم جدی است که ما مذاکرت را ادامه دهیم و این اراده قاطع در طرف ایران وجود دارد که مسایل هستهای را با مذاکره به حل و فصل نهایی برساند.
غنيسازي راكتور اراك در حالي همچنان موضوع مورد اختلاف بويژه براي غرب است كه سرگئی ریابکوف معاون وزیر خارجه روسیه نيز در مصاحبه با ریانوستی تصریح کرد که مساله راکتور اراک از جمله موانع اصلی مذاکرات هستهای بین ایران و ۱+۵ محسوب میشود.
براساس این گزارش ریابکوف در ادامه گفت: مشکل سانتریفیوژهای هستهای ایران نیز هنوز از موضوعات نگرانکننده باقی مانده است. این دیپلمات ارشد روسی افزود: در جریان دورهای قبلی مذاکرات هستهای ایران، مذاکرهکنندگان به این توافق دست یافتهاند که ایران ظرفیت غنیسازی خود را به ۵ درصد محدود کند.
معاون وزیر خارجه روسیه تاکید کرد که نشستهای متعددی بین اعضای ۱+۵ و طرف ایرانی برگزار شده است. نشست هماهنگی بین گروه ۱+۵ شامل چین، فرانسه، آلمان، روسیه، آمریکا و انگلیس با ایران اواخر روز گذشته در آستانه برگزاری دور جدید مذاکرات هستهای برگزار شده است.
ایرانیان زیادهخواهی غرب در مذاکرات را ناپذیرفتنی میدانند
اصرار غرب بويژه امريكاييها بر سر غنيسازي و برچيده شدن غعاليتهاي هستهاي به بهانه ادعاي واهي ساخت سلاح هستهاي در حالي است كه خبرگزاری فرانسه اعلام کرد که تازهترین بررسیها نشان میدهد که بیشتر ایرانیان پارهای از مطالبات مطرح شده در مذاکرات هستهای غرب و کشورشان را از جمله محدودسازی تحقیقات هستهای، ناپذیرفتنی میدانند.
براساس این گزارش، نتیجه نظرسنجی دانشگاه تهران و "مرکز مطالعات بینالمللی و امنیتی" دانشگاه مریلند نشان میدهد که حدود ۹۴ درصد مردم ایران قائل به ضرورت برخورداری از انرژی هستهای هستند.
فرانس پرس با استناد به نتایج این نظرسنجی افزود: با وجود حمایت ۷۹ درصد شرکتکنندگان از دستیابی به توافق هستهای، اکثریت قاطعی از ایرانیان گفتند که مطالباتی را همچون برچیدن نیمی از سانتریفیوژها و محدود کردن تحقیقات هستهای، قابلقبول نمیدانند.
این نظرسنجی به صورت تماس تلفنی با یک هزار و ۳۷ نفر در فاصله زمانی ۱۱ تا ۱۷ ماه ژوییه به اجرا درآمد.
"ابراهیم محسنی" از تحلیلگران دانشگاه تهران گفت: گرچه افکار عمومی ایران برای پذیرش برخی اقدامهای اعتمادساز آمادگی دارد، اما محدودیتهای روشنی در این خصوص وجود دارد.
نظرسنجی یاد شده همچنین بدبینی عمیق مردم ایران را در مورد پایبندی غرب به تعهد برچیدن تحریمهای ضدایرانی نشان داد.
سهچهارم شرکتکنندگان در نظرسنجی گفتند که معتقدند آمریکا برای تداوم تحریمها، بهانههای دیگری مییابد و این کشور درپی سلطه بر ایران یا جلوگیری از پیشرفت آن است.
براساس نظرسنجی یاد شده، طرح پیشنهادی در کنگره آمریکا مبنی بر اعمال تحریمهای بیشتر در صورت شکست مذاکرات هستهای در ۲۴ نوامبر، در بدبینی ایرانیها دخیل است. این تحقیق همچنین حاکی از آن است که اکثریت قاطعی از ایرانیان مسئولان کشورشان را در صورت شکست احتمالی مذاکرات مقصر نمیدانند.