Kapitalizm gəmisi quma oturub

Islam times.org/az/ - Avropa və Amerikanın iflasa uğraması elə bir məsələ deyil ki, ğərb aləminin mətbuatda şüar verməsi ilə gizlədilsin.

Son günlər Beyəlxalq pul fondu Vaşinqitonda böyük ölkələrin yüksək rütbəli şəxsləri ilə keçirdiyi iclasında bu bank Avropanın böhran içində olan iqtisadına görə Avropaya iki bərabər kredit verməyə razılaşıb.

Dünya ölkələrinin yüksək rütbəli şəxsləri keçən iclasda dünya iqtisadiyyatından himayət etmək və Avropa iqtisadiyyatını təhdid edən böhrandan himayət etmək üçün öz müştərək qüdrətlərini artırmağa razılaşıblar.

Zərurət halında kiredit verən Beyəlxalq pul fondu Avropanın borclarına görə o, ölkələrin bəzi üzvlərinə iki qat kredit verir. Bu kreditlərin miqdarını 700 milyard dollara qədər artıracaq.

Bu deyilənlərə əsasən yeni sərmayələr xüsusi məntəqələr üçün nəzərdə tutulub. Bu yolla iflasa uğrayan Avropa dövlətlərinə nicat vermək istəyirlər. Beyəlxalq pul fondunun bu razılaşması Vaşinkitonda keçirilən20-ci iclasda baş tutmuşdur.

Bəzi şərhçilər bu şəraiti 2009-cu ildəki dünya iqtisadiyyatının böhranı ilə müqayisə edirlər. İqtisadi şərhçilər deyirlər Avropa ölkələrinin borclarının azalmasına baxmayaraq bu sərmayə qoymaqlıq və edilən köməkliklər Avropanın borclarının aradan götürülməsi üçün kömək etməyəcək. Bu xəbərlərə əsasən Beyəlxalq pul fondunun bu razılaşması Vaşinkitond keçirilən20-ci iclasda baş tutmuşdur. Bəzi şərhçilər bu şəraiti 2009-cu ildəki dünya iqtisadiyyatının böhranı ilə müqayisə edirlər.

Əgər keçən il qabağ görənlik edib deyilsəydi bir gün wall street prospekti ğərb aləminin iqtisadiyyatının iflasa uğramasının tablosu olacaqdır təbii ki onu gözlənilməz sayardılar. Amma bu gün həqiqət budur ki, Amerika və ğərbin iqtisadiyyatı dayanmaq üzrədir. Təəccüblü burasıdır ki, bu böhranlar Amerikanın öz daxilindən və wall street prospektindən başlamışdır. Bəzi politoloqlar inanırlar ki, son mitinqlər Amerikanın başladığı uzun döyüşlərə görədir. Amma gərək bunu da qəbul edək ki, bu təkcə siyasi bir mitinq deyil bəlkə ondan əlavə mitinqlər onların iqtisadiyyatının iflasa uğramasına görə də keçirilir.

“Bu günlər ğərbin iqtisadiyyatının vəziyyəti yaxşı deyil və kapitalizm rejimi günbə-gün öz etibarını Avropa və Amerika camaatının qarşısında itirir. Digər bir tərəfdən Amerikada aparılan islahiyyələr ordakı hakimiyyətin dərin yarasının üstünə mərhəm ola bilmədi”.

Bu yara günbə-gün dərinləşir. Kapitalizm rejiminin vəziyyətinin ağır olmasını mətbuatdan rəsmi şəkildə elan olan xəbərlərdəndə əldə etmək olar. Ən yüksək iqtisadı olan 20 ölkənin arasında Avropa ölkələri ən pis vəziyyətdədirlər. 2011-ci ilin son üç ayında bütün avropa ölkələrinin iqtisadiyyatının artımı 0.3 faiz olubdur.

Avropa ölkəl �rinin iqtisadiyyatlarının günbə-gün geri getməsi mümkündür bu böhranı dahada artırsın. Şübhəsiz Avropanın iqtisadiyyatının böhran içində olması yüksək iqtisadı olan 20 ölkənin iqtisadına da təsir qoyacaq. Ən yüksək iqtisadı olan 20 ölkəyə üzv olan İndenaziya keçən dəfəyə nisbətən iqtisdını gücləndirib.

İqtisadi araşdırmalar mərkəzlərinin verdikləri xəbərlərə görə 2011-ci ilin son üç ayında ½ faiz İndenaziya iqtisadında inkişaf olub. Deməli İndenaziyanın iqtisadiyyatı yüksək iqtisadı olan 20 ölkəyə üzv olan ölkələr arasında digərlərinə nisbətən daha yaxşı olub. ABŞ-ın iqtisadi vəziyyəti əvvəlki kimi yaxşı deyil.

2011-ci ilin son üç ayında ABŞ-ın iqtisadi inkişafı 7/0 faiz olub. İqtisadiyyatın ABŞ-da az inkişaf etməsi bunu göstərir ki, Barak Obamanın siyasəti ABŞ-da iqtisadi böyranı aradan qaldıra bilmir. Belə olan surətdə Vaşinkiton və Avropa ölkələri, yüksək iqtisadı olan 20 ölkə arasında öz nüfuzlarını itirirlər.

wall-street üsyanı

Deməli İndenaziyanın iqtisadiyyatı yüksək iqtisadı olan 20 ölkəyə üzv olan ölkələr arasında digərlərinə nisbətən daha yaxşı olub. ABŞ-ın iqtisadi vəziyyəti əvvəlki kimi yaxşı deyil. 2011-ci ilin son üç ayında ABŞ-ın iqtisadi inkişafı 7/0 faiz olub. Bu da onu göstərir ki, kapitalizm gəmisi quma oturub. Bu gəmi öz sərnişinlərini sağlam şəkildə lazım olan ünvana çatdıra bilməyəcək. Əgər bir günlər Sosyalizimin keyfiyyətsiz olduğu gözə çarpırdısa bu gün kapitalizmin cəmiyyəti varlılar və fəhlələrə böldüyünün şahidi oluruq.

Bu da səbəb oldu ki, Amerikada camaat küçələrə tökülsünlər və 99 faiz kasıbların bir faiz varlılar qabağında olduqlarını desinlər. Bu günlər kapitalizm iflasa uğraması haqda müxtəlif nəzərlərin şahidi oluruq. Cimz Luisin yazır: “Amerika on doqquzuncu əsrin sonlarında böyük qüdrətə sahib deyildi. Sərvətinin çox olmasına və özünü qüdrətli göstərməsinə baxmayaraq dünyada elədə təsiri yox idi. Bizim ölkəmiz həmin on doqquzuncu əsrə qayıdır”.

İSLAMTİMESIN TƏRCÜMƏ ŞÖBƏSİ HƏSƏNLI