کالینینگراد نقطه بالقوه تنشی جدید

بیش از چهار ماه از آغاز جنگ اوکراین می‌گذرد و این روز‌ها زمزمه تنش نه در خاک اوکراین بلکه در نقطه‌ای از خاک روسیه به گوش می‌رسد. کالینینگراد که پس از جنگ جهانی دوم جزو خاک شوروی شد، اگرچه با روسیه کنونی مرز زمینی ندارد و با لیتوانی و اتحادیه اروپا هم مرز است، اما به عنوان نقطه‌ای راهبردی که مقر ناوگان بالتیک است برای مسکو دارای اهمیت استراتژیک است و این کشور را به دریای سیاه پیوند می‌دهد. لیتوانی اخیراً در راستای اجرای تحریم‌های اتحادیه اروپا در پی جنگ اوکراین علیه روسیه، انتقال ریلی برخی کالا‌ها به کالینینگراد را قطع کرده است.

پافشاری لیتوانی بر سیاست تحریمی
گابریلیوس لاندسبرگیس، وزیر امور خارجه لیتوانی گفته است که این کشور دستورالعمل‌های کمیسیون اروپا را از ۱۷ ژوئن (۲۷ خرداد) اجرا کرده است. اتحادیه اروپا در شرایطی با صدور بیانیه‌ای بر این موضوع تأکید کرده است که یوهانس بارک، نماینده کمیسیون اروپا، پیش‌تر گفته بود که این کمیسیون هنوز توصیه‌هایی به مقامات لیتوانی در مورد موضوع ترانزیت کالا‌های روسی به کالینینگراد تهیه نکرده است، اما با مقامات لیتوانی در تماس است.

گیتاناس ناسدا، رئیس‌جمهور لیتوانی روز دو شنبه به صراحت اعلام کرده است: «لیتوانی باید کنترل کالا‌های حمل شده از طریق خاک خود را حفظ کند و خواهد کرد و هیچ صحبتی درباره هرگونه کریدور و همچنین امتیازاتی به روسیه در پاسخ به تهدید‌های کرملین در کار نیست.»‌

لیتوانی این را هم گفته است که اتحادیه اروپا به طور یکجانبه مسئول اجرای تحریم‌ها نیست. از طرفی دیگر سخنگوی گمرک لیتوانی اعلام کرد که این کشور روز دو شنبه بر اساس تحریم‌های اتحادیه اروپا که پیش‌تر اعلام شده بود، محدودیت‌های تجارت از طریق خاک خود را به منطقه کالینینگراد گسترش داد و کالا‌های تحریم شده از صبح دو شنبه شامل بتن، چوب، الکل و مواد شیمیایی صنعتی مبتنی بر الکل است.

کارشکنی لیتوانی با تحریک غرب
روسیه به این کشور هشدار داده قطع انتقال ریلی بعضی کالا‌ها به کالینینگراد، عواقب جدی خواهد داشت و مسکو قطعاً به چنین اقدامات خصمانه پاسخ خواهد داد. نیکلای پاتروشف، دبیر شورای امنیت ملی روسیه دیروز از کالینینگراد بازدید کرد و گفت این مانع‌تراشی لیتوانی، که به تحریک غرب بوده ناقض قوانین بین‌المللی است. او هشدار داد اقدامات مناسبی که در آینده نزدیک در پیش گرفته می‌شوند، تأثیر منفی جدی بر مردم لیتوانی خواهند داشت. همچنین، وزارت خارجه روسیه در اعتراض صبح دیروز سفیر اتحادیه اروپا را احضار کرد.

تا ابد منتظر نمی‌مانیم
روز شنبه الکساندر لوکاشنکو، رئیس‌جمهور بلاروس هشدار داده بود که اقدام لیتوانی در ادامه محاصره کالینینگراد در حکم اعلام جنگ غیررسمی است. لوکاشنکو همچنین در مورد پرواز‌های هواپیما‌های ایالات متحده و ناتو که در حال حمل کلاهک اتمی هستند، به شدت ابراز نگرانی کرد و گفت، این تحرکات برای بلاروس بسیار نگران‌کننده است. ماریا زاخارووا، سخنگوی وزارت خارجه روسیه هم تهدید کرد: «ما تا ابد منتظر نخواهیم ماند. یک بار دیگر هشدار می‌دهیم که اگر وضعیت در روز‌های آینده حل و فصل نشود، روسیه اقدامات سختی را علیه لیتوانی و اتحادیه اروپا اتخاذ خواهد کرد که مقدمات آن قبلاً تکمیل شده است. انتظار طولانی شده است.»‌

وی افزود: «نهاد‌های روسیه کار مشترک خود را روی اقدامات واکنشی انجام داده‌اند و شرکای غربی ما و کمیسیون اروپا و اتحادیه اروپا، باید بفهمند که ساعت درحال زنگ زدن است و صبر ما هم حدی دارد. هیچ کس رسماً به آن‌ها اطلاع نداده، اما ما بار‌ها به صورت علنی و مستقیم به آن‌ها گفته‌ایم که پاسخ مناسبی خواهیم داد.»‌این مقام روسی در ادامه عنوان داشت: «ما به گفتگو با کمیسیون اروپا و لیتوانی ادامه می‌دهیم.

ما اطمینان داریم که این موضوع باید در آینده نزدیک حل شود.»‌زاخارووا تصریح کرد، مسکو به این واقعیت معتقد است که تنها تصمیم درست در بروکسل و ویلنیوس اتخاذ خواهد شد که عبور بدون مانع کالا به روسیه را تضمین می‌کند. سخنگوی وزارت خارجه روسیه در بخش دیگری از سخنانش در کنایه به دولت امریکا، آن را به کشتی تایتانیک تشبیه کرد و اظهار داشت: «جن ساکی، سخنگوی سابق کاخ سفید در زمان مناسب پست خود را ترک کرد. قایق‌های نجات در کشتی تایتانیک برای مسافران رده بالا و ثروتمند و همچنین افرادی است که می‌توانند با پول مکان بخرند.»