به محض اینکه واژه «تحریم» از ذهن میگذرد، سیاستهای خصمانه غرب طی بیش از چهار دهه اخیر علیه جمهوری اسلامی ایران نیز به ذهن متبادر میشود؛ سیاستی که باوجود تکرار ناکارامدی، همچنان به بهانههای مختلف و واهی در جریان است.
در همین ارتباط «ناصر کنعانی» سخنگوی وزارت امور خارجه دیروز دوشنبه ۲۷ شهریور در نشست خبری گفت: «آمریکا به تحریم اعتیاد دارد و مریض تحریم است؛ باید خود را درمان کند و دیگران هم باید کمک کنند این مریض شفا پیدا کند.»
اعتیاد و جنون تحریم
تحریم آمریکا علیه ایران که اینک تحت عناوین «اولیه» و ثانویه» مشخص میشود، قدمتی بیش از چهار دهه دارد؛ ابزاری فرسوده و نخنما که با وجود ناکارامدی همواره مورد استفاده قرار میگیرد.
اظهارات دیروز سخنگوی وزارت امور خارجه کشورمان در حالی مطرح میشود که چند روز پیش کانادا از تحریم ۶ مقام ارشد ایرانی خبر داد و اعلام کرد که این افراد از ورود به کانادا و داشتن دارایی در این کشور منع شدهاند. این چهاردهمین دور تحریمهای کانادا علیه مقامهای ایرانی در یازده ماه گذشته است که تاکنون ۳۱ نهاد و ۱۲۹ فرد را در بر میگیرد.
قبل از آن هم چند کشور از قبیل انگلیس، آمریکا و استرالیا در تداوم مواضع مداخلهجویانه در امور داخلی ایران، تحریمهای جدیدی را به بهانه مسائل حقوق بشری و تداوم حمایت از اغتشاشات پارسال علیه شخصیتهای کشورمان وضع کردند.
پیشتر نیز تحریمهای مرتبط با پرونده خانه اصفهان از سوی اتحادیه اروپا، رأی پارلمان سوئد به طرح تروریستی اعلام شدن سپاه، تحریم هشت فرد و یک نهاد از سوی شورای اتحادیه و نیز طرح کنگره باعنوان «قانون مبارزه با جرم و جنایت» که تنها در چندروز اخیر اتفاق افتادهبود، نشان داد که این تحریم همچنان تداوم خواهد داشت.
طنز تلخ ماجرا اینجاست که تحریمهای غربی در واقع زندگی و معیشت مردم ایران را هدف قرار داده اما آنها در مواضع اعلانی، خود را در کنار مردم ایران به تصویر میکشند.
جلوههای ناکارامدی تحریم و فرصت حضور در مجمع
آمریکا و متحدان این کشور هنوز به این نکته مهم پی نبردهاند که تحریم به خودی خود هدف نیست بلکه ابزاری است برای دستیابی به هدف. آمریکا اگرچه شرایط اقتصادی را در ایران دشوار کرده اما هرگز به اهداف خود دست نیافته است.
حتی دولت ترامپ با راه اندازی کارزار «فشار حداکثری» نتوانست به اهداف خود دست یابد؛ اهدافی از کشاندن ایران پای میز مذاکره و دستیابی به توافق ثانویه گرفته تا تغییر رژیم یا تغییر رفتار ایران در منطقه. بنابراین تحریم تنها در سطح تحریم باقی ماند ماند و به سطح اهداف نزدیک نشد.
غربیها حتی در پیشبرد پروژه اجماعسازی علیه تهران نیز ناکام ماند. بنابراین ازسرگیری روابط ایران و عربستان و به تبع آن ترمیم روابط تهران و کشورهای عربی حوزه خلیج فارس نشان داد که آمریکا به طور رسمی ناگزیر به ترک پروژه مزبور است. توافق راهبردی تهران- مسکو و تهران- پکن هم رسما از شکست پروژه ائتلافسازی علیه کشورمان نشان داشت.
افزون بر آن، عضویت ایران در «بریکس» و پیشتر تغییر جایگاه در «شانگهای» از ناظر به دائم، فشار سیاسی و تنگناهای اقتصادی را خنثی کرد؛ شرایطی که از جهان چندقطبی حکایت میکند که در آن آمریکا تنها یکی از بازیگران است و یکجانبهگرایی کارکرد دیرینه خود را از دست دادهاست.
البته نباید نقش دولت سیزدهم را در شکلدهی به این فضا نادیده گرفت؛ فضایی که در آن ایران در موقعیت بهینهای قرار دارد. فروش نفت ایران به اعدادی نزدیک به شرایط پیش از تحریم رسیده، قدرت هستهای کشورمان در بی سابقهترین وضعیت ممکن قرار دارد و توسعه روابط با کشورهای غیرغربی جهان و قدرتهای جهانی نوظهور شتاب گرفته است.
این پشتوانه محکم باعث شده ضمن پذیرش قدرت کشورمان در پهنه جغرافیایی منطقه و فرامنطقه، دیپلماتهای دولت سیزدهم در مقابل غرب دست بالا را داشته باشند و روزانه اخبار گشایشها در حوزه سیاست خارجی به گوش برسد؛ خبرهایی همچون رفع انسداد اموال بلوکه شده ایران و تبادل زندانی با آمریکا که به تازگی منتشر شده و در تیتر رسانهها قرار گرفته است.
دیروز سخنگوی وزارت امور خارجه جمهوری اسلامی ایران در نشست خبری خویش گفت: ۵ شهروند ایرانی که در زندانهای دولت آمریکا بودند، آزاد خواهند شد. متقابلا ۵ زندانی آمریکایی نیز آزاد میشوند. ۲ نفر از شهروندان براساس علاقه و خواست خودشان به ایران بازمیگردند، یک نفر به خانواده خود در کشور ثالث ملحق میشود و ۲ شهروند دیگر تمایل دارند که در آمریکا بمانند.
وی در بخشی از صحبتهای خود از رفع انسداد داراییهای مالی ایران در کره جنوبی خبر داد؛ داراییهایی که ۶ میلیارد دلار برآورد میشود. پیشتر نیز به دنبال رایزنیهای موثر دیپلماتهای دولت سیزدهم، دیگر منابع مالی مسدود شده جمهوری اسلامی در برخی کشورها همچون ژاپن و عراق آزاد شدهبود.
در همین ارتباط سخنگوی وزارت امور خارجه گفت که «مسیر رفع تحریمها را در چارچوب گفتوگوهای دیپلماتیک تا الان دنبال کردیم و به مسیر مذاکره و دیپلماتیک پایبند بودیم. چنانچه در مسیر دیپلماتیک روزنهای برای رفع تحریمهای ظالمانه و بازگشت متعهدانه همه طرفها از جمله آمریکا به برجام باشد، از این روزنهها استفاده خواهیم کرد. امکان انجام گفتوگوها و مذاکرات با واسطه در حاشیه نشست مجمع عمومی سازمان ملل وجود دارد.»
مرجع : خبرگزاری جمهوری اسلامی- ایرنا