مناقشات آنکارا و دمشق به جنگ تمام‌عیار ختم نمی‌شود/ ایران مانع جنگ سوریه و ترکیه

«الحیات» در مقاله‌ای به قلم «روزانا بو موسف» می‌نویسد: ناظران سیاسی با نگاهی به چشم انداز سیاسی منطقه، از مناقشات مرزی سوریه و ترکیه و شرایط بحرانی به وجود آمده، بیمناک‌ شده‌اند. به اعتقاد برخی ممکن است این مناقشات منجر به جنگی منطقه‌ای شود. با این حال منابع سیاسی نزدیک به نیروهای بین‌المللی و عربی از وجود عوامل تأثیرگذار و تغییر این شرایط سخن می‌گویند. به گفته آنان، این شرایط تنها با انجام اصلاحات اساسی قابل حل است. در ذیل به برخی از این عوامل اشاره می‌کنیم.

*جنگ سوریه و ترکیه دور از ذهن است

با وجود حمایت ناتو از ترکیه، بعید به نظر می‌رسد که مناقشات مرزی سوریه و ترکیه به جنگی تمام عیار تبدیل شود. ارتش سوریه تمام توان خود را بر حفاظت از حکومت سوریه متمرکز کرده و قادر نیست وارد جنگی دیگر شود. گفتنی است، در صورت بروز جنگ، نیروهای دیگر از ارتش قدرتمند سوریه حمایت خواهند کرد. در نتیجه این مناقشات، کشورهایی چون آمریکا، روسیه و کشورهای اروپایی در قبال این سناریو تدابیری را اتخاذ کرده‌اند که با ایجاد محدودیت‌، مانع از شروع جنگ تمام عیار منطقه‌ای و جهانی شوند.

*ایران و تلاش برای ممانعت از جنگ سوریه و ترکیه

پارامترهایی که برای حمله احتمالی اسرائیل به تأسیسات هسته‌ای ایران در نظر گرفته شده‌اند، سبب ممانعت از احتمال افزایش این حمله می‌شوند. چراکه گسترش جنگ به خارج از سوریه شرایط نامشخصی را ایجاد می‌کند. عده‌ای بر این باورند که جنگ خارجی به بقای حکومت سوریه کمک می‌کند. بخصوص که حکومت سوریه با مسائل بین‌المللی زیادی دست و پنجه نرم می‌کند. دولت سوریه به تنهایی توان رویارویی خارجی را ندارد. از این رو، ایران تلاش دارد تا از بروز جنگ میان سوریه و ترکیه ممانعت به عمل آورد؛ چراکه این موضوع ایران را رو در روی کشورهای عربی حاشیه خلیج فارس و ترکیه قرار می‌دهد.

*سناریوی تجزیه سوریه

با توجه به سناریوهای چند ماه اخیر، بعید است که سوریه تجزیه شود. با این حال، احتمال ایجاد اتحاد فرقه‌ای-گروهی در این کشور وجود دارد (مانند عراق). به نقل از منابع سیاسی، هیلاری کلینتون وزیر امور خارجه آمریکا، در گفتگو ویدئویی با سران برخی کشورها و در واکنش به طرح تقسیم سوریه به دو منطقه، تجزیه سوریه را یکی از گزینه‌های پیش روی ندانست. ( کنترل مناطق «الاویتی‌ها» توسط بشار اسد و ایجاد حکومت خود مختار در مناطق دیگر). سناریوی تجزیه سوریه، یعنی ابقاء حکومت این کشور در قدرت به هر قیمتی. با این وجود، اتخاذ این دیدگاه از سوی مقامات آمریکا، نگرانی‌ از تأثیرات تجزیه سوریه بر منطقه را کاهش داده است.

 در صورتی که حمایت ایران از سوریه منجر به از بین رفتن حکومت شود، تهران دست از حمایت دمشق بر خواهد داشت. این موضوع در مورد حزب‌الله نیز صادق است. گفتنی است، حزب‌الله علی‌رغم مخالفت گروهای سنی همچنان از سوریه حمایت می‌کند.

*افزایش نگرانی‌ها در مورد اردن

به دلیل جنگ سوریه و حمایت برخی از کشورهای عربی از دولت‌های مرتبط با اخوان‌المسلمین، نگرانی‌ها در مورد اردن نیز در حال افزایش است. ایجاد تغییرات در اردن با دشواری‌های فراوانی همراه بوده و ممکن است به تغییر معادلات منطقه خلیج فارس منجر شود. به نقل از منابع آگاه، پیشرفت‌های خوبی در زمینه حل موضوع فلسطین حاصل خواهد شد.