چگونگی شکل گیرى طالبان

در ده اکتبر سال ۱۹۹۴ میلادی در اوج جنگ های داخلی افغانستان گروهی وارد منطقه سپین بولدک ولایت قندهار در جنوب افغانستان شدند و نام خود را «تحریک اسلامی طلبای کرام» نهادند. در میان سر دم داران طالبان اعرابی وهابی از عربستان سعودی وجود داشت. حمایت های مکرر و پنهان عربستان سعودی از به اصطلاح جهاد گران طالبان ادامه داشت.

نام گروهی از شورشیان مخالف دولت افغانستان است که دارای عقاید مذهبی و وابسته به مکاتب حنفی و وهابی در دین اسلام است. طالبان در افغانستان و جهان عرب به کسانی گفته می شود که در مکاتب و مدارس دینی تعالیم اسلامی را فرا می گیرند.

پیدایش

در ده اکتبر سال ۱۹۹۴ میلادی در اوج جنگ های داخلی افغانستان گروهی وارد منطقه سپین بولدک ولایت قندهار در جنوب افغانستان شدند و نام خود را «تحریک اسلامی طلبای کرام» نهادند. در میان سر دم داران طالبان اعرابی وهابی از عربستان سعودی وجود داشت. حمایت های مکرر و پنهان عربستان سعودی از به اصطلاح جهاد گران طالبان ادامه داشت. آنها با شعار جهاد با شرک و کفر و اینکه هر کس کشته شود به بهشت خواهد رفت به زودی پیروان زیادی از افغانستان و پاکستان پیدا کردند.


پیشروی سریع

طالبان بزودی مناطقی در جنوب افغانستان را که زیر تسلط دولت مجاهدین به رهبری برهان الدین ربانی بود اشغال نمودند آنها یک ماه و دو روز پس از اعلام موجودیت ولایت قندهار چهارمین ولایت مهم افغانستان را تصرف کردند. طالبان به پیشروی های خود ادامه می دادند و تعدادی از ولایات را بدون جنگ یکی پس از دیگری را اشغال می نمودند که به ترتیب ولایات دیگری میدان وردک ، لوگر ، خوست ، هرات ، جلال آباد و کابل رابا اندک درگیری های تا تاریخ ۲۶ سپتامبر ۱۹۹۶ به تصرف خود در آوردند.

ورود به کابل

طالبان ۲۶ سپتامبر ۱۹۹۶ کابل پایتخت افغانستان را تصرف کردند . آنان به محض ورود دکترمحمد نجیب‌الله احمدزی، رئیس جمهوری سابق افغانستان و برادرش شاهپور احمد زی را کشتند و جنازه هایشان‌ را در چهارراه آریانا در نزدیکی ارگ ریاست جمهوری افغانستان به نمایش گذاشتند. سپس به تدریج سه چهارم خاک افغانستان را متصرف شدند. شلاق زدن ، جداکردن سر از تن ، اعدام با آرپی چی و…نیز از انواع دیگر اعدام توسط این گروه بود .

امارت اسلامی

طالبان سپس نام حکومت خود را امارت اسلامی افغانستان گذاشتند و تشکیلات خود را از طریق رادیو افغانستان اعلان نمودند. کشورهای پاکستان ، امارات متحده عربی و عربستان سعودی تنها سه کشوری بودند که طالبان را به رسمیت شناختند.

حلقه رهبری

حلقه رهبری طالبان را کسانی تشکیل می داد که تعدادی از آنان هیچ گاه دیده نشدند و با رسانه صحبت نکردند و تصویری از آنان مشاهده نشده است.

در مجموع رهبری طالبان در آن زمان را می توان به سه قسمت تقسیم کرد

۱ – طلاب = کسانیکه رهبری اصلی را به عهده داشتند (به زعامت ملا عمر)

۲ – آنهائی که دیدی باز تر نسبت به قضایا داشنتد ( به رهبری ملا احسان الله)

۳ – میانه روها که شمارشان کمتر بود و نقش عمده ای در قضایای بزرگ سیاسی نیز نداشتند ، زیرا شاید در صورت میانه روی منافعشان به خطر می افتاد .

در مجموع افراد زیر حلقه رهبری طالبان را تشکیل می دادند.

رهبر کل: ملامحمد عمر .

اعضای شورای داخلی : ملا محمد ربانی / ملا احسان الله / ملا محمد / ملا عباس / ملا پاسانی .

اعضای شورای مرکزی : ملا محمد حسن / ملا نورالدین / ملا وکیل احمد / ملا شیرمحمدملنگ / ملا عبدالرحمن / ملا عبدالحکیم / سرداراحمد / حاجی محمد غوث معصوم افغانی .

طالبان به تدریج افراد زیر در پست های مختلف تعیین نمودند.

رهبر اصلی ( ملا محمد عمر )
رئیس شورای کابل ( ملا حمد ربانی)
رهبر سیاسی لوگر ( ملا محمد غوث)
مسئول سواره مناطق اشغالی ( ملا احسان الله)
والی قندهار ( ملا محمد حسن )
والی هرات (ملا یارمحمد)
والی پکتیا (ملا کرامت الله)
وزیر خارجه (ملا شیر محمد استانکزی)
رئیس بانک (ملا احسان الله احسان)
وزیر اطلاعات و فرهنگ (ملا امیر خان متقی)
رئیس امنیت ملی (ملا فاضل احمد)
نماینده در سازمان ملل ( حامد کرزی ) (مورد پذیرش کرزی واقع نشد)
وزیر پلان ( قاری دین محمد)
وزیر مهاجرین ( ملا عبدالرقیب ) .

حکومتی متفاوت


تعدادی از مردم افغانستان به علت خستگی از جنگ های داخلی طالبان را ترجیح می دادند. اما طالبان با دیدگاهی بسته و افکاری متفاوت با محیط و جهان برخورد کردند و به نوعی با بازگشت به نگرش های مذهبی و با زیر فشار قرار دادن مردم موجبات نارضایتی قشر کثیری از مردم افغانستان را فراهم ساختند. آنها نام حکومت افغانستان از جمهوری اسلامی به (امیر نشین) ( امارت اسلامی افغانستان) تبدیل نموده و رهبر خود ( ملا محمد عمر ) را به عنوان امیرالمومنین معرفی نمودند. قطع نامه های مکرر شورای امنیت را نادیده گرفتند و تعدادی از خارجیان را اخراج نمودند. حکومت طالبان با رادیو ، تلویزیون ، موسیقی ، نقاشی ، مجسمه سازی و آثار هنری مخالف بودند و مجسمه های بودا در بامیان را که از جمله غنائم فرهنگی و باستانی افغانستان بود را منهدم ساختند.

آنها به زنان نیز اجازه نمی دادند تا به تنهایی از خانه هایشان بیرون شوند. مردم را بزور از مغازه هایشان به مساجد برای ادای نماز می فرستادند. ریش مردان را در نظام طالبانی باید بلند می بود و موهای سرشان را می بایست کوتاه می نمودند هر چند طالبان پخش هرگونه اخبار مبتنی بر اختلاف میان این گروه را پنهان نگه می داشتند ، اما گاهی خبرهایی از ایجاد اختلافات میان تندروان و میانه روان تراوش می کرد.

تصاویری از جنایت گروهک طالبان :






شلاق زدن زنان ، سنگسار ، جداکردن سر ، اعدام با آرپی جی و …. از دیگر گونه اعدام توسط طالبان بود .

اتهام به طالبان

گروه های مخالف طالبان همواره ، سعی بر این داشتند تا جهانیان را متوجه این موضوع بسازند که طالبان از سوی سازمان استخباراتی پاکستان رهبری می شوند ، در حالیکه این اتهام مدام از سوی طالبان رد گردید و در عین حال پاکستان بزرگ‌ترین دوست طالبان شناخته می شد. گروه های مجاهدین به این عقیده بودند که پاکستان به خاطر عدم توجه دولت های افغان به خط دیورند حاضر به مشاهده امنیت و حاکمیت یک دولت مقتدر در افغانستان نیستند.

طالبان و بن لادن

بن لادن اصلیت عربستان سعودی. پدر وی ۵۷ فرزند داشت. بن لادن سرمایه دار مخالف حکومت عربستان سعودی به بهانه کمک به طالبان یک سال بعد از استقرار نظام طالبان با هواپیمای شخصی خود وارد جلال آباد شد و مورد استقبال مقامات طالبان قرار گرفت. در پی حملات تروریستی به برخی از قرارگاه های نیروهای امریکائی در برخی از کشورها در آفریقا و آسیا ، ایالات متحده بن لادن را مسئول این حملات عنوان نمود. هنوز برخی از صاحب نظران به این عقیده اند که انفجارات سیاست خاص امریکا برای مخدوش ساختن افکار مردم جهان بوده است و اسامه بن لادن دست پرورده نظام ایالات متحده بوده ولی در عوض این اظهارات از سوی هواداران و اطرافیان بن لادن همواره به شدت رد شده است.

طالبان و حمله تروریستی یازده سپتامبر

حمله تروریستی یازده سپتامبر به نوعی طالبان را با یک مشکل جدید روبرو ساخت. آمریکا در یک اقدام عاجل اسامه بن لادن رهبر گروه اسلام گرای القاعده را مسئول این حملات عنوان کرد و از گروه طالبان خواست تا وی را در اولین فرصت به امریکا تحویل دهد. با توجه به گرایش شدید طالبان به مسائل سنتی که در افغانستان مردانگی و یا جوانمردی از اصول سنتی افغانیت محسوب می گردد به هیچ وجه طالبان حاضر به تحویل اسامه بن لادن به امریکا نشدند.

شکست طالبان

با وقوع حادثه تروریستی یازدهم سپتامبر و عدم تسلیم بن لادن به امریکا از سوی طالبان ، بهانه حمله به افغانستان در اختیار امریکا قرار گرفت. ایالات متحده امریکا به تاریخ ۷ اکتبر ۲۰۰۱ به افغانستان حمله نمود طالبان با همکاری اعضای جبهه مخالف طالبان (مجاهدین سابق) شکست خوردند و حامد کرزی رئیس جمهور دولت موقت افغانستان گردید.

پیدایش مجدد

طالبان پس از مدتی کوتاه مجدداً اعلان موجودیت نموده و با حاکمیت افغانستان مخالفت ورزیدند. دولت افغانستان این بار نیز پاکستان را به حمایت پی در پی از طالبان متهم نمود. طالبان در ظهور مجدد خود بیشتر در مناطق جنوبی افغانستان ، با نیروهای بین المللی و افغان درگیر شدند. مناطق جنوبی افغانستان هم اینک صحنه نبردهای خونین میان شبه نظامیان طالبان و نیروهای ناتو و افغان است.