مزیت‌های طرح پیشنهادی ایران برای برقراری ثبات در یمن

به گزارش اسلام تایمز، جمهوری اسلامی ایران که از همان ابتدا مخالف تجاوز نظامی عربستان و ائتلاف ساختگی آن علیه یمن بود روز جمعه (28 فروردین 94)طرح صلح پیشنهادی خود را برای جلوگیری از ادامه جنگ در یمن و برقراری صلح دائمی در این کشور ارائه کرد .در این طرح چهار ماده ای بر لزوم برقراری آتش بس فوری ، ارائه کمک های بشردوستانه، از سرگیری گفتگوهای داخلی و تشکیل دولت فراگیر تاکید شده است .حال سوال این است که این طرح اولا از چه مزیت هایی برخوردار است و دوم اینکه در چه صورتی قابل اجرا است؟

مزیت های طرح پیشنهادی ایران برای برقراری ثبات در یمن

یکی از این مزیت ها جامعیت آن است به گونه ایی که قادر است هم به مقتضیات و شرایط کنونی که از تجاوز عربستان حاصل شده است پاسخ دهد و هم اینکه ریشه ها و زمینه های بحران در این کشور را برای همیشه برطرف سازد و صلح و ثبات دائمی را به این کشور فقیر و بحران زده برگرداند.این جامعیت زمانی مشخص می شود که به انفعال جامعه جهانی در خلال چند هفته ای که از تجاوز نظامی عربستان به یمن صورت می گیرد نگاهی هر چند گذرا انداخته شود .از زمانی که تجاوز نظامی عربستان به یمن اغاز شده نه تنها هیچ تلاش و طرحی برای توقف این تجاوز و محکومیت آن صورت نگرفته بلکه به تلاش هایی هم که پیش از این از سوی سازمان ملل درجریان بوده پایان داده شده به گونه ایی که جمال بن عمر نماینده سازمان ملل در امور حل بحران مجبور به استعفاء شده است .علاوه بر این در قطعنامه ای هم بر اساس طرح پیشنهادی اردن به نیابت از عربستان تصویب شد نه تنها تجاوز نظامی به یمن محکوم نشده بلکه به طور یکطرفه تلاش شده است مسئولیت درگیری ها و جنگ به گردن انصارالله و علی عبد الله صالح انداخته شود و از عبدربه منصور هادی و عربستان سلب مسئولیت شود . اما در طرح پیشنهادی ایران بدون اینکه کسی متهم اصلی شناخته شود با رعایت بی طرفی بستر لازم برای حضور بازیگران داخلی درگیر در بحران یمن بر سر میز مذاکره فراهم شده است.

دقت در انتخاب و اولویت بندی طرح

اولویت اول در این طرح لزوم برقراری آتش بس است علت این امر آن است که اولا بدون برقراری آتش بس امکان اجرای بقیه مراحل غیر ممکن است و دوم اینکه اکنون این حملات ابعادی یکطرفه پیدا کرده و بیشتر حملات از سوی عربستان به یمن صورت می گیرد و بنابراین در نظر گرفتن اولویت اول برای برقراری آتش بس به این مفهوم است که باید از اهرم های لازم برای وادار کردن عربستان به توقف حملات هوایی خود به یمن استفاده شود .اتخاذ این رویکرد مانع از این می شود که عربستان از سکوت و انفعال شورای امنیت سازمان ملل به عنوان چراغ سبز برای ادامه حملات خود استفاده کند .

اولویت و گام بعدی در طرح پیشنهادی ایران ارائه کمک های بشردوستانه به مردم یمن است. هرچند در همه جنگ ها ارائه کمک های انسان دوستانه به غیرنظامیان بعد از مدتی احساس می شود اما با توجه به فقر مزمنی که از قبل در یمن وجود داشت تجاوز نظامی عربستان به یمن باعث شده که فاجعه انسانی در کمتر از یک ماه از اغاز جنگ نه تنها احساس شود بلکه به یک ضرورت اساسی تبدیل شود به گونه ایی که طبق گزارش سازمان ملل هم اکنون هفت و نیم میلیون نفر از مردم یمن به کمک های غذایی فوری نیاز پیدا کرده اند .عربستان دستکم از سه جهت در بروز فاجعه انسانی در یمن نقش دارد: نخست رویکرد دیرین عربستان در فقیر نگه داشتن یمن است .به همین منظور عربستان از سالها و دهه ها پیش مخالف پیوستن یمن به شورای همکاری خلیج فارس بود و علیرغم اعطای امتیازات کلان از سوی علی عبد الله صالح از جمله موافقت با تمدید حاکمیت عربستان بر سه استان یمنی جیزان ، نجران و عسیر باز عربستان با عضویت یمن در شورای همکاری خیلج فارس مخالفت کرد. دوم اینکه عربستان مانع از این شد که مردم انقلابی یمن بتوانند قانون اساسی جدید خود را متناسب با صلاحدید و نیازهای داخلی خود تدوین کنند و با این مانع تراشی ها زمینه را برای تطویل بحران داخلی یمن و تبدیل‌ان به جنگ فراهم کرد و سوم اینکه عربستان در تجاوز نظامی به یمن همانند رژیم صهیونیستی اهداف و اماکن غیرنظامی را مورد هدف قرار داده و هیچ اصول و معیار اسلامی و انسانی را در این جنگ رعایت نکرده است و اکنون نیز خود از ترس کشیده شدن پایش به دیوان کیفری بین المللی به هراس افتاده است و اختصاص 270 میلیون دلار برای تامین مبلغ مورد درخواست سازمان ملل برای تهیه مایحتاج فوری مردم آسیب دیده از این ترس ناشی می شود .

اولویت سوم در طرح پیشنهادی ایران از سرگیری گفتگوهای داخلی در یمن است .اگر دو بند اول طرح پیشنهادی ایران به زدودن آثار و تبعات تجاوز نظامی به یمن می پردازد ،بندهای سوم و چهارم آن به آسیب شناسی و ریشه یابی دلایل تبدیل بحران سیاسی به جنگ می پردازد و بند سوم طرح با فراخواندن گروههای سیاسی به گفتگوی داخلی سعی می کند بحران را به صورت ریشه ای حل کند. گفتنی است این گفتگوها قبل از فراری دادن عبدربه منصور هادی رئیس جمهور مستعفی و خالد بحاح نخست وزیر مستعفی از صنعا به عدن از سوی عربستان در جریان بوده و در آستانه رسیدن به توافق نهایی بود اما مداخلات عربستان از به نتیجه رسیدن این گفتگوها جلوگیری کرد.بر این اساس بند سوم طرح پیشنهادی ایران با این پیش فرض همراه است که اگر اینبار گفتگوهای داخلی بدون دخالت خارجی اغاز شود و حل بحران یمن به خود یمنی ها واگذار شود امکان حل آن وجود خواهد داشت .

و در نهایت بند نهایی طرح پیشنهادی ایران تشکیل دولت فراگیر است که دراین بخش توزیع مجدد قدرت بین گروههای سیاسی مورد توجه قرار گرفته تا همه امکان مشارکت رد قدرت را پیدا کنند. این بدین مفهوم است که جمهوری اسلامی ایران در ارائه طرح پیشنهادی خود بی طرفی را رعایت کرده و به دیده یکسان و برابر به همه گروهها نگاه کرده است .این بدین مفهوم است که در طرح پیشنهادی ایران حقوق و جایگاه همه احزاب و گروههای سیاسی در قدرت و نظام سیاسی جدید رعایت شده است و این نشان می دهد که از ویژگی های طرح پیشنهاید ایران ضد انحصاری و ماهیت دموکراتیک آن است .

نتیجه گیری

از آنچه گفته شد مشخص می شود که طرح پیشنهادی ایران جامع ترین و کاملترین طرحی است که تاکنون برای مقابله با تجاوز نظامی به یمن و حل بحران سیاسی این کشور ارائه شده است و از مزیت ها و قابلیت هایی برخوردار است که در صورت اجرا می تواند نه تنها آثار و پیامدهای انسانی و اجتماعی ناشی از تجاوز نظامی را بر طرف کند بلکه با بازگشت به گفتگوهای داخلی و تشکیل دولت فراگیر بحران داخلی و بی ثباتی را برای همیشه در این کشور حل کند .در ضمن این طرح به گونه‌ای تهیه شده که هیچ عضو سازمان ملل نمی‌تواند به صراحت با آن مخالفت کند چرا که مفاد این طرح کاملا منطبق با منشور ملل متحد و دیگر اصول و قوانین بین المللی است . در چنین وضعیتی اعمال فشار جامعه جهانی بر عربستان به عنوان کشور تجاوز می تواند زمینه را برای اجرای این طرح فراهم کند .

احمد کاظم زاده