نمایش تغییر چهره طالبان

طالبان که پیش تر به عنوان یک گروه تروریستی قلمداد می شد، اینک تغییراتی را در استراتژی خود اعمال کرده است. بدان معنی که اکنون این گروه برنامه های نظامی و سیاسی خود را در سطح منطقه و عرصه بین الملل قطع و آن را محدود به افغانستان کرده است. آنها اعلام می کنند که اکنون تنها در افغانستان و برای آزادی می جنگند. این در حالی است که پیش از این طالبان نهضت خود را منطقه ای و برنامه های خود را در راستای منطقه تعریف می کرد.

به نظر می رسد یکی از علت های تلاش آمریکا و متحدانش در منطقه به منظور ایجاد داعش در افغانستان و پاکستان، جذب نیروهای تندرو از میان صفوف طالبان بوده که خواهان مذاکره با حکومت افغانستان نیستند. آنها سعی می کنند اقداماتی تحت عنوان داعش در افغانستان انجام دهند که این اقدامات در حقیقت توسط افراد تندرو طالبان بوده که اینک جذب این گروه تروریستی شده اند. از این رو یکی از علل شدت بخشیدن حملات طالبان علیه دولت افغانستان را می توان زورآزمایی و قدرت نمایی این گروه در مقابل داعش دانست که با اینگونه اقدامات اعلام می کند هنوز طالبان در افغانستان دارای قدرت است. گرچه حملات طالبان دلایل دیگری نیز دارد.

در حال حاضر اکثر نیروهای خارجی افغانستان را ترک کرده و مابقی نیز در پایگاه های خود حضور دارند. در واقع ماموریت جنگی آنها پایان یافته و امور امنیتی کشور را کاملا به نیروهای افغان سپرده اند. بنابراین اقدامات طالبان حاکی از نوعی زورآزمایی در مقابل نیروهای امنیتی افغانستان نیز تلقی می شود. با این اقدام آنها تا حدودی دولت را به منظور احیای نظام خود، تحت فشار قرار می دهند. طالبان امروز خواهان بازگشت به صحنه سیاسی و در دست گیری دولت است. در حال حاضر نیز در اکثر ولایت ها _ حدود 20 ولایت _ حملات شدیدی را علیه نیروهای دولتی انجام داده اند. حتی بسیاری از مناطق را از نیروهای دولتی پس گرفته اند.

دو دیدگاه در مورد اقدامات طالبان مطرح است: نخست آنکه برخی بر این عقیده اند که طالبان خواهان به دست گیری کامل نظام است. دوم آنکه عده ای دیگر بر این عقیده اند که طالبان با تحت فشار قرار دادن دولت، چنانچه توانستند در پروسه مذاکرات پیشرفت کنند، می خواهند امتیازهای بیشتری را از آن خود کنند.

باید به این نکته توجه کرد که طالبان حدود 14 سال با آمریکا جنگیده و توانسته نیروهای نظامی این کشور را به زانو درآورد. از سویی دیگر این گروه خواهان ابراز وجود در صحنه سیاسی کشور هستند. سفرهای متعدد آنها به کشورهای مختلف از جمله چین، ترکیه، کشورهای اروپایی و از جمله ایران و حتی مذاکراتی که در قطر و ابوظبی بعضا با اروپایی ها و آمریکایی ها انجام داده اند، گویای این مساله است. آنها اعلام کرده اند که خواهان برقراری روابط با همسایگان خود از جمله جمهوری اسلامی ایران هستند. طی سفری هم که به ایران داشتند، خواهان این بودند که تصویر 5 سال حکومت خود را که سراسر افراط و خشونت بود، حذف کرده و به مقامات ایران بقبولانند که دیگر طالبان 5 سال پیش نیستند. در واقع دیگر به دنبال افراط نبوده و در کنار ایران برادرانه زندگی خواهند کرد.

آنها حتی در بیانیه ای صدور حکم اعدام برای محمد مرسی را محکوم کردند و در بیانیه خود از جهان اسلام خواستند در مقابل این حکم و دیکتاتوری مصر بایستند. آنها حتی به نوعی سکوت کشورهای غربی و آمریکا را محکوم کردند. طالبان سعی کرده به کشورهای همسایه به خصوص ایران بفهماند آنها نیز همانند ایران ضد استکبار بوده و خواهان ایستادگی در مقابل ظلم و استکبار آمریکا در منطقه هستند. آنها سیاست های جمهوری اسلامی را تایید می کنند و بارها این موضوع را گوشزد کرده اند که در زمان وقوع اتفاق برای دیپلمات های ایرانی در مزار شریف، بی خبر بوده و این اقدام با هدف عدم قوت گرفتن طالبان صورت گرفته بود. زیرا آمریکا، نمی تواند ایران و طالبان را در کنار هم ببیند و آن را خطری برای خود می داند.

البته انتظار می رود تغییراتی که طالبان به صورت شفاهی از آن صحبت می کند، در عمل و در سیاست های عملی و هچنین بدنه خود نیز اعلام کند. این را باید گفت اکنون طالبان با کشورهایی که زمانی او را حمایت و حتی به وجود آورده بودند، با چالش مواجه شده است. اعتراض آنها به حکم مرسی گویای این مساله است. حکمی که به طور حتم با فشار عربستان صادر شده است. عربستانی که پیش از این با کمک 6 میلیارد دلاری خود به سیسی کمک کرد تا حکومت قانونی مرسی سرنگون شود.

در حال حاضر اصلاحاتی در درون طالبان به وجود آمده و طالبان خود را از گروه های تروریستی مانند القاعده و حتی طالبان پاکستان مجزا می کند. آنها اکنون با داعش دچار مشکلات جدی شده اند. این مسایل بیانگر این است که طالبان در صحنه سیاسی خواهان ابراز وجود است.