به گزارش اسلام تایمز، در هفته گذشته ولیعهد عربستان سعودی به روسیه سفر کرد که ضمن شرکت در انجمن بین‌المللی اقتصادی، دیداری را نیز با «ولادیمیر پوتین» رئیس جمهور روسیه انجام داد.

در این رابطه پایگاه خبری «گازیتا.رو» با انتشار مطلبی، به بررسی جنبه‌های مختلف این سفر و دیدار مقامات عالی‌رتبه عربستان سعودی و روسیه پرداخته است.

اعلام آمادگی ریاض برای برقراری «روابط استراتژیک» با روسیه

«ولادیمیر پوتین» رئیس جمهور روسیه روز پنج‌شنبه (28 خرداد) با شاهزاده «محمد بن‌سلمان» وزیر دفاع عربستان سعودی و ولیعهد پادشاه این کشور ملاقات کرد.

این اولین سفر رسمی شاهزاده عربستانی به روسیه و اولین جلسه پوتین با نسل جدیدی از خانواده سلطنتی عربستان است.

با اینکه 2 طرف موضع متفاوتی در مورد درگیری‌های سوریه دارند اما کارشناسان براین باورند که در حال حاضر این امکان وجود دارد که نقاط مشترکی برای گفت‌وگو میان آنها پیدا شود زیرا عربستان سعودی می‌گوید که آماده برقراری «روابط استراتژیک» با روسیه است.

در ضمن، شاهزاده محمد بن‌سلمان نه تنها وزیر دفاع عربستان سعودی بلکه ولیعهد شاهزاده «محمد بن‌نایف» بوده و نفر دوم در سلسله مراتب این کشور است و می‌تواند وارث تاج و تخت پس از پادشاه عربستان سعودی «سلمان بن‌عبدالعزیز آل‌سعود» باشد.

نشست اخیر رئیس جمهور روسیه با شاهزاده عربستان در «سنت‌پترزبورگ» در حاشیه انجمن بین‌المللی اقتصادی برگزار شد که اولین جلسه رهبر روسیه و نماینده عربستان سعودی پس از یک دوره سردی روابط به دلیل بروز جنگ در سوریه می‌باشد.

در این رابطه «ولادیمیر احمداف» یک کارشناس روس حوزه خاورمیانه معتقد است که خود نفس این جلسه از اهمیت زیادی برخوردار است، هرچند که پیشرفت چندانی در مناسبات 2 کشور مورد انتظار نیست.

در آستانه این دیدار، «عبدالرحمان الرئیسی» سفیر عربستان سعودی در روسیه نیز اعلام کرد که این بازدید اهمیت زیادی دارد و در جریان این سفر چشم‌انداز و فرصت‌های ارتقاء روابط استراتژیک 2 کشور براساس پایه‌های محکم همراه با احترام متقابل، تعیین خواهد شد که ممکن است به تغییر الگوی روابط فیمابین منجر شده و فصل جدیدی در مناسبات میان 2 کشور آغاز شود.

به عقیده کارشناسان، در پشت این عبارات مزین‌شده که از ویژگی‌های دیپلماسی عربی است، تمایل بسیار جدی پادشاه عربستان سعودی برای گفت‌وگو با روسیه پنهان می‌باشد.

نگرانی عربستان از توافق احتمالی ایران و آمریکا در مسئله هسته‌ای

در این رابطه ریاض گفت‌وگوها با روسیه را در زمینه‌هایی که رایزنی‌های آنها با آمریکایی به سردی گراییده است، فعال می‌کند بویژه آنکه پادشاهی عربستان سعودی مخالف توافقات هسته‌ای میان واشنگتن و تهران می‌باشد.

به نظر تحلیلگران، در حال حاضر زمان مناسبی برای برقراری گفت‌وگو میان روسیه و عربستان سعودی به وجود آمده است زیرا اگر در انتخابات ریاست جمهوری آینده آمریکا «جب‌بوش» از حزب جمهوری‌خواه به حکومت برسد (خانواده سیاسی «بوش» روابط بسیار خوبی با اکثر اعضای خانواده سلطنتی آل‌سعود دارد)، این فضای ایجاد شده برای روابط روسیه و عربستان، تغییر خواهد کرد.

در این رابطه احمدوف دانشمند علوم سیاسی بر این باور است که یکی از موضوعات اصلی ارتباط بین رهبران سیاسی 2 کشور، مسئله سوریه است هرچند که در این درگیری‌ها، روسیه و عربستان سعودی موضعی مقابل یکدیگر دارند (روسیه از رژیم «بشاراسد» و عربستان از مخالفین حمایت می‌کند).

تلاش ریاض برای همسو کردن مسکو در مسئله سوریه

به نظر وی، با این حال موفقیت نیروهای مخالف سوریه و تضعیف رژیم حاکم، ممکن است مواضع 2 طرف را در مورد درگیری‌های سوریه نزدیکتر کند.

در این باره «تئودور کاراسیک» نیز معتقد است که پوتین همزمان در تلاش است تا گفت‌وگوهایی را با ترکیه (که در درگیری سوریه موضعی همسو با عربستان سعودی دارد) انجام دهد.

به گفته وی، حل‌وفصل مناقشه در سوریه هم برای ترکیه و هم برای عربستان سودمند بوده و دلیل آن حضور داعش به عنوان دشمن مشترک است اما در عربستان سعودی دشواری وضعیت مضاعف می‌باشد.

این تحلیلگر معتقد است با توجه به اینکه عربستان سعودی در جبهه‌های مختلف در حال مبارزه است (از جمله در یمن) و با توجه به اهرم‌های نفوذ ریاض در اوضاع سوریه، موضوع اصلی گفت‌وگوهای اخیر میان رهبران سیاسی روسیه و عربستان، ممکن است سرنوشت «بشار اسد» باشد که می‌تواند در قالب سناریوی «انتقال اسد به مسکو برای نجات سوریه» در نظر گرفته شود.

دیدار مقامات روسیه و عربستان در حالی بود که همزمان «ویکتوریا نولند» معاون وزیر خارجه آمریکا به منظور گفت‌وگو با دیپلمات‌های روسیه در خصوص بحران اوکراین، در مسکو به سر می‌برد.

ار سوی دیگر، مقامات روسیه هنوز موضع خود را روشن نساخته‌اند که تمایل به رفتن به سمت اینچنین گزینه‌هایی دارند یا خیر؟ اما مذاکرات در مورد آینده سوریه به شکلی فعال میان مسکو و واشنگتن در جریان است به طوریکه در ماه می سال جاری نیز «دانیل روبنشتاین» مشاور وزیر خارجه آمریکا در مورد مسئله سوریه به مسکو سفر کرده بود.

احتمال معامله غرب و روسیه در مسئله سوریه و اوکراین

کارشناسان براین باورند که ممکن است روسیه و آمریکا به سمت دادن امتیازاتی متقابل در مورد مسئله سوریه و اوکراین، بروند به طوریکه نشریه «دی تلگراف» در ستون هفتگی خود نوشت: «امکان دارد معامله غرب و روسیه در مورد بشار اسد در دیدار اخیر «گروه هفت» مورد بحث قرار گرفته باشد.

علاوه براین، یکی دیگر از نقطه تلاقی احتمالی مواضع روسیه و عربستان سعودی می‌تواند مسئله نفوذ منطقه‌ای ایران باشد که با توجه به درگیری طولانی‌مدت با عربستان سعودی، ریاض نگران آن است که پس از توافق هسته‌ای تهران با آمریکا، نفوذ تهران در منطقه افزایش یابد.

در این رابطه «احمداف» و «کاراسیک» معتقدند: اگر چه روسیه متحد ایران است، اما مسکو علاقمند نفوذ بیش از حد ایران در کشورهای عربی نیست و کرملین می‌خواهد به نوعی میان نفوذ منطقه‌ای ایران و عربستان تعادل ایجاد کند.

از سوی دیگر با توجه به تحریم‌های غرب علیه روسیه، سرمایه‌گذاری‌های عربستان در روسیه برای مسکو سودمند خواهد بود ضمن آنکه علاقمندی ریاض برای خرید سلاح‌های روسی، برای مسکو مهم است.

در این زمینه همکاری مشخصی میان 2 کشور برقرار شده است به طوریکه پادشاهی عربستان سعودی با ارائه پول به مصر، برای خرید سلاح‌های روسی اقدام می‌کند اما احتمالا ریاض برای نیازمندی‌های خود نیز خرید سلاح‌های روسی را در دستور کار قرار دهد.

با این حال، در آستانه جلسه اخیر مقامات عالی‌رتبه روسیه و عربستان یک منبع آگاه در حوزه همکاری‌های نظامی- فنی به خبرگزاری «اینترفاکس» اعلام کرد که این معامله به دلیل این واقعیت ممکن است صورت گیرد که پادشاهی عربستان سعودی در این زمینه از موضع غرب و آمریکا در مورد مسئله اوکراین پیروی می‌کند.

اسلام تايمز