اسلام عقلانی مهم‌ترین سلاح علیه افراط‌

به گزارش اسلام تایمز، «ماکسیم شوچنکو» کارشناس سیاسی-مذهبی و روزنامه نگار معروف روس ضمن شرکت در یک همایش منطقه ای که تحت عنوان «افراط گرایی در آسیای مرکزی: اسطوره و واقعیت» در بیشکک برگزار شد، دیدگاه های خود در خصوص مسائلی نظیر علل افراط گرایی، ممنوعیت فعالیت برخی از نهادهای سیاسی (از جمله حزب نهضت اسلامی تاجیکستان)، گسترش افراط گرایی در میان مهاجران کاری منطقه در روسیه، «بیداری اسلامی» و تحولات کشورهای خاورمیانه و سرنوشت فلسطین را مطرح کرد.

وی با این نظر که تندروی و افراط گرایی مختص اسلام است، مخالف بوده و به وجود گروه های تندرو در میان بودایی ها، مسیحیان و سایر ادیان و مذاهب اشاره کرد.

بنابه گفته شوچنکو، تا همین اواخر کاتولیک‌های ایرلندی تندرو حملات تروریستی وحشتناکی انجام داده و خودروها را منفجر و پلیس ها را به قتل می رساندند. علاوه بر این سازمان های افراطی هندو مسئول کشتار دهها هزار نفر بوده و امروزه بودایی ها میانمار مرتکب چه جنایاتی می شوند. در سایر نقاط جهان نیز شاهد اتفاق افتادن قتل عام مردم زیر پرچم دین می باشیم.

شوچنکو گفت: زمینه اقدامات تروریستی را نه اصول و سنت های دینی بلکه مشکلات اجتماعی-سیاسی جوامع فراهم میکند بنابراین، این اسلام نیست که داعش را به میان می آورد و این مذهب کاتولیک نیست که جنبشی مانند ارتش جمهوری خواه ایرلند ایجاد می کند و این آئین هندو نیست که باعث بروز حرکتی از جنس ستاره قهوه ای شده است.

وی ادامه داد: از این جاست که همه اتفاقات خاورمیانه به دلایل اجتماعی و سیاسی اتفاق افتاده اند چرا که مردم نه تنها از امکان توسعه و زندگی مناسب محرومند بلکه نمی توانند از راه قانونی و مشروع نیز به تغییر وضعیت خود دست یابند. در واقع فضای جهان اسلام از سوی کشورهای غربی به عنوان فضای گسترش استعمار دانسته می شود؛ از مسلمانان می خواهند یا تحت حکومت دیکتاتورها و یا رژیم های تروریستی نظیر داعش زندگی کنند.

حمایت غرب از رژیم های استبدادی و دلایل رشد افراط گری

به باور این صاحبنظر مسائل سیاسی-مذهبی روسیه، غرب از رژیم های استبدادی خاورمیانه به خاطر براورده کردن 2 هدف خود حمایت می کند که یکی نفت و گاز و دیگری نیروی کار ارزان می باشد.

وی ادامه داد: چنانچه غرب به صورت واقعی بخواهد ارزش های دموکراسی را در جهان اسلام پیاده کند پس حضور میلیاردها نفر مسلمان در فضای دموکراسی باعث کاهش چشمگیر سرمایه های خانواده های خواهد شد که بر جهان مدیریت می کنند.

به گفته وی، آنها می دانند که در اخلاق اسلامی تنها تبعیت از حکام وجود نداشته بلکه از آنها در رابطه با اتفاقات و نحوه استفاده از سرمایه و دارایی های ملی نیز سوال می‌کنند.

شوچنکو معتقد است: رژیم های توتالیتر و استبدادی به این منظور حمایت می‌شوند تا فرصت برای رشد اندیشه عقلانی اسلامی فراهم نشود. به این دلیل به جهان اسلام اجازه نمی دهند پتانسیل خود را رشد دهد در حالی که برای توسعه پتانسیل جهان اروپا و غرب، مساعدت می‌کنند.

به گفته وی، ممنوعیت عام و تام و کنترل همگانی منجر به رشد افراط گرایی در جامعه می شود چرا که ایجاد محدودیت برای در اختیار داشتن امکان توسعه حتما واکنش های روانی-اجتماعی را در پی دارد. موقعی برای استفاده از توانمندی های فردی و جمعی هیچ امکانی باقی نمی گذارند گروه های مانند داعش، طالبان و امثال اینها به میان می آیند.

شوچنکو معتقد است توسعه دموکراسی در جهان اسلام تنها زمانی ممکن است که شرایط برای رشد مباحث اسلامی در خصوص راه های رسیدن به آزادی، اخلاق فردی و جمعی بشر، وضعیت جامعه و کشور و چگونگی قدرت و تقسیم آن با توجه به تجربیات تمدن اسلامی و ضمن توافق با امت اسلامی (نه غیر مسلمانان) فراهم شود؛ بنابراین حمایت از اندیشه اسلامی عقلانی می تواند گزینه مناسبی در برابر رژیم های استبدادی و همچنین تروریسم باشد.

طبق اظهار نظر این کارشناس سیاسی-مذهبی روسیه، تعطیلی حزب نهضت اسلامی تاجیکستان راه را برای گروه های افراطی نظیر داعش و غیره باز خواهد کرد.

وضعیت افراط گرایی در میان مهاجران کاری

شوچنکو سطح تبلیغات داعش در میان مهاجران کاری آسیای مرکزی در روسیه را نگران کننده دانست و گفت: به دلیل قرار گرفتن در فضای اجتماعی غیر معمول و خارج شدن از کنترل استادان دینی و مواجه شدن با مشکلات اجتماعی و احساس بی عدالتی و... مهاجران کاری به طعمه مناسب گروه های افراطی تبدیل می شوند.

این در حالی است که اقدامات موثر برای مقابله با تبلیغات جریان افراط در روسیه دنبال نمی‌شود و برنامه های مشخصی در این راستا طراحی نشده است. بنابراین توسعه اندیشه اسلامی و مباحث آشکار با تروریسم و محکومیت آن باید از سوی خود مسلمان ها صورت گیرد.

به گفته وی، ضرورت تغییر و تحولات در کشورهای اسلامی از مدت زمان ها پیش احساس می شد زیرا شیوه مدیریت رژیم ها که طی ده‌ها سال وجود داشت دیگر قدیمی شده و سوالاتی منتظر پاسخ می باشند. از این نظر به وقوع پیوستن «بیدار اسلامی» اتفاقی نبود ولی غربی ها از آن استفاده کردند.

این کارشناس سیاسی-مذهبی در بخش پایانی صحبت خود گفت: سیاست‌های صهیونیستی اسرائیل همانا علیه مردم فلسطین با استفاده از روش های نژادپرستانه، زورگویی و استبداد صورت می گیرد. تنها راه حل این مشکل ایجاد یک دولت دموکراتیک بزرگ است که در آن یهودیان، مسلمانان، مسیحیان و دروزی ها بتوانند در کنار هم به سر ببرند. آنچه امروز وجود دارد نتیجه سیاست های ناعادلانه تقسیم استعماری خاورمیانه می باشد.