ليبي و روزهاي سياه

17 مارس ۲۰۱۱ روزي مهم براي ليبي بود. روزي که مردم ليبي با الگو‌گيري از قيام مردمي در تونس و مصر، عليه ساختار حاکم به رياست معمر قذافي طغيان کردند. نکته قابل توجه دراين تحولات ليبي آن بود که کشورهاي غربي و حتي عربي با تمام قوا به ميدان آنچه حمايت از حقوق مردم ناميدند وارد شدند. مداخله غرب تا بدانجا پيش رفت که ناتو که پس از جنگ افغانستان وارد جنگ نشده بود رسما عمليات نظامي عليه ليبي را آغاز کرد.

بسياري از ناظران سياسي در آن مقطع زماني اهداف سياسي و استعماري به ويژه طراحي براي دور ساختن افکار عمومي از روند بيداري اسلامي در غرب آسيا و شمال آفريقا و البته انتقام‌گيري سران عرب به ويژه قطر، عربستان و امارات از قذافي را دليل حمله ناتو به ليبي عنوان داشته‌اند. اکنون در حالي ۵ سال از دخالت به اصطلاح بشردوستانه غرب در ليبي مي‌گذرد که شرايط اين روزهاي اين کشور نکات قابل توجهي را درخود دارد.

در عرصه داخلي ليبي، عملا به چهار منطقه تجزيه شده و هر بخش به صورت مستقل اداره مي‌گردد در حالي که هر کدام از آنان نيز با ادعاي حق حاکميت مطلق با ساير بخش‌ها در تقابل مي‌باشند.

نکته بسيار مهم آنکه گروه‌هاي تروريستي القاعده‌ نيز از شرايط بحراني استفاده کرده و در حال گسترش مواضع خود مي‌باشند. اگر بخواهيم شرايط داخلي ليبي را در يک جمله خلاصه نماييم مي‌توانيم بگوييم کشوري از درون فروپاشيده و گرفتار جنگ داخلي که هر روز هزاران نفر در آن قرباني مي‌گردند.

در عرصه سياست خارجي ليبي، در حوزه عربي رقابتي سخت ميان کشورهاي عربي براي سلطه بر اين کشور برقرار گرديده است. به عنوان نمونه امارات رسما به بمباران مواضع مخالفان خود در ليبي مي‌پردازد و از سوي ديگر حمايت‌هاي گسترده‌اي از ژنرال حفتر به عنوان نيروي تقريبا نيرومند حاضر در معادلات ليبي مي‌پردازد. عربستان و قطر نيز هر کدام براساس منافع خود در اين کشور فعال هستند که بعضا با حمايت از گروه‌هاي تروريستي همراه است.

در حوزه غربي نيز، کشورهاي اروپايي و آمريکا که از يک‌سو به آينده غرب آسيا اميدوار نمي‌باشند و از سوي ديگر رقابتي شديد براي سلطه بر آفريقا ميانشان جاري است براي تسلط نظامي و حتي چندپاره کردن ليبي براساس منافعشان وارد عرصه شده‌اند. رفتارهايي که يادآور تحرکات آنان پس ازجنگ جهاني دوم است که ليبي را به مناطق نفوذ ميان، انگليس، فرانسه، آلمان، آمريکا و... تقسيم نمودند و هر کدام بخشي از منابع اين کشور را به خود اختصاص دادند. اکنون نيز همين رويه در حال جريان است.