شکاف در طالبان بعد از حمله تروریستی به دانشگاه «باچا خان»

 در حمله تروریستی به دانشگاه «باچا خان» در شهر «چهار سده» ایالت خیبر پختونخواه پاکستان ۲۰ نفر کشته و ۶۰ نفر زخمی شدند. بعد از وقوع این حادثه «عمر منصور» یکی از اعضای طالبان پاکستان در تماس با رسانه هامسئولیت این حادثه تروریستی را به عهده گرفت.

عمر منصور مغز متفکر حمله به مدرسه نظامی پیشاور پاکستان نیز بشمار می رود. در حمله تروریستی که به مدرسه نظامی پیشاور در سال ۲۰۱۴ انجام شد ۱۵۰ نفر از دانش آموزان معصوم و بیگناه این مدرسه به خاک و خون کشیده شدند.

هسته مرکزی طالبان افغانستان و پاکستان با شروع دور اول مذاکرات دولت افغانستان و طالبان به مرکزیت اسلام آباد که به مذاکرات «مری ۱» مشهور شد تصمیم گرفت که از انجام عملیات تروریستی در پاکستان دست بکشد اما بعد از انتشار خبر ناگهانی مرگ «ملا عمر» رهبر طالبان مذاکرات صلح به حالت تعلیق درآمد و این مذاکرات نتوانست به نتیجه مطلوبی برسد. در بین فرماندهان ارشد طالبان اختلافاتی برای تعیین رهبر جدید شکل گرفت که پایه و اساس تجزیه درطالبان پاکستان و افغانستان شد و گروههای مختلف در بین طالبان اعلام موجودیت کردند. هر چند بعد از مدتی «ملااخترمنصور» به عنوان فرمانده جدید طالبان معرفی شد اما برخی از گروهها از تعیین وی به سمت رهبری طالبان اعلام بیزاری کردند و با وی بیعت نکردند.

بعد ازحمله تروریستی به مدرسه نظامی پیشاور ارتش پاکستان عملیات گسترده ای موسوم به «ضرب عضب» را در مرزهای شمال غربی پاکستان هم مرز با افغانستان شروع کرد و مواضع طالبان را مورد حمله قرار داد. طالبان پاکستان به رهبری «ملا فضل الله» تصمیم گرفت که شورای مشترکی با مشارکت هسته اصلی طالبان پاکستان و گروههای مختلف از جمله «جماعت الاحرار» و «لشکر اسلام» تشکیل دهد و به دفع حملات ارتش پاکستان بپردازند. درماه مارس ۲۰۱۵ شورایی ۵ نفره از طالبان به رهبری «ملا فضل الله» تشکیل شد. از سویی خبرهای ضد و نقیضی از کشته شدن «ملا فضل الله» در افغانستان به گوش می رسد اما این خبر از سوی منابع امنیتی افغانستان و پاکستان هنوز تایید نشده است.

«عمر منصور» یکی از رهبران قدرتمند طالبان پاکستان بشمار می رود که پس از کشته شدن «حکیم الله محسود» رهبراسبق طالبان پاکستان در سال ۲۰۱۳ از «ملا فضل الله» حمایت کرد. در آن زمان «خالد حقانی» معاون گروه طالبان پاکستان و «شهریار محسود» رهبر قبایل محسود از رهبران برجسته طالبان بشمار می رفتند. اما «عمر منصور» بتدریج قدرت گرفت و در حمله به مدرسه نظامی پیشاور خود رهبری حمله را به عهده داشت.

پس از حمله تروریستی به مدرسه نظامی که منجر به کشته شدن ۱۵۰ تن از دانش آموزان این مدرسه شد. ارتش پاکستان عملیات «ضرب عضب» را شروع کرد و در درگیری ارتش و طالبان پاکشتان شماری از اعضای طالبان پاکستان کشته و گروهی به افغانستان متواری شدند. در این بین دولت افغانستان مدعی شد ارتش پاکستان با حمله به طالبان آنها را مجبور می کند به افغانستان فرارکنند.

این افراد در افغانستان دست به عملیات تروریستی می زنند و یا عضو گروه تروریستی داعش در افغانستان می شوند. اسلام آباد کوشید با برگزاری دور دوم مذاکرات صلح دولت افغانستان و طالبان مسایل خود را با طالبان حل و فصل نماید. در این راستا دور مقدماتی مذاکرات صلح با مشارکت افغانستان، پاکستان، چین و آمریکا در اسلام آباد برگزار شد و تصمیم گرفته شد برای ادامه روند مذاکرات صلح نقشه راه مناسبی تعیین شود. یکی از اتفاقات مهم در پروسه صلح افغانستان ورود چین به این مذاکرات بنا به خواسته اسلام آباد بود. چین و پاکستان در حال ساخت بزرگترین کریدور مشترک تجاری- اقتصادی از «کاشغر» چین به بندر «گوادر» در ایالت بلوچستان پاکستان هستند و برای تامین امنیت این پروژه اقتصادی نیاز به برقراری صلح و ثبات در منطقه دارند و این خود بدون حضور طالبان غیر ممکن می نماید. دور دوم مقدماتی مذاکرات صلح با حضورافغانستان، پاکستان، چین و آمریکا در کابل برگزار شد و قرار است که دور سوم آن نیز در ۶ فوریه در اسلام آباد برگزار شود اما برخی از گروههای طالبان تمایلی به انجام مذاکرات ندارند.

«عمر منصور» یکی از رهبران طالبان که در بالا به نام وی اشاره شد برای نشان دادن موجودیت خود در پاکستان ابتدا عملیات حمله به مدرسه نظامی پیشاور را طراحی و سازماندهی کرد و در اقدام تروریستی اخیر خود حمله به دانشگاه «باچا خان» شهر چهار سده ایالت خیبر پختونخواه پاکستان را به راه انداخت. بعد از انجام حمله «عمر منصور» در تماس با رسانه های حاضر در محل وقوع حادثه تروریستی مسئولیت حمله را به عهده گرفت. نیروهای امنیتی ارتش پاکستان توانستند هر چهار مهاجم مسلح را به هلاکت برساندند و طی عملیاتی ۳ تن از همدستان آنها را دستگیر کنند. این حمله در حقیقت عکس العملی است به انجام مذاکرات صلح دولت افغانستان و طالبان به مرکزیت اسلام آباد است.

ارتش و نیروی دریایی پاکستان دراقدامی تمام مدارس تحت نظر خود را در پاکستان تعطیل کردند بعد از آن نیز در ایالت پنجاب، سند و خیبرپختونخواه تمام مدارس و مراکز آموزش دولتی تعطیل شدند. در این بین نگرانی و ترس و وحشتی میان مردم پاکستان وجود دارد که طالبان با حمله به مراکز آموزشی قصد بوجود آوردن نا امنی و کشتار دانش آموزان بیگناه را دارد. اقدامت امنیتی ارتش پاکستان در جای خود بسیار مناسب می نماید اما تا زمانی که با گروههای مختلف طالبان و رهبران آنها مذاکره نشود نتایج مثبتی از مذاکرات اخذ نخواهد شد. در این بحره زمانی آمریکا نیز خود را وارد مذاکرات کرده است و بازی را در منطقه بسود خود پیش می برد. مطالبات و خواسته های طالبان برای ورود به مذاکرات اینست که آمریکا نام طالبان را از لیست گروههای تروریستی خارج نماید تا آنها بتوانند با آزادی بیشتری وارد مذاکرات شده به اهداف خود دست یابند.

مقامات امنیتی پاکستان نیز از طالبان خواسته اند بر علیه «عمر منصور» عملیاتی انجام دهد و وی را دستگیر کند اما تا حال از سوی طالبان جوابی به این خواسته اسلام آباد داده نشده است. هسته اصلی طالبان مدعی است که نقشی در حمله تروریستی به دانشگاه «باچا خان» ندارد و از سویی «عمر منصور» مسئولیت آنرا به عهده گرفته است. این خود نشان از بروز اختلافات و ایجاد شکاف بین گروههای مختلف طالبان دارد. به نظرمی رسد با تجزیه ای که در طالبان صورت گرفته است نمی توان امیدی چندانی بعه آینده مذاکرات صلح در افغانستان با طالبان داشت.