صدر اعظم آلمان در آنکارا به دنبال چيست؟

منابع خبري ازسفر قريب الوقوع صدر اعظم آلمان به ترکيه خبر مي دهند. سفري که در آن شاهد بروز تنشهاي تازه اي ميان آنکارا و برلين خواهيم بود. دراين خصوص «آنگلا مرکل» صدراعظم آلمان به ترکيه مي‌رود تا درباره بحران مهاجران و چگونگي مديريت اين بحران با مقامات آنکارا رايزني کند.

مرکل به کاهش تفاهم در زمينه سياست‌هاي آتي مربوط به مهاجران اشاره‌اي نکرده با اين حال گفته است که شرايط تا حد زيادي به برقراري آتش بس در سوريه بستگي دارد و تا زماني که مردم کشته مي‌شوند، افراد هم از سوريه فرار مي‌کنند.ديدار با «رجب‌طيب اردوغان» رئيس‌جمهور و «احمد داووداوغلو» نخست وزير ترکيه در دستور کار اين سفر قرار دارد.

واقعيت امر اين است که هم اکنون ميان ترکيه و آلمان بر سر موضوع مهاجرين تنشهاي زيادي ايجاد شده است. تنشهايي که دو طرف سعي در لاپوشاني آن دارند. با اين حال مقامات ترکيه اي اعلام کرده اند که کمکهاي اعلام شده از سوي برلين کفاف مواجهه با بحران پناهجويان را نمي دهد.

واقعيت امر اين است که احزاب مخالف اردوغان معامله اخير دولت وي و آلمان بر سر پناهجويان را معامله اي دو سر باخت قلمداد مي کنند. معامله اي که نتيجه آن چيزي جز افزايش هزينه هاي وارده بر پيکره ترکيه و در مقابل، کاهش هزينه هاي اروپا نبوده است. درمقابل مقامات اروپايي وعده هاي نسيه اي به مقامات ترکيه‌اي داده اند که اساسا تحقق آنها در آينده اي نزديک امکانپذير نيست. يکي از اين وعده ها به تسهيل ورود و خروج شهروندان ترکيه اي به اروپا بازمي گردد.وعده ديگري که هم اکنون بخشي از آن تحقق پيدا کرده است،

از سرگيري دوباره مذاکرات ميان اتحاديه اروپا و ترکيه بر سر پيوستن اين کشور به اتحاديه اروپاست. اين مذاکرات در حالي دوباره آغاز شده است که چشم انداز روشني براي پيوستن ترکيه به اروپاي واحد وجود ندارد.

هم اکنون معادلات سياست خارجي در ترکيه تحت تاثير بحران مهاجرين، دخالت ترکيه در بحرانهاي منطقه و حمايت آنکارا از داعش و گروههاي تکفيري و مناسبات مبهم ترکيه و اروپا کاملا در هم ريخته است. اين در‌هم‌ريختگي سبب شده است تا ترکيه هر روزه هزينه‌هاي بيشتري در عرصه سياست خارجي خود پرداخت کند. بدون شک در سفر اخير مرکل به ترکيه ،مقامات ترکيه‌اي اعتراض خود را نسبت به معامله صورت گرفته ميان آنکارا و اروپاي واحد بيان خواهند کرد اما به نظر مي‌رسد براي اعلام اين اعتراض کمي دير شده است!

هم اکنون اکثريت قريب به اتفاق شهروندان ترکيه اي و حتي کساني‌که به حزب عدالت وتوسعه گرايش دارند معتقدند آنها در معامله با اتحاديه اروپا بر سر مهاجرين دچار هزينه هاي سنگيني شده اند. از سوي ديگر، اظهارات مرکل در ابتداي سال 2016 ميلادي و ابراز نااميدي عملي وي براي پيوستن ترکيه به اتحاديه اروپا خوش بيني هاي اوليه برخي شهروندان ترکيه اي را در خصوص اين معامله بر باد داده است. مرکل در حالي به آنکارا سفر مي کند که سايه اين معامله سرتاسر باخت بر دولت وي سنگيني مي کند. صدر اعظم آلمان طي سالهاي اخير هيچ گاه در کسوت يکي از حاميان پيوستن ترکيه به اتحاديه اروپا مورد شناسايي آنکارا قرار نگرفته است. حتي زماني که بحرانهاي داخلي و بين المللي سرتاسر ترکيه را فرا نگرفته بود و ديکتاتوري اردوغان اين کشور را به قهقرا نبرده بود، آنگلا مرکل رويکرد چندان مثبتي نسبت به عضويت ترکيه در اتحاديه اروپا نداشت. البته مرکل سعي داشت در کسوت اصلي ترين مخالف پيوست ترکيه به اتحاديه اروپا هيچ گاه وارد معادله نشود. در دوران رياست جمهوري سارکوزي، مقامات آلماني به مواضع وي در خصوص مخالفت مطلق با پيوستن ترکيه به اتحاديه اروپا اکتفا مي کردند. با اين حال پس از خروج سارکوزي از قدرت و حضور اولاند در کاخ اليزه، مقامات آلماني نيز در اين خصوص رويکرد بسته‌اي اتخاذ نمودند.

مرکل در ابتداي سال 2016 ميلادي تاکيد کرده که هنوز براي پيوستن ترکيه به اتحاديه اروپا مسيري طولاني وجود دارد:

"هنوز يک راه طولاني براي رفتن (پيوستن ترکيه به اتحاديه اروپا) وجود دارد. همزمان آنکارا يک شريک مهم در راه حل بحران سوريه است. با توجه به وضعيت کنوني مناسب نيست که براي اين موضوع تعداد سال و زمان بناميم. اين همچنين در علاقه و به نفع اروپاست که پناهندگان در ترکيه شرايط خوبي داشته باشند !به گونه‌اي که هيچ دليلي براي فرار از ترکيه نبينند."

در هر صورت سفر اخير مرکل به آنکارا، سفري دوستانه که منتج به نزديکي مناسبات آنکارا و اروپا شود، نخواهد بود.موضوعي‌که تحليلگران مسائل ترکيه و اروپا بر روي آن متفق القول هستند.

محمد حيدري