پرورش شبه نظامیان جدید؛ هدف مشترک آمریکا و ترکیه در افغانستان

ولایت "ننگرهار"[1] در افغانستان از جمله مکان هایی است که آمریکایی ها سالهاست در این ولایت واقع در جنوب شرق افغانستان، پایگاه نظامی دارند.

اما نام ولایت "ننگرهار " افغانستان به عنوان یکی از اولین مناطقی که داعش در آن ظهور کرده، از چندی قبل به یکباره در رسانه های غربی مطرح و خبرساز شد.

برخی گروه های شبه نظامی جدا شده از طالبان در این ولایت با ابوبکر بغدادی بیعت کردند و نکته قابل تامل این بود که داعش چگونه توانسته در نزدیکی یکی از بزرگترین پایگاه های نظامی آمریکا در افغانستان اینقدر سریع رشد و نمو داشته باشد آن هم در حالی که فاصله پایگاه آمریکایی تا محل استقرار مراکز تحت کنترل داعش در ولایت "ننگرهار" به چند کیلومتر و فاصله زمانی یک ساعت می رسد.

اما آنچه این روزها تحولات این ولایت استراتژیک در شرق افغانستان را مهم تر کرده است، فعالیت همزمان سازمان سیا در قالب تشکیل گروه های شبه نظامی و فعالیت مذهبی ترکیه در این ولایت که به نوعی پایگاه نیروهای داعش در افغانستان است، قابل توجه و تامل است.

این در حالی است که به گزارش «اسپوتنیک»، «ضمیر کابلوف» نماینده ویژه رئیس جمهور روسیه در افغانستان گفته است: گروه تروریستی داعش در افغانستان از منابع خود برای مبارزه با نیروهای آمریکایی و افغان در این کشور استفاده نمی‌کند.

فعالیت مخفی داعش در افغانستان

نماینده ویژه رئیس جمهور روسیه در افغانستان ادامه داد: داعش در افغانستان حضور دارد و این گروه تروریستی ظهور و گسترش یافته است. این گروه در حال حاضر به طور مخفیانه فعالیت می‌کند و برای انجام اقدامات مهم در حال تقویت خود است.

پیش از این نیز رسانه‌ های روسی اعلام کرده بودند که افراد وابسته به گروه تروریستی داعش در شمال و شرق افغانستان نزدیک به ۵ هزار نفر عضو دارد.

این منبع می‌افزاید: از این تعداد، حدود 2 هزار نفر از کسانی هستند که از گروه طالبان افغانستان به دلایل مختلف جدا شده‌اند و در صفوف گروه تروریستی داعش قرار گرفته‌اند.

در ادامه این منبع خاطرنشان کرد: از این میان حدود سه هزار نفر از اعضای گروه ترویستی داعش از کشورهای عربی و آسیای مرکزی به افغانستان آمده‌اند.

طبق اظهارات این منبع، گروه تروریستی داعش در حال تلاش برای جذب نیروهای جدیدی از بین مردم محلی است.

ای منبع آگاه اذعان داشت: داعش جهت جلب نظر برای عضویت در این گروه تروریستی از کمک مواد غذایی یا دارویی به اقشار ضعیف جامعه تا کشتار مردم مخالف خود مضایقه نمی‌کند.

همچنین بر پایه گزارش تسنیم، روزنامه آمریکایی «وال‌استریت ژورنال» در شماره اخیر خود در مورد وضعیت امنیتی افغانستان و چگونگی مبارزه با داعش می‌نویسد: نهادهای اطلاعاتی و امنیتی افغانستان درحال استخدام افراد محلی به‌ عنوان شبه‌نظامی هستند تا با افراد وابسته به گروه تروریستی داعش مبارزه کنند.

این برنامه که به‌گفته‌ یکی از مقامات ارشد حکومت افغانستان در سراسر این کشور به‌ اجرا در خواهد آمد و در آینده علیه طالبان نیز ممکن است استفاده شود، پرخطرترین تلاش «محمد اشرف‌غنی» رئیس‌جمهور افغانستان برای دفاع از مناطق روستایی، و هم‌چنین بخشی از استراتژی ضد شورش بزرگ‌ او است.

این گروه‌های شبه‌نظامی بخشی از پروژه‌‌ای آزمایشی هستند که به‌عنوان «برنامه‌ی قیام مردمی» شناخته می‌شود و از آن‌ها خواسته شده تا از قلمروهایی‌که ارتش افغانستان در سه شهرستان این کشور از نیروهای دولت اسلامی پس گرفته است محافظت کنند.

بیش از یک هزار نفر و عمدتاً از میان افراد محلی که سال گذشته در برابر قوانین خشونت‌آمیز گروه تروریستی داعش در مناطق تحت تسلط آن ایستادگی کرده بودند در لیست امنیت ملی افغانستان قرار دارند که از سوی سازمان اطلاعات مرکزی آمریکا (سی.آی.اِی) برای تأمین بودجه‌اش کمک‌های مالی دریافت می‌کنند.

مقامات امنیتی افغانستان که با امنیت ملی افغانستان کار می‌کنند و با نحوه عملکرد آن آشنایی دارند می‌گویند: سازمان سیا بخش اصلی هزینه‌های این طرح را پرداخت می‌کند و اداره امنیت ملی افغانستان در مورد چگونگی به مصرف رساندن آن اختیار کامل دارد.

همچنین این واحدها را با مهمات و سلاح‌های سنگین مانند موشک‌اندازها برای دفاع از مواضع خود و حفظ قلمروهایشان تجهیز می‌کنند.

این در حالی است که آنها دستگاه‌های مخابراتی با خود حمل می‌کنند که امکان تماس و درخواست کمک از واحدهای محلی پلیس و ارتش در هنگام حمله را به آن‌ها می‌دهد.

تأمین هزینه های مراکز دینی داعش توسط ترکیه در افغانستان

اما در همین حال، مقامات محلی ولایت ننگرهار افغانستان اعلام کردند که ترکیه برای ایجاد یک مرکز آموزشی علوم دینی در این ولایت تلاش می‌کند در حالی که برخی از افراد داعش نیز در این منطقه فعال هستند.

دفتر مطبوعاتی والی ننگرهار در بیانیه‌ای گفت: «نورالدین» نماینده مردم ترکیه و رئیس مرکز آموزشی «الفلاح» این کشور در دیدار با «سلیم قندزی» والی ننگرهار گفته که هزینه‌های مرکز دینی را پرداخت خواهد کرد.

والی ولایت ننگرهار در این باره گفت: با ساخت این مرکز آموزشی دینی بسیاری از جوانان ننگرهاری می‌توانند در بخش‌های مختلف علوم دینی تحصیل کنند.

این در حالیست که زمستان سال قبل نیز رئیس جمهور ترکیه در مورد حضور نیروهای نظامی این کشور در افغانستان گفت که این نیروها تا زمانی که دولت افغانستان تمایل داشته باشد، در این کشور حضور خواهند داشت.

در همان زمستان سال قبل دیدارهای مهمی نیز میان مقامات امنیتی ترکیه و افغانستان درباره داعش صورت گرفت که از جزییات آن خبر چندانی منتشر نشده است.

در بخشی از این دیدارها «محمد حنیف اتمر» مشاور امنیت ملی افغانستان در دیداری دو روزه در آنکارا با وزرای کشور، دفاع، سرپرست وزارت خارجه، مشاور امنیت ملی و رئیس اداره اطلاعات ترکیه دیدار کرده است.

تجربه فعالیت اطلاعاتی و همکاری نظامی آمریکا و ترکیه در سوریه در قبال داعش نشان می دهد که سازمان های اطلاعاتی دو کشور به روندهای ثابتی در قبال برخی فعالیت های هماهنگ درباره استفاده ابزاری از گروه های شبه نظامی دست یافته و اینک نیز درصدد تکرار این مدل در کشوری همچون افغانستان که فضا مهیاتر است، هستند.

آمریکا که از تقویت شبه نظامیان ایدئولوژیک نزدیک به عربستان آسیب های جدی نیز دیده به نظر می آید اینبار تلاش می کند که شبه نظامیانی را تقویت کند که گرچه در ظاهرا در اختیار دولت مرکزی افغانستان هستند ولی در واقع قرار است به مرور و در آینده با زیرساخت ایجاد شده مذهبی ایدئولوژی آنها از اسلام ترکیه ای تبعیت کند. مختصات این شبه نظامیان جدید حداقل به لحاظ ائدولوژیک همسوتر با اسلام میانه رو مدنظر آمریکا خواهد بود و همچنین قابل کنترل تر از القاعده، طالبان و داعش با آمریکا رفتار خواهند کرد.

از سوی دیگر اصرار آمریکا برای ایجاد شبه نظامی های متعدد در کشورهای اسلامی به جای تکیه به دولت های مرکزی آنها همانند دولت عراق و سوریه ضمن ایجاد هرج و مرج بیشتر بی شک این کشورها را مهیا برای تجزیه در میان مدت خواهد کرد. ایجاد زیرکانه این شبه نظامیان متعدد امکان یک هرج و مرج مدیریت شده را در اختیار آمریکا در کشورهای متعدد اسلامی قرار داده است.

پی نوشت:

[1] ولایت ننگرهار از شمال با ولایت‌های کنر و لغمان، از غرب با کابل و لوگر و از شرق و جنوب با مناطق قبایلی پاکستان هم‌مرز است.این ولایت دارای 22 شهرستان است و حدود یک میلیون و 436 هزار نفر نیز در این ولایت زندگی می‌کنند.

براساس گزارش‌ها، حدود 91/1 درصد جمعیت ولایت ننگرهار را پشتون‌ها، 3/6 درصد پاشَی‌ها، 2/6 درصد اعراب، 1/6 درصد تاجیک‌ها و حدود 2/1 درصد را دیگر اقوام افغانستان تشکیل می‌دهند.

ولایت ننگرهار به دلیل اینکه فرودگاه جلال‌آباد که پایگاه نظامیان خارجی به ویژه نیروهای آمریکایی و جاده جلال‌آباد - کابل که پایتخت افغانستان را به پیشاور پاکستان متصل می‌کند، از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است. فرودگاه جلال‌آباد یکی از 4 پایگاه نظامیان آمریکایی فعال در افغانستان است.

همچنین موقعیت فرودگاه جلال‌آباد نیز به گونه‌ای است که تمام عبور و مرورهای وسایل نقلیه از جاده کابل - جلال‌آباد که پایتخت افغانستان را به پیشاور متصل می‌کند را می‌توان تحت نظر داشت.