حزب‌الله و تحولات گسترده تشکیلاتی

به گزارشاسلام تایمز به نقل از روزنامه الاخبار، حزب الله لبنان به دلیل گسترش دایره حضور، افزایش نیروها، افزایش پرونده‌هایی که در دایره توجه رهبری آن قرار دارد و همچنین به دلیل ماموریت اساسی رویارویی با دشمن اسرائیلی شاهد نقل و انتقال‌های گسترده و گسترش تشکیلاتی و سازمانی است.

این در حالی است که حزب الله همواره درصدد بهسازی و انجام تغییرات مورد نیاز خود بوده است اما تحولات سوریه و اوضاع منطقه در دو سال گذشته موجب به تعویق افتادن برگزاری کنگره عمومی آن شده است.

در این میان هرچند بعید است کنگره حزب الله در آینده نزدیک برگزار شود اما بعد از بسته شدن پرونده انتخابات شوراهای شهر، تصمیم گرفته شد کارگروه تشکیلاتی ایجاد شود و بر این اساس کمیته‌های ویژه محور کار خود را بر بازنگری در وضعیت ساختاری و تشکیلات و بررسی نیازمندی‌ها، امکانات و واقعیت‌ها متمرکز سازند.

نکته قابل توجه اینکه این تغییرات گسترده نشان می‌دهد که حزب الله به توان خود اعتماد دارد به ویژه اینکه با وجود تهدیدهای اسرائیل و مشکلات داخلی لبنان با قدرت در جنگ علیه تروریسم تکفیری در سوریه حضور دارد.

افزایش نقش آفرینی حزب الله از لبنان تا سوریه و عراق

همچنین روشن است که نقش آفرینی حزب الله در سال‌های گذشته از صحنه و میدان لبنان فراتر رفته؛ سوریه، یمن و عراق را نیز در برگرفته و شامل ماموریت مبارزه با تروریسم تکفیری نیز می‌شود به اضافه اینکه حزب الله تلاش دارد این روند بر آمادگی مقاومت در رویارویی با دشمن اسرائیلی هیچ تاثیر منفی نگذارد.

همزمان با این تحولات، ساختار حزب الله توسعه و تعداد نیروها و موسسه‌های وابسته به آن به ویژه بعد از ورود به جنگ سوریه افزایش یافته است در نتیجه همه این موارد بررسی تعدیل‌های بزرگ در تشکیلات و ساختار سازمانی و ایجاد سازوکارهای جدید را برای تعامل با وضعیت نیروی انسانی رو به افزایش و گسترش پهنه حضورش در لبنان و سوریه را به عنوان یک ضرورت مطرح می‌سازد.

3 محور اصلی فلسفه تغییرات

اول: گسترده شدن نقش خارجی حزب الله به ویژه در سوریه.

حزب الله متناسب با این تحول، ساختار تکمیلی و همپوشانی را ایجاد کرده که شامل واحدهای سازمانی، اجتماعی، نظامی و امنیتی است که این نیازمند انتقال کادر با تجربه و ورزیده در همه بخش‌ها به سوریه است.

دوم: بازسازی ساختار شورای جهادی پس از شهادت «مصطفی بدرالدین» معروف به «ذوالفقار» که مسئولیت‌هایی را در واحدهای نظامی و امنیتی در لبنان وسوریه برعهده داشت.

اکنون باید جانشین وی برای مدیریت و فرماندهی یگان‌های نظامی و امنیتی در سوریه تعیین شود به اضافه اینکه فرماندهانی که معمولا نام آنان پنهان می‌ماند برای اداره یگان‌هایی که تحت نظارت شهید ذولفقار در لبنان قرار داشتند، تعیین شود.

در این چارچوب انتظار می‌رود بازنگری وسیعی در ساختار و تشکیلات واحدهای شورای جهادی حزب الله صورت گیرد و ماموریت‌ها و اختیاراتی که برعهده شهید بدرالدین بود به مسئولان دیگر واگذار شود و البته همه این اقدامات تحت نظارت فرماندهی و دبیرکل حزب الله صورت می‌گیرد.

سوم: توسعه اختیارات برخی اعضای شورای حزب الله و ایجاد معاونت‌های جدید با هدف کاهش وظایف سنگینی که سیدحسن نصرالله در پیگیری بیشتر پرونده‌های حزب الله در لبنان و خارج از لبنان بر عهده دارد.

شورای اجرایی حزب الله و معاونت‌ها

در چارچوب محور سوم، در ساختار شورای اجرایی حزب الله که اکنون «سید هاشم صفی الدین» ریاست آن را برعهده دارد، بازنگری گسترده‌ای صورت خواهد گرفت.

واحدهای سازمانی، آموزشی، تربیتی، فرهنگی، اجتماعی، اتحادیه‌ها، موسسه‌های فنی و حرفه‌ای و رسانه‌ای زیرمجموعه شورای اجرایی حزب الله قرار دارد.

در چارچوب تغییرات در این شورا، ایجاد معاونت‌ها و واحدهای تشکیلاتی و سازمانی جدید در مناطق مختلف و حذف برخی واحدها ضروری است.

معاونت سازمانی و اداری به ریاست «الحاج سلطان»، معاونت تربیتی و آموزشی به ریاست «عبدالله قصیر» معاون سابق پارلمان و رئیس سابق شبکه المنار که مسئولیت پرونده دانشجویان، دانشگاه‌ها، مدارس و موسسه‌های آموزشی و پرورشی اسلامی را برعهده دارد و معاونت اطلاع رسانی به ریاست «محمد عفیف» که ماموریت آن برقراری روابط رسانه‌ای و نظارت بر واحدها و موسسه‌های رسانه‌ای اعم از مکتوب، دیداری، شنیداری و الکترونیکی است، زیر مجموعه شورای اجرائی حزب الله هستند.

در چارچوب تغییرات وتحولات، دایره فعالیت‌های فکری و فرهنگی گسترش خواهد یافت و برخی از ماموریت‌ها به شیخ «نبیل قاووق» نایب رئیس شورای اجرایی و «احمد صفی الدین» معاون اجرایی جدید سپرده خواهد شد.

انتظار می‌رود در ساختار و پرونده‌های شورای سیاسی حزب الله هم بازنگری شود و در این چارچوب «محمد سعید الخنسا» به عنوان مسئول پرونده روابط با احزاب مسیحی تعیین و جایگزین «غالب ابو زینب» شود که حدود ده ماه قبل از این مسئولیت استعفا کرد.

ایجاد ساختار جدید نیازمند تشکیلات و سازماندهی جدید است و نخستین و بارزترین آن تعیین مسئول نظامی جدید حزب الله در سوریه پس از شهادت بدرالدین است.

فرمانده جدید از پیشکسوتان و نسل اول و موسسان حزب الله نخواهد بود تا روند انتقال تجربه از نسلی به نسل دیگر در داخل مقاومت فراهم شود.

در همین ارتباط سیدحسن نصرالله دبیرکل حزب الله در سخنرانی خود به مناسبت هفتمین روز شهادت فرمانده بزرگ شهید ذوالفقار به آن اشاره و تاکید کرد که در حزب الله نسلی از فرماندهان وجود دارد.

مسئول نظامی جدید ساختار و مواضع نیروهای مقاومت در سوریه را منطبق با این اصل مورد بررسی قرار می‌دهد که وجود حزب الله در سوریه کامل کننده و شامل امور نظامی و سازمانی مشابه معمول در لبنان است.

مسئول جدید باید تشکیلات و ساختار مناسب را برای اداره میدان نبرد ایجاد کند بر اساس رویکردی که سید حسن نصرالله آن را اظهار داشته است مبنی بر اینکه خون شهید بدرالدین ما را به حضوری بزرگتر و قوی تر در سوریه فرا می‌خواند و نسبت به گذشته فرماندهان بیشتری عازم سوریه خواهند شد، در شکل‌های مختلف در سوریه حاضر خواهیم بود و نبرد را تکمیل می‌کنیم.

بر این اساس، تشکیلات و سازماندهی نظامی در سوریه موازی با تشکیلات لبنان خواهد بود و فرماندهان حزب الله بین سوریه و لبنان منتقل و جابجا می شوند و تغییرات زیادی در ساختار سازمانی و سیاسی حزب الله صورت خواهد گرفت.

تعدیل‌ها و جابجایی‌ها

اول: سید احمد صفی الدین مسئول منطقه جنوب به عنوان معاون جدید رئیس شورای اجرائی منصوب می‌شود و شیخ «عبدالمنعم قبیسی» به عنوان مسئول جدید منطقه جنوب که دارای ساختاری وسیع سازمانی و مردمی است و بخش بزرگی از تشکیلات حزب الله را تشکیل می‌دهد، تعیین خواهد شد.

شیخ نبیل قاووق نائبس رئیس شورای اجرائی حزب الله هم قبلا مسئول منطقه جنوب حزب الله بوده است.

دوم: انحلال منطقه پنجم حزب الله (جبل لبنان) که شیخ حسین زعیتر ریاست آن را برعهده دارد.

استان جبل لبنان به علت تعداد اندک شهرک‌ها و روستاها به یک سازمان منطقه‌ای مانند جنوب لبنان، بقاع و بیروت نیاز ندارد و به دلیل نزدیک بودن به پایتخت می‌تواند به منطقه بیروت پیوند زده شود.

سوم: به دلایل اداری و پزشکی، استعفای «محمد یاغی» (ابوسلیم) مسئول منطقه بقاع (شرق لبنان) و از موسسان حزب الله پذیرفته شده است.