مواضع آشکار و پنهان قدرتها درباره خروج انگلیس از اتحادیه اروپا

 امروز همه پرسی خروج انگلستان از اتحادیه اروپا درحال برگزاری است و در هفته‌های اخیر شمار زیادی از رهبران جهان درباره احتمال خروج انگلستان از اتحادیه اروپا نظر داده و تقریبا همگی خواستار ادامه حضور این کشور در اتحادیه شده اند.
 
این در حالی است که اروپا دوران ناآرامی را می گذراند. این قاره از ابتدای سال ۲۰۱۵ میلادی، با حمله های تروریستی پاریس، کپنهاگ و بروکسل مواجه شد. این قاره موج مهاجرت بی سابقه از ۱۹۴۵ میلادی تاکنون را شاهد است و باید سردی روابط با مسکو را مدیریت کند. همچنان که در تابستان گذشته، یکی از کشورهای عضو اتحادیه اروپا (یونان) به مرز ترک حوزه واحد پولی مشترک قاره نزدیک شد.
 
در چنین فضایی، خروج انگلیس از اتحادیه اروپا ضربه سختی به این نهاد اروپایی وارد خواهد کرد هر چند ممکن است سیاست اعلامی آمریکا و برخی کشورها با اهداف واقعی آن متفاوت باشد.
 
در این مطلب سعی شده تا مواضع ۵ قدرت جهانی در قبال خروج انگلیس از اتحادیه اروپا بطور مختصر مورد بررسی قرار گیرد
 
موضع روسیه
 
تنها کشوری که درباره احتمال خروج انگلستان از اتحادیه اروپا سکوت کرده و اظهار نظری نکرده است روسیه و رهبران آن بوده اند، هر چند «دیوید کامرون» نخست ویر انگلستان  و «فلیپ هاموند» وزیر خاررجه این کشور اخیرا گفته بودند شاید آقای «پوتین» دوست داشته باشد انگلستان از اتحادیه اروپا خارج شود و از این مسئله خوشحال شود.
 
برخی تحلیلگران بر این باورند که خروج انگلستان از اتحادیه اروپا تاثیرات امنیتی فراوانی بر امنیت این کشورها خواهد داشت حداقل در کوتاه مدت، امری که به اعتقاد برخی موجبات خرسندی کرملین را فراهم خواهد کرد.
 
سرگئی مدودف استاد مدرسه عالی اقتصاد مسکو در این باره می‌گوید: خروج بریتانیا از اتحادیه اروپا و ایجاد بحران در اتحادیه یک پروژه تبلیغاتی محلی قلمداد می‌شود. به عقیده او محاسبات کرملین بسیار ساده است: خروج بریتانیا باعث تضعیف اتحادیه اروپا می‌شود که به نوبه خود باعث قویتر شدن روسیه می‌شود.
 
مدودف می‌گوید: همه چیز برای روسیه یک بازی با مجموع جبری صفر است. برای همین چیزی که برای اتحادیه اروپا بد باشد برای روسیه خوب است.
 
«استفانی ویس» از بنیاد برتلزمن نیز با اشاه به نقش انگلستان در اعمال تحریم ها علیه روسیه می گوید: انگلیس به عنوان بازوی دیپلماسی اروپایی همواره موضعی هماهنگ با سایر اعضا داشته است و سرسختانه از تحریم های اقتصادی روسیه در پی تحولات شرق اوکراین حمایت کرده است در حالی که برخی از پایتخت های اروپایی همچون رم، بوداپست و آتن بی میلی خود را نسبت به این تحریم ها پنهان نکردند .هم اکنون این خطر وجود دارد که کشورهای بی میل به تحریم ها با خروج انگلیس از اتحادیه، خود را تقویت کنند.
 
موضع چین
 
جدا شدن انگلیس از اتحادیه اروپا از لحاظ اقتصادی و سیاسی به ضرر چین خواهد بود و این امر منجر به نگرانی پکن شده است؛ بنابراین، کشور چین کاملا با خروج انگلیس از اتحادیه اروپا مخالف است. بر اساس گزارش «نشنال اینترست» چین برای مخالفت خود با خروج انگلیس از اتحادیه اروپا ۳ دلیل عمده دارد.
 
اول از همه اینکه، چین از روابط نزدیک خود با انگلیس استفاده می‌برد تا در سیاست‌های اتحادیه اروپا در مورد چین تأثیرگذار باشد. چین با فشارهای زیادی از سوی آمریکا و ژاپن در آسیا مواجه است، این کشور به طور فراینده‌ای به سوی اتحادیه اروپا کشانده شده است تا فرصت‌های اقتصادی را کسب کند. به همین دلیل، چین روابط سیاسی و اقتصادی خود با انگلیس را زیاد می‌کند تا یک مهره تأثیرگذار در اتحادیه اروپا داشته باشد.
 
دوم، چین از طریق سرمایه گذاری های هنگفت در انگلیس توانسته با بازار بزرگ و غیر قابل نفوذ اروپا وارد شود و ۵۰۰ میلیون مشتری برای کالاهای خود کسب کند. اهمیت این مسئله به قدری است که شرکت‌های چینی آخرین تلاش‌های خود را برای تغییر نظر مردم انگلیس در همه پرسی روز پنج شنبه انجام می‌دهد؛ شرکت‌های چینی اعلام کرده‌اند که در صورت خروج انگلیس از اتحادیه اروپا، سرمایه‌های خود را این کشور خارج خواهند کرد.
 
سومین دلیل چین برای نگرانی از خروج انگلیس از اتحادیه اروپا مرتبط است با استراتژی این کشور برای بین‌المللی کردن واحد پول ملی چین یعنی «یوان». انگلیس با واقع شدن در بهترین نقطه مکانی برای ارتباط با بازارهای خاورمیانه، اروپا و آمریکا می‌تواند برای بین‌المللی کردن یوان بسیار مفید واقع شود.
 
موضع کشورهای عضو اتحادیه اروپا
 
«رزا بالفور» تحلیلگر موسسه آمریکایی «جرمن مارشال فاند» معتقد است جدایی اتحادیه از این قدرت هسته ای و کشوری که عضو دائم شورای امنیت سازمان ملل است، می تواند تاثیر فاجعه باری بر سیاست خارجی و امنیت این اتحادیه بگذارد. انگلیس و فرانسه تنها کشورهای عضو اتحادیه اروپا هستند که در شورای امنیت کرسی دائمی دارند.
 
همچنین «یانیس امانوئیلیدیس» مدیر اندیشکده مرکز سیاست اروپا در بروکسل معتقد است: این خروج نشان خواهد داد که اروپایی ها گرفتار مشکلات متعدد خود از جمله بحران مالی و مهاجرت شده اند و توجهی به اطراف ندارند. این امر چهره ای تضعیف شده از اروپا به نمایش می گذارد که می تواند مورد بهره برداری «ولادیمیر پوتین» رئیس جمهوری روسیه قرار گیرد تا حوزه نفوذ خود را وسعت ببخشند.
 
اتحادیه اروپا در طی سال ها، ماموریت های خارجی نظامی و غیرنظامی خود را در جمهوری آفریقای مرکزی، در آب های سومالی و علیه دزدی دریایی و به تازگی در عملیات دریایی «سوفیا» و علیه قاچاق مهاجران در آب های لیبی، گشت زنی در آبهای دریای بالتیک گسترش داده است که انگلستان یکی از اصلی ترین اعضای این اتحادیه در این ماموریت ها بوده است.
 
«ویویان پرتوسو» عضو موسسه فرانسوی روابط بین الملل ایفری در این خصوص  معتقد است: در صورت خروج انگلیس، قدرت های بزرگ چون آمریکا، چین، هند و غیره ، اتحادیه اروپا را از منظر سیاسی و جغرافیای سیاسی ضعیف خواهند دید.
 
وی همچنین معتقد است: تصمیم های مربوط به امور خارجی توسط اعضای اتحادیه اتخاذ می شود و با خروج لندن، تنها پاریس است که در میان ۲۸ کشور عضو اتحادیه از «نگاه راهبردی جهانی» برخوردار است و به خاطر وجود «اختلاف نظرهای بنیادین» میان پاریس و برلین بر سر مساله تعهدات نظامی، محور آلمان –فرانسه نمی تواند به تنهایی نبود انگلیس را جبران کند.
 
موضع آمریکا
 
عقل متعارف خروج بریتانیا از اتحادیه اروپا در ماه ژوئن را خلاف منافع آمریکا ارزیابی می کند. کاخ سفید و در راس آن اوباما نیز مرتبا با خروج انگلیس از اتحادیه مخالفت کرده و از مردم خواسته اند که به این طرح رای منفی دهند.
 
اما تمرکز بر نکات منفی خروج بریتانیا از اتحادیه، باعث غفلت از نکات مثبت آن و فرصت هایی می شود که به ارمغان خواهد آورد. در واقع، با اتخاذ سیاست های هوشمندانه از سوی آمریکا، خروج بریتانیا از اتحادیه می تواند موید فرصتی برای تعمیق روابط انگلیس و آمریکا باشد و منجر به تقویت اتحادیه اروپا شود.
 
انگلستان اغلب به عنوان متحد آمریکا در مذاکرات اتحادیه در بروکسل عمل کرده است. انگلیس نقشی مهم در اقناع اعضای اتحادیه و پیوستن آنها به تحریم روسیه در ۲۰۱۴ و همچنین حضور آنها در ائتلاف بین المللی مبارزه با داعش داشته است. مقامات آمریکایی همچنین از خروج بریتانیا از اتحادیه و احتمال وارد شدن شوک به بازارهای جهانی نیز واهمه دارند.
 
اما بر خلاف سیاست های اعلامی کاخ سفید در عین حال باید این نکته را مد نظر داشت که رابطه آمریکا با دولت های مهم اروپا به اندازه ای قوی هست که حتی در صورت خروج انگلیس از اتحادیه نیز، آمریکا می تواند کشورهای اروپایی را با خود در مورد سیاست های مورد نیاز در سوریه یا مقابل روسیه همراه کند.
 
با تقویت جایگاه آلمان در اتحادیه اروپا و تقویت رابطه دو جانبه با  آلمان این کشور می تواند تبدیل به مهم ترین موضوع سیاست خارجی آمریکا در اروپا شود. در سال های اخیر نیز آمریکا به تقویت رابطه خود با سایر کشورهای مهم اروپا نظیر فرانسه و ایتالیا پرداخته است. خروج انگلیس از اتحادیه، دیپلمات های آمریکایی را مجبور می کند که به جای لندن، وقت و انرژی بیشتری را صرف کل قاره اروپا کنند. اما سرانجام آنها به شرایط جدید عادت می کنند.
 
همچنین با خروج انگلستان از اتحادیه اروپا میزان دسترسی چین به عنوان رقیب اصلی آمریکا در عرصه جهانی به بازارهای اروپا تضعیف خواهد شد و سیاست چین برای مبادلات جهانی با واحد پولی خود این کشور از طریق انگلستان نیز با چالش مواجه خواهد شد. عواملی که می توانند به سیاست مهار چین توسط آمریکا کمک کنند.
 
شاید آلمان ها نیز در صدد باشند بر خلاف سیاست اعلامی خود از فرصت ایجاد شده برای تقویت موقعیت خود در اروپا نهایت استفاده را کنند.
 
موضع ژاپن
 
پیش بینی می شود با خروج انگلیس از این اتحادیه تقاضا برای «یورو» و «پوند» کاهش یافته و ارزش «ین» ژاپن افزایش یابد. لذا ژاپن نیز به عنوان یکی از قدرت های اقتصادی جهان نگران تاثیر خروج احتمالی انگلیس از اتحادیه اروپا بر بازارهای ارزی دنیا و سهام و اوراق بهادار از جمله در ژاپن است.
 
افزایش قیمت ین ژاپن در این شرایط به هیچ وجه به سود تولیدکنندگان و صادرکنندگان ژاپنی نیست و ژاپن نیز مانند چین در تلاش است تا ارزش پول خود را در حد منطقی و حتی ضعیف تر نگاه دارد تا تولیدات این کشور قدرت رقابت بین المللی داشته باشد. بسیاری از شركت های ژاپنی صرفا به خاطر اینكه انگلیس شاهراه اتحادیه اروپا است در این كشور شركت ثبت می كنند.
 
در حال حاضر هزار تاجر و سرمایه گذاری ژاپنی در انگلیس فعالیت می كنند كه همین امر سبب ایجاد فرصت شغلی برای ۱۴۰ هزار نفر در این كشور شده است.