از انتفاضه قدس تا ائتلاف عربی – عبری

مقدمه

تحولات اسراییلی – فلسطینی در ورای بحرانهای منطقه ای، کما فی السابق در جریان است. از یکسو فلسطینی ها در کرانه باختری از طریق تداوم انتفاضه قدس و در نوار غزه با استمرار آمادگی دفاعی – نظامی از خود در برابر سیاستهای توسعه طلبانه رژیم صهیونیستی دفاع می کنند و از سوی دیگر رژیم اسراییل با تأکید بر احتمال نبرد با حزب الله لبنان و حماس در سال جاری و همچنین افزایش تعاملات سیاسی – دیپلماتیک خود با کشورهای عربی درصدد تثبیت موقعیت و شرایط خویش است. در سطور زیر، سه مسأله انتفاضه قدس، احتمال جنگ جدید علیه نوار غزه و ائتلاف عربی – عبری به اختصار مورد بحث و بررسی قرار می گیرد.

الف) انتفاضه قدس

تحولات 7 ماه اخیر کرانه باختری و قدس شرقی موسوم به انتفاضه قدس، تاکنون بیش از 200 شهید و بیش از 16 هزار مجروح فلسطینی بر جای گذاشته است. از آنجایی که این انتفاضه با انتفاضه اول و دوم فلسطین تفاوت هایی دارد، اما توانسته بازدارندگی امنیتی رژیم صهیونیستی را خدشه دار کرده و زیر سؤال ببرد.

عملیات های فردی فلسطینیان، دستگاههای امنیتی رژیم صهیونیستی را مستأصل کرده و ارتش، شاباک و پلیس این رژیم، از پیش بینی عملیات ها و مقابله با آنها درمانده شده اند. همین مسأله رعب و وحشت بر جامعه صهیونیستی را حاکم کرده است تا جایی که بر اساس آمارهای مراکز صهیونیستی، 77 درصد از شهرک نشینان صهیونیست دیگر احساس امنیت نمی کنند و 52 درصد از آن ها گفته اند که اصلا امنیت ندارند و 25 درصد دیگر هم احساس ناامنی کرده اند.

اما برخی موانع امنیتی در کرانه باختری و قدس، موجب شده است تا عملیات های فردی فلسطینیان طی هفته های اخیر افت شدیدی پیدا کند و همین مسأله ادعای صهیونیستها مبنی بر توقف کامل این انتفاضه را به همراه داشته باشد. ولیکن عملیات شهادت طلبانه انفجار اتوبوس در قدس اشغالی (30 فروردین 1395) که منجر به زخمی شدن 21 صهیونیست شد، به ناگاه مسأله را به گونه ای دیگر جلوه داد؛ به گونه ای که بسیاری از کارشناسان و تحلیلگران معتقدند، انتفاضه قدس وارد مرحله جدیدی شده است و خسارت های شدیدتری به رژیم صهیونیستی وارد خواهد شد.

ب) احتمال جنگ جدید در نوار غزه

اسراییل علاوه بر اینکه در کرانه باختری و قدس شرقی با بحران امنیتی و پدیده انتفاضه روبروست، در نوار غزه نیز خود را با پدیده مقاومت رو در رو می بیند که روز به روز قوی تر شده و ثبات و استحکام بیشتری پیدا می کند. از اوایل سال 2016 میلادی، بسیاری از مقامات نظامی و سیاسی اسراییل و همچنین غالب تحلیلگران روزنامه ها و شبکه های این رژیم، نسبت به افزایش توانمندها و قدرت نظامی گروههای مقاومت فلسطینی در نوار غزه به ویژه حماس هشدار دادند.

آزمایش های موشکی حماس و دیگر گروههای مقاومت، کشف تونلی در مرزهای نوار غزه توسط ارتش اسراییل، حفر تونل های متعدد در مرزهای شمالی و شرقی نوار غزه با اسراییل (که معمولاً به شهرکهای صهیونیستی هم جوار نوار غزه راه دارد) و ... ، همه و همه شواهدی است که از نظر اسراییل یک خطر کاملاً بارز در جبهه جنوبی است و باید هر چه زودتر مهار شود.

علاوه بر این موارد، وزارت دفاع اسراییل اعلام کرده است که طی سال 2015 میلادی، بیش از 740 اقدام برای قاچاق سلاح به نوار غزه انجام شده است. تمامی این موارد نشان دهنده آن است که اسراییل نسبت به جنگ جدیدی با نوار غزه هشدار می دهد و کاملاً در صدد است تا با راه انداختن جنگی تمام عیار، توانایی مقاومت غزه را دو مرتبه کاهش دهد تا خطر جبهه جنوبی برای مدتی خنثی شود.

البته باید توجه داشت که اسراییل همین هشدارها را در قبال حزب الله لبنان و جبهه شمالی نیز داشته است اما مقامات اسراییل در حال حاضر به دنبال درگیری مستقیم با حزب الله نیستند و ترجیح می دهند که حزب الله در سوریه مشغول باشد تا توانایی اش کاسته شود. با این تفاسیر پیش بینی می شود که اسراییل جبهه جنوبی را در حال حاضر خطرناک تر دانسته و احتمال بروز جنگ در سال 2016 بعید نیست. این مسأله، نکته ای است که بسیاری از تحلیگران نیز بدان اذعان کرده اند. علاوه بر این، شواهد دیگری نیز وجود دارد که مسأله را به قطعیت نزدیک می کند.

خالی کردن منازل در کیبوتس های ناحل عوز، نیریم و نتیف هعسراه در مرز نوار غزه توسط صهیونیستها و همچنین هشدار گروههای مقاومت در مورد تمام شدن صبر مقاومت در صورت تشدید محاصره نوار غزه و ادامه آن، خطر بروز جنگ را بیش از پیش آشکار می کند. نکته مهمی که در این عرصه جلوه می کند، فراموش شدن مسأله فلسطین در کشورهای اسلامی و عربی است. اسراییل نیز به خوبی از بحران های منطقه ای همچون سوریه و یمن استفاده کرده و به تجاوزات خود علیه فلسطینیان در نوار غزه و کرانه باختری با سهولت بیشتری ادامه می دهد.

ج) ائتلاف عربی - عبری

در هنگامی که کشورهای عربی و اسلامی مسأله فلسطین را از اولویت سیاست خارجی خود کنار گذاشته اند، اسراییل توانسته با برخی از این کشورها همچون عربستان سعودی، امارات متحده عربی، مصر و همچنین ترکیه، همکاریهای امنیتی و سیاسی خود را افزایش دهد. این افزایش همکاری، با هدف مقابله با محور مقاومت به ویژه ایران و حزب الله لبنان انجام می شود.

در این راستا، اسراییل پیروز بزرگ این همکاری و ائتلاف است، چرا که اولاً کشورهای عربی و اسلامی را به جان ایران انداخته است، ثانیاً ذهن این کشورها را به خطری همچون حزب الله معطوف کرده و دشمنی اسراییل با حزب الله را با این کشورها تقسیم کرده است، ثالثاً خطر بالقوه این کشورها برای اسراییل از بین رفته است، رابعاً هویت کشور جعلی اسراییل بیش از پیش رسمیت داده می شود.