بازتاب خبری سفر وزیر خارجه مصر به سرزمین های اشغالی

 چند روز قبل، بعد از گذشت 9 سال از دیدار «ابوغیظ» وزیر خارجه اسبق مصر (در زمان حسنی مبارک) از تل آویو، و برای اولین بار بعد از انقلاب مردم مصر و سرنگونی حسنی مبارک سامح شکری وزیر خارجه مصر به فلسطین اشغالی سفر و با نتانیاهو نخست وزیر رژیم صهیونیستی دیدار کرد.

اینکه هدف از این دیدار چه بوده است؟ به درستی معلوم نیست البته دولت و رسانه‌های رسمی مصر، هدف از این سفر را احیای روند صلح فلسطین ـ اسرائیل بر اساس طرح السیسی و همچنین مذاکره درباره پرونده های دوجانبه اعلام کردند اما پذیرش آن از جانب نخبگان مصری با تردید مواجه شده است. به هر حال این دیدار عکس العمل‌های مختلفی را در داخل و خارج مصر برانگیخت که در زیر به برخی از آنها اشاره می گردد.

فهمی هویدی، نویسنده معروف مصری در مقاله ای با عنوان «لا فهمنا و لا استرحنا» در روزنامه الشروق می‌نویسد: نه دیدار وزیر خارجه مصر از اسرائیل موجب آرامش و راحتی گردید و نه بیانات سخنگوی وزارت خارجه در خصوص این موضوع موجب اطمینان.

وی ادامه می‌دهد: اینکه احمد ابو زید می گوید: "این دیدار برای به جریان انداختن عملیات صلح بوده است" نه تنها برای کارشناسان بلکه برای خوانندگان عادی روزنامه‌ها نیز قابل هضم نیست ضمن اینکه تعبیری که او در این خصوص به کار می‌برد "عملیة السلام فلسطینیه اسرائیلیه" روند صلح فلسطینی اسرائیلی، جدا باعث نا امیدی است؛ زیرا این عبارت این تصور را در خواننده و شنونده ایجاد می‌کند که اعراب خارج از این موضوع هستند و اکنون مشکل فقط بین اسرائیل و فلسطین است.

هویدی معتقد است نمی‌توان این توجیه را برای سفر سامح شکری جدی گرفت؛ زیرا حکومت اسرائیل که هم اکنون تحت سیطره دو تروریست تندرو یعنی نتانیاهو و لیبرمن می باشد افراطی ترین دولت تاریخ صهیونیستی است و هیچ توجه و اهتمامی به موضوع صلح با فلسطینی ها ندارد و بهترین دلیل برای این مدعا توحش آنها در مقابله با فلسطینی‌های معترض و ادامه شهرک سازی توسط رژیم اشغالگر می‌باشد بنابر این رژیم صهیونیستی در حال حاضر که فلسطینی ها در ضعیف ترین موقعیت و کشورهای عربی در بدترین شرایط به سر می‌برند هیچگونه دلیلی نمی بیند که کوچکترین امتیازی حتی به اندازه یک برگ توت به فلسطینی ها بدهد. و حکومت اسرائیل در حال حاضر جز به خضوع و سر خم نمودن فلسطینی ها در مقابل خواسته هایشان راضی نخواهند شد.

فهمی هویدی، احتمال می‌دهد که موضوع اصلی این سفر مسئله روند عادی سازی روابط مصر با اسرائیل بوده باشد همانطور که برخی کشورهای خلیج فارس اکنون در حال طی کردن این روند می باشند و روابط پنهانی را به سمت علنی شدن پیش می برند. چنانکه می بینیم دبیر کل جدید اتحادیه عرب «احمد ابوالغیظ» که از وزرای حسنی مبارک و از دشمنان انقلاب 25 اکتبر مصری ها بوده و از لحاظ سیاسی مواضع او در سال های گذشته نشان داده که او دوستِ اسرائیل و دشمن فلسطین می باشد بر همین اساس توسط کشورهای عربی انتخاب می‌گردد.

آقای هویدی در پایان نتیجه گیری می‌کند که فضا غبار آلود و نگران کننده است و متاسفانه نخبگان مصری، کمیته امور عربی در پارلمان، ملی گراها، ناصری ها و چپ گراها در این خصوص سکوت کرده‌اند و افکار عمومی یا به خاطر عدم شفافیت و یا مشغول بودن به امور معیشتی و روز مره در صحنه حضور ندارند.

در همین رابطه خانم دکتر «هدی جمال عبد الناصر» ضمن مقاله ای در روزنامه الاهرام با عنوان«لماذا التقارب الآن مع إسرائیل ؟» چرا نزدیک شدن به اسرائیل ؟ به بررسی و تحلیل دیدار وزیر خارجه مصر از اسرائیل در این زمان پرداخته و می‌نویسد: سوالی که جواب آن من را حیرت زده می کند این است اگر علت این دیدار آنچنان که اعلام شده قدمی برای پایان درگیری فلسطینی _اسرائیلی و ادامه نیافتن رنج های فلسطینی ها و برپایی پلی از اعتماد بین دو طرف می باشد. همه این جواب‌ها برای نسل من که شاهد جنگ های سال 56 و67 و سپس 73 بوده‌ایم غیر قانع کننده است. چگونه ممکن است با ادامه شهرک سازی صهیونیست ها و تبعید وکشتار فلسطینی ها سخن از اعتماد متقابل بگوییم. چه اعتمادی ممکن است برپا شود بین ملتی که در مقابل دیدگان عالم به سرزمین و داراییهایش تجاوز می شود.

خانم هدی عبدالناصر سپس در چند بند اعتراض خود را به این دیدار اعلام می کند که به برخی از آنها اشاره می کنیم. من هیچگونه دلیلی برای نزدیکی و دوستی با دشمن اسرائیلی نمی‌بینم و این نزدیکی جز ضرر برای مصر چیزی به همراه نخواهد داشت سفر نتانیاهو به آفریقا و دیدار با رهبران کشورهای حوزه نیل در حقیقت توطئه‌ای علیه ما به شمار می‌رود.

اگر غرض از این دیدار آنگونه که اعلام شده مصلحت مردم فلسطین است باید بگویم:

اول: فلسطینی ها خودشان دارای حکومت و دولت هستند و ما می توانیم تلاش هایمان را در این خصوص متوجه کمک به دولت فلسطین نماییم.

دوم: از زمان امضای معاهده کمپ دیوید تاریخ ثابت کرد که روش های مسالمت آمیز با اسرائیل جواب نمی‌دهد و بهترین روش تقویت مقاومت فلسطین می باشد تا از این طریق اراده خود را بر اسرائیلی‌ها تحمیل کنند.

وی می افزاید: ترس من از اینست که این ملاقات مقدمه تلاش برای عادی سازی جدید روابط بین حکومت مصر و اسرائیل باشد اما من مطمئنم که ملت مصر همانند دفعات قبل، این تلاش ها را با شکست مواجه خواهد کرد.

سوم: قطع رابطع بین مصر و اسرائیل تنها راه حمایت سلبی از توافق صلح می باشد.

در پایان خانم "هدی" اضافه می کند: چگونه اسرائیل سخن از صلح می‌گوید در حالیکه همچنان کرانه باختری در اشغال این رژیم می باشد و ساکنین آن را شهروندان درجه 2 به حساب می آورد و با فرزندان آنها آنگونه که آمریکایی ها با سرخ پوستان رفتار می‌کردند رفتار می کند.

آقای "عبدالباری عطوان" نیز در روزنامه رأی الیوم طی مقاله ای به سفر سامح شکری عکس العمل نشان داده و ابتداء چند سوال را در خصوص این سفر مطرح می کند و می پرسد: چرا وزیر خارجه مصر به جای رفتن به فلسطین اشغالی به سودان و یا کشورهای حوزه نیل سفر نکرده است؟ آیا این سفر مقدمه‌ای برای استقبال گرم از «بنیامین نتانیاهو» نخست وزیر رژیم صهیونیستی در مصر می‌باشد؟ خطرات واقعی نفوذ اسرائیل در کشورهای افریقایی حوزه نیل بر امنیت آبی مصر چیست؟

او معتقد است انگیزه اصلی سفر وزیر خارجه مصر به فلسطین اشغالی آنگونه که رسانه‌ها مطرح می‌کنند احیای روند سازش نبوده بلکه هدف واقعی دولت مصر تقویت روابط با تل‌آویو، و به جلو بردن روند عادی سازی روابط بین دو کشور و آماده نمودن مقدمات استقبال از نخست‌وزیر رژیم صهیونیستی در مصر است.

عطوان سفر چندی قبل نتانیاهو به کشورهای حوزه نیل را سبب تحکیم روابط بین صهیونیست ها و این کشورها می‌داند و معتقد است یکی از اهداف سامح شکری این بوده که با توجه به روابط اسرائیل با این کشورها از رژیم صهیونیستی بخواهد که در موضوع مورد اختلاف آب نیل میانجیگری نماید.

"عطوان" ضمن اشاره به اینکه سفر سامح شکری که اولین سفر یک وزیر خارجه مصر پس از 9 سال به فلسطین اشغالی می‌باشد می نویسد: منطق می‌گوید واجب بود وزیر خارجه مصر و یا حتی شخص "عبدالفتاح السیسی" به جای سفر به سرزمین‌های اشغالی، به خارطوم پایتخت سودان و پایتخت کشورهای حوزه رود نیل مانند اوگاندا، رواندا، کنیا و اتیوپی سفر می‌کرد- به مکانی که چندی پیش نتانیاهو به آنجا سفر کرده بود- تا شاید بتواند با حضور در این کشورها اثرات و خطرات سفر نتانیاهو را مهار کند؛ ولی متأسفانه بین آنچه که واجب است رخ دهد و آنچه که رخ می‌دهد فاصله زیادی است.

وی تاکید کرد که مصر از سفر نتانیاهو به کشورهای آفریقایی نگران شده بود و برخی رسانه‌های مصری این نگرانی را به وضوح تحت پوشش قرار دادند. در این بین نویسندگان و کارشناسان شریف مصری، صهیونیست ها را متهم نمودند که می خواهند مصر را در حالت تشنگی قرار دهند و از این طریق ناامنی سیاسی و بحران آب پدید آورند. لذا اگر دولت اشغال گر فلسطین واقعا برای از بین بردن نگرانی دولت مصر اهمیت قائل بود نماینده‌ای را برای ایجاد اطمینان و ارائه اطلاعات در مورد نتایج سفرنتانیاهو به آفریقا، نزد رهبران این کشور اعزام می نمود. ولی آنچه رخ داد بیانگر تکبر و خود بزرگ بینی اسرائیلی ها در ایجاد روابط با مصر و دیگر کشورهای عربی است.

وی می نویسد: استقبال گرمی که نتانیاهو در چهار کشور آفریقایی با آن مواجه شد انعکاس دهنده برخی مسائل اساسی است که در زیر به آنها اشاره شود:

اول: عدم حضور کشورهای عربی و بخصوص مصر در آفریقا، آنهم در زمانی‌که توجه بین‌المللی به‌ویژه از طرف اروپا، آمریکا ، چین و روسیه به این قاره افزایش یافته است.

دوم: نفوذ رژیم صهیونیستی به این قاره و پرکردن خلأ ناشی از فقدان وجود کشورهای عربی، یعنی دست‌یابی به یک پیروزی بزرگ که در خواب هم آن را نمی‌دید .

سوم: نتانیاهو با سفر خود به این کشورها، بار مالی و سیاسی "جنگ آب" احتمالی آینده و قریب الوقوع بین سودان و مصر را بر این چهار کشور آفریقایی تحمیل کرد، و این امر گسترش نفوذ این رژیم را در دیگر کشورهای این قاره مهیا می‌کند.

عطوی در ادامه با اشاره به ساخت سد "النهضه" در اتیوپی که موجب نگرانی مصر شده می نویسد: زمانی‌که اعراب تحت سیطره و حکومت مردانی قدرتمند، شریف و وطن پرست بودند نتانیاهو و دیگران جرأت نمی‌کردند به آفریقا بروند ولی در حال حاضر وضعیت تغییر کرده است و وزیر خارجه مصر به سرزمین‌های اشغالی می‌رود تا خطرات ناشی از ساخت سد النهضه را با میانجیگری نتانیاهو مهار کند.

و در پایان ضمن اظهار نگرانی از وضعیت کشور های اسلامی می نویسد: کشور های اسلامی در حال حاضر در شرایط بسیار بدی بسر می‌برند. ما حتی انتظار دیدن چنین شرایطی را نداشتیم ولی الان داریم در این شرایط زندگی می‌کنیم.

ملاحظه

سفر دور از انتظار سامح شکری وزیر خارجه مصر به فلسطین اشغالی و دیدار با نتانیاهو آن هم پس از بیداری اسلامی یا بهار عربی در مصر،کاری که حتی در زمان حسنی مبارک نیز به ندرت و با ترس و واهمه انجام می شد. نشان از آن دارد که این کشور در زمان ژنرال السیسی با جسارت بیشتری به دنبال روند عای سازی روابط خود با رژیم صهیونیستی می باشد.

اما چند علت را در پاسخ اینکه چرا وزیر خارجه مصر در این بازه زمانی به فلسطین اشغالی سفر کرد می توان ذکر نمود.

اول: به دنبال عای سازی روابط ترکیه با رژیم صهیونیستی و اجازه یافتن این کشور برای انتقال کمک های خود به غزه از طریق بندر اسدود نقش مصر به عنوان تنها کشوری که با غزه از طریق گذرگاه رفح ارتباط داشت تحت الشعاع قرار گرفته و جایگاه آن در خصوص تاثیر گذاری بر حماس کم رنگ تر از گذشته می شود و دولت مصر نمی خواهد این موقعیت خود را از دست بدهد.

دوم: سفر نتانیاهو به کشورهای آفریقایی و به خصوص اتیوپی کشوری که سرچشمه رود نیل محسوب می شود و با مصر نیز بخاطر ساختن سد النهضه مناقشه دارد

دولت مصر را بر آن داشته که با توجه به روابط خوب اتیوپی با این رژیم از نتانیاهو بخواهد که برای حل مشکل بین مصر و اتیوپی در این خصوص میانجیگری نماید و گرنه در آینده نه چندان دور امنیت آبی مصر دچار مشکل خواهد شد.

سوم: تلاش برای افزایش همکاری های امنیتی و اطلاعاتی با رژیم صهیونیستی در صحرای سینا برای مقابله با گروه های تکفیری.

چهارم: ارزیابی عکس العمل مصری ها نسبت به روند عادی سازی روابط، لذا در این خصوص شایعاتی هم در باره دیدار قریب الوقوع السیسی با نتانیاهو پخش گردیده است و چنانچه دستگاه اطلاعاتی مصر عکس العمل به این موضوع را از جانب مصری ها ضعیف ارزیابی نماید احتمال دارد در آینده نزدیک این دیدار با بهانه ارائه طرح صلح جدید السیسی برای حل مشکل فلسطین در شرم الشیخ و شاید قاهره انجام پذیرد.

نکته پایانی اینکه متاسفانه در جریان دیدار سامح شکری با نتانیاهو هیچ عکس العمل قابل ذکری نه از جانب مردم و نه از جانب مجلس مصر مشاهده نشد حتی کمال احمد نماینده مجلس مصر که چندی پیش با پرتاب لنگه کفش بسوی توفیق عکاشه به خاطر میزبانی اش از سفیر رژیم صهیونیستی در قاهره به او اعتراض کرده بود در این خصوص گفته مجلس مصر از صلح دائم با اسرائیل حمایت می کند و سفر سامح شکری به اسرائیل، عیب و اشکالی ندارد زیرا دولت مصر در چارچوب قراردادهای بین المللی به مأموریت خود می پردازد اما در خصوص مردم مصر به قول فهمی هویدی ظاهرا آنها به خاطر مشکلات اقتصادی کشورشان آنچنان درگیر مشکلات معیشتی هستند که دیگر مجال پرداختن به این امور را ندارند.