كرملين به يمن رسيد

روسيه كه از آغاز تجاوز هوايي عربستان به يمن حضور ديپلماتيك خود را در اين كشور حفظ كرده و سفارت اين كشور در صنعا از زماني كه اين شهر به كنترل نيروهاي انقلابي به رهبري انصارالله درآمده كماكان به فعاليت خود ادامه داده است، در روزهاي اخير به نقش‌آفريني خود در معادله يمن افزوده است. رويكرد جديد روسيه در يمن مرهون چند تحول است كه بخشي از آن به جنگ يمن و بخش ديگر به بحران‌ها و جنگ‌هاي منطقه‌اي مربوط مي‌شود كه مقابله با تروريسم تكفيري در آن نقش اساسي و كليدي ايفا مي‌كند.

آنچه به جنگ يمن مربوط مي‌شود اين است كه روند جنگ و مذاكرات سياسي درباره آن به نقطه صفر بازگشته است، به گونه‌اي كه عربستان بعد از نااميدي از تحميل طرح سياسي مورد نظر خود در مذاكرات 100 روزه كويت حملات خود را به اهداف غيرنظامي از سرگرفته است. يمني‌ها نيز شوراي عالي سياسي را با مشاركت انصارالله و حزب كنگره به رهبري علي عبدالله صالح و همپيمانان سياسي آنها تشكيل داده‌اند و قصد دارند به كمك آن روند انتقالي را بدون دخالت‌هاي خارجي به سرانجام برسانند. در چنين وضعيتي افزايش نقش‌آفريني و مشاركت روسيه در يمن به منزله تأييد اين روند محسوب مي‌شود و در واقع روسيه مي‌كوشد از اين فضا در جهت تقويت حضور خود استفاده كند.
اما آنچه به تحولات منطقه مربوط مي‌شود اين است كه روسيه بر گستره تلاش‌هاي خود در جنگ با تروريسم تكفيري افزوده است و مي‌خواهد تا قبل از برگزاري انتخابات رياست جمهوري امريكا در آبان‌ماه آينده، از معطوف شدن توجه امريكا به مسائل داخلي حداكثر استفاده را در جهت بستن پرونده تروريسم تكفيري به‌عمل آورد. همچنين با توجه به اينكه ارتباطي قوي و گسترده بين گروه‌هاي تكفيري در حوزه‌هاي بحراني و جنگي مختلف در خاورميانه برقرار شده است و تكفيري‌ها با توجه به اقتضاي شرايط خود به جابه‌جايي نيروهاي خود اقدام مي‌كنند، در چنين شرايطي مبارزه با تروريسم تكفيري جز از طريق گسترش دامنه آن به يمن تكميل نخواهد شد به‌خصوص آنكه تجاوز نظامي عربستان به يمن همانند تجاوز نظامي امريكا به عراق نه‌تنها به تضعيف القاعده نينجاميد بلكه موجبات تقويت اين گروه و ظهور داعش را فراهم كرد. القاعده در شبوه، به ويژه شهرهايي مانند الحوطه و الصعيد به اضافه برخي از شهرهاي كوهستاني حضوري گسترده دارد.

تكفيري‌ها از منازعه يمن براي تقويت نفوذ خود استفاده كردند و در چند ماه گذشته حملات و انفجارهايي را در استان‌هاي جنوبي انجام دادند، از جمله ارتش يمن و نيروهاي امنيتي طرفدار دولت را نيز هدف قرار داده‌اند. در اين ميان سخنان علي عبد الله صالح به عنوان يكي از شركاي اصلي انصارالله در شوراي عالي سياسي در مصاحبه با تلويزيون «روسيا 24» نشان مي‌دهد كه جديت روسيه در مبارزه با تروريسم تكفيري در سوريه توانسته اعتماد يمني‌ها را نيز به خود جلب كند. وي در اين مصاحبه تصريح كرد: «ما براي فعال‌سازي توافقات با روسيه در مبارزه با تروريسم آمادگي داريم. ما دستمان را دراز مي‌كنيم و همه امكانات را در پايگاه‌ها، فرودگاه‌ها و بنادر خود ارائه مي‌كنيم و براي ارائه همه تسهيلات به روسيه آمادگي داريم.» در زماني كه علي عبد‌الله صالح رياست جمهوري يمن را قبل از انقلاب برعهده داشت اولين توافق را در مبارزه با تروريسم با امريكا امضا كرد و دست امريكا را براي مبارزه با تروريسم در اين كشور بازگذاشت اما اكنون مي‌بيند كه جايگاه القاعده در يمن نه تنها تضعيف نشده بلكه چه بسا تقويت هم شده است. از اين رو به نظر مي‌رسد شوراي عالي سياسي يمن نيز تمايل دارد از جديت و تمايل روسيه براي مبارزه با تروريسم تكفيري در اين كشور استفاده كند و اين نشان مي‌دهد كه يكي از عوامل مهمي كه به تقويت جايگاه روسيه و تضعيف جايگاه كشورهاي غربي در خاورميانه انجاميده است، استفاده ابزاري اين كشورها از تروريسم تكفيري يا سكوت در قبال استفاده ابزاري همپيمانان عرب و سعودي خود در اين زمينه و جديت روسيه در مبارزه با تروريسم تكفيري بوده است.