سایه سنگین تنش های سیاسی بر روابط اقتصادی افغانستان و پاکستان

به گزارش اسلام تایمز، تنش ها در روابط سیاسی افغانستان و پاکستان بر مناسبات اقتصادی طرفین سایه انداخته و با وجود تلاش مقامات دو کشور برای عادی نگه داشتن مناسبات بازرگانی، وقوع هر حادثه ای به ویژه انفجارها و حملات تروریستی بزرگ در خاک دو کشور، روابط تجاری میان طرفین را تحت الشعاع خود قرارداده و خسارات هنگفتی را برای آنان به بار آورده است.

مرز«اسپین بولدک» افغانستان در «قندهار» با «چمن» پاکستان در جنوب افغانستان از حدود دو هفته قبل مسدود شده است و بیش از یک هزارکامیون باری با بار و اجناس مختلف مانند میوه تازه، گوشت مرغ و تخم مرغ که از بندر کراچی به این مرز رسیده، متوقف و در حال از بین رفتن است.

منابع مختلف دلایل متعددی را برای بستن این مرز ذکر کرده اند. از گرمی روابط تجاری هند و افغانستان از مسیر بندر چابهار تا اظهارات «ناراندرا مودی» نخست وزیر هند در روز استقلال این کشور در باره بلوچستان پاکستان وحمایت«حامد کرزی» رئیس جمهوری سابق افغانستان از موضع نخست وزیر هند و اقدام کابل برای خرید آرد از قزاقستان و نیز ممنوعیت دادوستد با«روپیه» پاکستان، به عنوان عوامل مسدود شدن تنها راه تجارتی افغانستان و پاکستان در جنوب افغانستان یاد کرده اند.

اما اسلام اباد می گوید که کابل باید از بابت به آتش کشیده شدن پرچم پاکستان در «اسپین بولدک» عذرخواهی کند و مقام های افغان نیز این درخواست را «بی جا» و «نادرست» دانسته و گفته اند که مقام های دولتی نقشی در این اقدام نداشته اند.

اینک معاون اتاق تجارت و صنایع افغانستان می گوید که با مسدود شدن مرز چمن با اسپین بولدک قندهار، روزانه ده ها میلیون دلار خسارت به بازرگانان افغان وارد می شود و دولت افغانستان باید تکلیف این موضوع را روشن کند و اگر اسلام آباد قصد ندارد این مرز را باز کند، افغانستان نیز باید رابطه تجاری خود را با پاکستان قطع کند.

«خان جان الکوزی» به خبرنگار ایرنا در کابل افزود: دولت افغانستان باید سیاست خود را درقبال کارشکنی های پاکستان، روشن کند و اگر پاکستان به توافقات تجارتی دو کشور اعتنا نمی کند دولت افغانستان باید روابط خود با پاکستان را قطع کند.

وی گفت: پاکستان همواره در ارتباط با مناسبات تجاری میان دو کشور، اقدام های یک جانبه صورت می دهد و هرسال در فصل برداشت میوه افغانستان که به هند صادر می شود، مرزهای خود را با افغانستان در«تورخم» استان شرقی «ننگرهار» و یا اسپین بولدک در قندهار مسدود می کند.

الکوزی افزود که با «محمد اشرف غنی» رئیس جمهوری افغانستان دیدار کرده و در این باره به وی تصریح کرده است که میوه های افغانستان در حال نابود شدن است و پاکستان هر سال در موسم برداشت میوه با مسدود کردن مرز خود، خسارات مالی هنگفتی به مردم افغانستان وارد می کند و رئیس جمهوری نیز دستوراتی در این زمینه صادر کرده است.

الکوزی معتقد است تجارت افغانستان با پاکستان با گذشت هر سال کاهش یافته و ایجاد مشکلات برای بازرگانان از طرف پاکستان، یکی از علت های کاهش تجارت با پاکستان شده است.

اتاق تجارت افغانستان نیز با انتشار بیانیه ای اقدام اسلام آباد در مسدود نگه داشتن مرز جنوبی افغانستان با آن کشور را یک تراژدی دانسته و گفته است که این تراژدی از سال های گذشته تا به حال ادامه دارد.

سال گذشته نیز اسلام آباد، تعرفه صادرات میوه افغانستان از طریق خاک پاکستان را افزایش داد و اتاق تجارت و صنایع افغانستان در آن زمان نیز خواستار قطع ارتباط بازرگانی با پاکستان شده بودند.

«محمد یونس مهمند» یکی از معاونان اتاق تجارت و صنایع افغانستان نیز روز گذشته به روزنامه ویسا گفت: صبر ما به پایان رسیده زیرا مشکلات ما هر روز بیشتر می شود و ما از دولت می خواهیم تا تلاش های بیشتری برای حل این مشکل انجام دهد در غیر این صورت ما با هماهنگی و مشاوره با تاجران افغان داد و ستد تجاری خود را با کشوری که همواره برای ما مشکلات ایجاد کرده پایان خواهیم داد.

امسال شرایط برای افغانستان متفاوت شده است. این کشور به تازگی به عضویت سازمان تجارت جهانی درآمده و برخی از اقتصاددانان می گویند که این کشور می تواند به این سازمان شکایت کند. به همین خاطر اتاق تجارت و صنایع افغانستان نیز از سران دولت وحدت ملی خواسته است که از اسلام اباد به این نهاد بین المللی اقتصادی جهان شکایت کند.

با این حال کارشناسان مسائل سیاسی و اقتصادی افغانستان معتقدند که شکایت درسازمان های بین المللی ماه ها به طول می انجامد تا به نتیجه برسد و سرانجام آن نیز مشخص نخواهد بود و بهترین گزینه استفاده از راه ها و مسیرهای دیگر تجاری است.

واقعیت این است که تنش های سیاسی هر از گاهی بین دو کشور تشدید می شود و به دنبال آن نیز ناگزیر روابط بازرگانی طرفین را متزلزل می سازد و خسارات هنگفتی به بازرگانان افغان وارد می آورد. به همین خاطر انتخاب راه های جایگزین دائمی و یا چاره اندیشی برای رفع اختلاف های سیاسی، گزینه های انتخاب کابل برای پشت سر گذاشتن این چالش اقتصادی است.

عبدالروف نیازی