اهداف انقلاب اسلامي ایران

اگر بخواهيم‌ اهداف‌ انقلاب‌ اسلامي‌ را فهرست‌ كنيم‌، بايد فهرستي‌ از اهداف‌ و آرمان‌هاي‌ اجتماعي‌ اسلام‌ رادر عرصه‌هاي‌ سياسي‌، فرهنگي‌ و اقتصادي‌ ارائه‌ دهيم‌. عناوين‌ برجسته‌ و اساسي‌ اين‌ فهرست‌ عبارت‌ است‌ از: ـ استقرار عدالت‌ به‌ معني‌ گسترده‌ و عميق‌ آن‌ در عرصه‌هاي‌ اقتصادي‌، سياسي‌، قضايي‌، و ... ـ پرورش‌ عقلي‌ و فكري‌ افراد جامعه‌ و رشد علمي‌ در همه‌ ابعاد مورد نياز. ـ تربيت‌ و رشد معنوي‌ و ريشه‌دار شدن‌ ارزش‌هاي‌ اخلاقي‌ و انساني‌ در افراد جامعه‌. ـ آباداني‌ و پيشرفت‌ اقتصادي‌ براي‌ تأمين‌ رفاه‌ عمومي‌ و ريشه‌كن‌ شدن‌ فقر و محروميت‌. ـ احياء و اجراي‌ حدود و مقررات‌ الهي‌ براي‌ زمينه‌سازي‌ حيات‌ معنوي‌ و فضاي‌ مناسب‌ تعالي‌ انسان‌. ـ گسترش‌ انديشه‌ توحيدي‌ و الهي‌ در سطح‌ جهان‌ بمنظور آشنايي‌ جهانيان‌ با انديشه‌ها و ارزش‌هاي‌ متعالي‌ اسلام‌. ـ و بالاخره‌، فراهم‌ آوردن‌ زمينه‌هاي‌ مادي‌ و معنوي‌ سعادت‌ دنيوي‌ و اخروي‌ افراد جامعه‌. همين‌ اهداف‌ و آرمان‌ها است‌ كه‌ به‌ عنوان‌ وظايف‌ اساسي‌ دولت‌ جمهوري‌ اسلامي‌ ايران‌ در قانون‌ اساسي‌، بيان‌شده‌ است‌.

توضيح آنکه :
اهداف و آرمانهاي انقلاب اسلامي را از خلال شعارهاي مردم در دوران پيروزي و پيام‌هاي رهبران سياسي و فكري به خصوص رهبري منحصربه فرد امام خميني (ره) با استفاده از روش تحليل محتوا مي‌توان شناخت. نكته مهم آن است كه اين هدفها در روند نهضت اسلامي به صورت كلي و غير شفاف بيان مي‌گرديدند كه پس از پيروزي انقلاب در كشاكش حوادث و رويدادها و نيز در قانون اساسي 1358 به مقدار زيادي شفاف‌تر و جزئي‌تر شده‌اند. مهمترين آرمان‌هاي انقلاب در حوزه‌هاي سياست، اجتماع، فرهنگي و اقتصادي عبارتند از:

الف. آرمان‌هاي سياسي
مهمترين آرمانهاي سياسي انقلاب اسلامي عبارتند از:
1. براندازي نظام سلطنتي و ايجاد حكومتي ديني و مستقل؛
2. اداره امور كشور بر اساس شورا، دعوت به خير و امر به معروف و نهي از منكر؛
3. نفي هرگونه ستم‌گري، ستم كشي، سلطه گري و سلطه پذيري؛
4. امنيت داخلي و نفي تفتيش عقايد، سانسور و تجسس مگر به حكم قانون؛
5. آزادي نشريات، مطبوعات اجتماعات و راهپيمايي‌ها و تأمين آزادي‌هاي سياسي و اجتماعي در حدود قانون؛
6. اتكا به آراي عمومي در اداره كشور و مشاركت عامه مردم در تعيين سرنوشت خويش؛
7. طرد كامل استعمار و جلوگيري از نفوذ اجانب؛
8. محو هر گونه استبداد و خودكامگي و انحصار طلبي؛
9. تقويت كامل بنيه دفاع ملي براي حفظ استقلال و تماميت ارضي نظام اسلامي؛
10. تنظيم سياست خارجي كشور بر اساس معيارهاي اسلام و تعهد برادرانه نسبت به همه مسلمانان و حمايت بي‌دريغ از مستضعفان جهان؛
11. ايجاد روابط صلح آميز متقابل با دول غير محارب؛
12. حمايت از مبارزه حق طلبانه مستضعفان در برابر مستكبران در هر نقطه از جهان، در عين خودداري كامل از هر گونه دخالت در امور داخلي ملتهاي ديگر؛( برگرفته از اصول 3، 6، 7، 22، 23، 24، 25، 27، 152 و 154 قانون اساسي)

در واقع آرمان هاي برون مرزي و مسئوليتهاي فراملي انقلاب اسلامي، ميل به صدور پيام انقلاب و حمايت همه جانبه از ملل مستضعف و مسلمانان جهان و در انداختن طرحي نو در نظام بين الملل داشت. در اين رابطه بنيانگذار جمهوري اسلامي در نخستين سال پيروزي انقلاب و تعيين راهبرد سياست خارجي اعلام داشت:

«ملت آزاده ايران اكنون از ملت‌هاي مستضعف جهان در مقابل آنهايي كه منطقشان توپ و تانك و شعارشان سرنيزه است، كاملاً پشتيباني مي‌نمايد. ما از تمام نهضتهاي آزادي‌بخش در سرتاسر جهان كه در راه خدا و حق و حقيقت و آزادي مبارزه مي‌كنند، پشتيباني مي‌كنيم»( صحيفه نور، ج 11، ص 259.)
البته ايشان در وصيت نامه سياسي ـ الهي خود نظريه يك دولت اسلامي با جمهوري هاي آزاد و مستقل را طرح كردند و فرمودند: «و شما اي مستضعفان جهان! و اي كشورهاي اسلامي و مسلمان جهان!... به سوي يك دولت اسلامي با جمهوري آزاد و مستقل به پيش برويد.»
ب. آرمانهاي فرهنگي و اجتماعي
مهمترين آرمانهاي فرهنگي و اجتماعي انقلاب اسلامي عبارتند از:
1. ايجاد محيط مساعد براي رشد فضايل اخلاقي بر اساس ايمان و تقوا؛
2. مبارزه با مظاهر فاسد و تباهي؛
3. بالا بردن سطح آگاهيهاي عمومي با استفاده صحيح از مطبوعات و رسانه‌هاي گروهي؛
4. آموزش و پرورش و تربيت بدني رايگان براي همه در تمام سطوح و تسهيل و تعميم آموزش عالي تا سرحد خودكفايي كشور؛
5. تقويت روح بررسي و تتبع و ابتكار از طريق تأسيس مراكز تحقيق و تشويق محققان.
6. رفع تبعيضات ناروا و ايجاد امكانات عادلانه براي عموم در زمينه‌هاي مادي و معنوي؛
7. ايجاد نظام اداري صحيح و حذف تشكيلات غير ضروري؛
8. تأمين حقوق همه جانبه افراد و ايجاد امنيت قضايي عادلانه براي عموم و تساوي همه در برابر قانون؛
9. توسعه و تحكيم برادري اسلامي و تعاون عمومي بين مردم؛
10. تدوين قوانين و مقررات مدني، جزايي، مالي، اقتصادي، اداري، فرهنگي، نظامي و سياسي بر اساس موازين اسلامي؛
11. برقراري حقوق مساوي براي مردم بدون توجه به قوم، قبيله، ‌رنگ، نژاد و زبان؛
12. برخورداري تأمين اجتماعي از نظر بازنشستگي، از كار افتادگي، بي‌سرپرستي، حوادث و سوانح و خدمات بهداشتي و درماني و مراقبت‌هاي پزشكي به صورت بيمه و غيره؛
13. آزادي‌هاي اجتماعي از جمله آزادي كار و حق دادخواهي براي هر فرد.( برگرفته از اصول 3، 4، 19، 28، 29، 30، 34 قانون اساسي)
به موارد فوق مي‌توان از بين بردن مراكز و مظاهر فساد در جامعه، برچيدن سفره ارتشا و تملق، ‌احياي مفاهيم ديني هم چون جهاد و شهادت را نيز اضافه نمود.
ج. آرمانهاي اقتصادي
هر چند انقلاب اسلامي، انقلابي صرفاً اقتصادي نبوده و به هيچ وجه با الگوهاي ماركسيستي قابل تفسير نمي‌باشد، در عين حال آرمانهاي آن شامل ابعاد اقتصادي نيز مي‌شود.
1. جلوگيري از غارت بيت المال توسط خاندان شاهنشاهي و وابستگان آن؛
2. حفظ ذخاير زيرزميني؛
3. تلاش در راه پيشرفت صنعتي و تكنولوژيك كشور از طريق برنامه ريزي اقتصادي، استفاده از علوم و فنون، تربيت افراد ماهر و...؛
4. استقلال و خودكفايي اقتصادي؛
5. تأمين خودكفايي در علوم و فنون، صنعت و كشاورزي؛
6. پي‌ريزي اقتصادي صحيح و عادلانه بر طبق ضوابط اسلامي جهت ايجاد رفاه و رفع فقر و برطرف ساختن هر نوع محروميت در زمينه‌هاي تغذيه، مسكن، كار بهداشت و تعميم بيمه؛
7. ريشه‌كن كردن فقر و محروميت؛
8. تأمين نيازهاي اساسي شامل مسكن، خوراك، پوشاك، بهداشت، درمان، آموزش و پرورش و امكانات لازم براي تشكيل خانواده؛
9. تأمين شرايط براي اشتغال كامل؛
10. تنظيم برنامه اقتصادي كشور به صورتي كه شكل و محتوا و ساعات كار چنان باشد كه هر فرد علاوه بر تلاش شغلي، فرصت و توان كافي براي خودسازي معنوي، سياسي و اجتماعي و شركت فعال در اداره كشور و افزايش مهارت و ابتكار داشته باشد؛
11. عدم اجبار افراد به كار معين و جلوگيري از بهره‌كشي از كار ديگري؛
12. منع اضرار به غير، انحصار، احتكار و ربا؛
13. منع اسراف و تبذير؛
14. جلوگيري از سلطه اقتصادي بيگانه بر اقتصاد كشور؛
15. تأكيد بر افزايش توليدات كشاورزي، دامي و صنعتي؛
16. عدالت اقتصادي و كم كردن فاصله طبقاتي؛
17. رسيدگي به روستاهاي كشور و محروميت زدايي از آنها.( برگرفته از اصول 3، 31، 43 قانون اساسي)
(منبع : خبرنامه تيپ 83 امام صادق (ع) - ويژه نامه انقلاب اسلامي) (لوح فشرده پرسمان، اداره مشاوره نهاد رهبري، كد: 2/100129975)