کسری بودجه عربستان در سال گذشته به 98 میلیارد دلار معادل 12 درصد حجم تولید ناخالص داخلی این کشور رسیدهاست. به نظر میرسد دلیل آن سقوط بیش از 50درصدی بهای نفت در نیمه دوم سال 2016 باشد.
رشد تولید ناخالص داخلی عربستان در سهماهه دوم سال به 1.6درصد کاهش یافته که نشاندهنده پایینترین سطح در سه سال گذشته است. از پیامدهای این رویداد میتوان به اتخاذ گامهای بیسابقه در کاهش یارانههای سوخت، چاپ اوراق قرضه در سطح بینالمللی، اتخاذ سیاستهای ریاضت اقتصادی و ورود به شرایط بد و بدون سابقه اقتصادی، کاهش تولید و سرمایهگذاری در بخش ساختوساز، عدم پرداخت حقوق کارگران خارجی و افزایش هزینههای استقراض اشاره کرد. با تشدید بحران در اوضاع اقتصادی عربستان بخش بانکداری این کشور نیز با مشکلات نقدینگی و با افزایش نرخ بهره بینبانکی روبهرو شده است.
این موضوع هم تحت تاثیر کاهش قیمت نفت و استقراض دولت از بازار داخلی و درنتیجه خروج نقدینگی و افزایش نرخ اعتبار است. رئیس صندوق بینالمللی پول ضمن هشدار به دولتمردان سعودی، خواستار تلاش آنها برای جلوگیری از سقوط آزاد اقتصاد کشورشان و ایجاد راهکارهای مناسب و متنوع برای درآمدزایی شده و تصریح کردهاست: «عربستان در حال حاضر با شرایط بد اقتصادی روبهرو است.» اما در روی دیگر سکه بر اساس گزارشهای منتشره افزایش خرید تسلیحات توسط عربستان سعودی که ناشی از تحمیل جنگی ناخواسته به کشور همسایهاش یمن است، باعث شده سال گذشته فروش تسلیحات جهانی به میزان 10 درصد افزایش یابد ودر نتیجه بازار تسلیحات جهانی سال گذشته 65 میلیارد دلار افزایش یابد. این رقم گویای افزایشی 6.6میلیاردی نسبت به سال 2016 است.
به گفته شرکتهای تولید اسلحه، این بزرگترین افزایش سالانه فروش آن در دهه گذشته است. فروش بیشتر اسلحه از سوی تولیدکنندگان سلاح در غرب و واردات آن بیشتر از سوی عربستان دقیقا ناشی از حمله این کشور به یمن بوده و شامل خرید جنگندههای توفان ساخت اروپا، هواپیماهای اف15 و هلیکوپترهای آپاچی از ایالات متحده و همچنین سلاحهای دقیق هدفگیری، هواپیماهای بدون سرنشین و تجهیزات نظارتی جنگی است. عربستان همچنین به غیر از خرید عمده تسلیحات از انگلستان، بزرگترین خریدار تسلیحات از کاناداست؛ به نحوی که این کشور در سالهای 2012 و 2013 به ترتیب442.3 و 152.8میلیون دلار از شرکتهای کانادایی سلاح خریداری کرده است.
به گزارش منتشره از سوی «موسسه تحقیقات صلح بینالمللی استکهلم» به نقل از پایگاه خبری «یواس نیوز» عربستان سعودی در حال حاضر واردکننده بزرگ تسلیحات است. مطمئنا جنگافروزی و افزایش درگیریهای منطقهای بهخصوص در یمن، سوریه، لیبی و عراق خاورمیانه را به سمت خرید سلاحهای بیشتر سوق داده است که در رأس آن دولت عربستان سعودی قرار دارد. فروش تسلیحات نظامی از سوی غرب به عربستان سعودی در شرایطی است که رژیم آلسعود در حال تجاوز به خاک یمن است.
ائتلاف جنگی به رهبری عربستان سعودی که حملات هوایی به مناطق مختلف یمن را در پی داشته، به کشتار هزاران کودک و پیر و جوان منجر شده است، در حدی که دولت عربستان به دولت کودککش لقب گرفته و این کشتار غیرنظامیان با انتقادهای گسترده و شدید گروههای حقوق بشری روبهرو شده است. به راهاندازی جنگ علیه همسایگان، جنگ و خونریزی، برادرکشی و ایجاد تنش در کل منطقه خاورمیانه، افراطی گرایی و قتل و تروریسم هم در منطقه و هم در سطح بینالمللی از پیامدهای سیاست جنگافروزانه حکومت عربستان سعودی است که بهجای حل مشکلات داخلی، سیاستهای جنگطلبانه را در منطقه افزایش میدهد.
بدیهی است یکی از دلایل مشکلات اقتصادی عربستان در داخل ناشی از سیاستهای این حکومت در کاهش قیمت نفت، افزایش هزینههای نظامی و نظامیگری و عدم توجه و احترام به قوانین بینالمللی و افکار عمومی منطقهای و جهانی است.
*منبع: روزنامه فرهیختگان، هشتم آبان 1395