بحران خانواده در غرب

خانواده نخستین و مهمترین نهاد اجتماعی است . این نهاد درعین کوچکی ، پایه هر اجتماع بزرگ است . موفقیتها و معضلات هر جامعه ای در مرحله نخست ، در گرو خانواده است . مکتب اسلام به هیچ نهادی به اندازه خانواده اهمیت نداده است و به همین علت ، ازدواج ، روابط داخل خانواده و بقای آن رامهم می داند . تشکیل خانواده سنت پیامبر گرامی اسلام ( ص ) است ؛ چرا که نقش بسزایی در رفع نیازمندیهای انسان دارد . در دومین برنامه امروز "بحران خانواده در غرب " به ابعاد مختلف اهمیت خانواده می پردازیم . برای شنیدن برنامه همراه ما باشید .

ازدواج و تشکیل خانواده یکی از مهمترین حوادث و رویدادهای زندگی هر فردی است و نقش مهمی در سرنوشت بشر و سعادت و خوشبختی او دارد. علاوه بر این تشکیل خانواده، نیاز و ضرورتی است که در سایه آن، انسانها می توانند به رشد و تعالی برسند. بدون شک هیچ رابطه ای در اجتماع ، از لحاظ حساسیت و اهمیت به درجه ی رابطه ی زناشویی نمی رسد . رابطه ای که در آن ، دو انسان بهترین سالهای عمر خویش را در کنار یکدیگر می گذرانند و با پرورش فرزندان ، جامعه ی فردا را می سازند . در واقع در سایه ازدواج که بستر رشد افراد به شمار می رود ؛ بسیاری از نیازهای عاطفی ، اجتماعی ، اقتصادی ،جنسی، تربیتی و در نهایت آرامش روحی انسان تأمین می شود .
دروجود انسان غرایز گوناگونی وجود دارد که غریره جنسی از مهمترین و ریشه دار ترین آنها به شمار می رود . بدیهی است اگر به موقع و به درستی به تقاضای این غریزه پاسخ داده نشود ، به صورت عوارض خطرناکی بروز می کند و ضررهای فردی و اجتماعی بسیاری بدنبال دارد . شهید مطهری در مورد غریزه جنسی از نگاه اسلام می نویسد :" به هر حال از نظر اسلام علاقه جنسى نه تنها با معنویت و روحانیت منافات ندارد، بلکه جزء خوى و خلق انبیاست. رسول گرامی اسلام ( ص) طبق آثار و روایات فراوان که رسیده است، محبت و علاقه خود را به ازدواج در کمال صراحت اظهار مى‏ فرمودند و برعکس ، روش کسانى را که میل به رهبانیت پیدا مى‏ کردند ، سخت تقبیح مى‏ نمودند . "
بنابر این ، دین واقع نگر اسلام ، برخلاف برخی ادیان و مکاتب ، خواستار سرکوب غریزه جنسی نیست ، بلکه درصدد است تا با هدایت آن به مسیری صحیح و مفید ، از این غریزه خدادادی برای تامین سلامت جسم و روح انسان بهره برداری کند. همچنین آموزه های حکیمانه اسلام با تشویق افراد به ازدواج و تشکیل خانواده ، از این قوای طبیعی بشر در جهت تحکیم پایه ها و ادامه حیات اجتماع استفاده می کند . علاوه براین ، تشویق به تشکیل خانواده که بهترین وسیله برای حفظ عفت عمومی و تامین غرایز است ، نه تنها پاسخ به ندای فطرت است ، بلکه محیط جامعه را نیز پاک و سالم نگه خواهد داشت . درنهایت از نگاه اسلام ازدواج وسیله تولد و تربیت فرزندان و حفظ بقای نوع بشر است که در حقیقت جزیی از وجود انسان و دنباله حیات و اقتدار رشته هستی است .

از دیگر ابعاد اهمیت تشکیل خانواده ،بعد اقتصادی آن است . خانواده نقش حساسی را در زمینه اقتصادی ایفا می کند . در اسلام از وظایف مرد ، رسیدگی به امور معیشت زن و فرزندان و تامین نفقه و مخارج زندگی است . در سوره نساء آیه 34 ، خداوند مردان را به جهت تأمین زندگی زنان ؛ عهده دار و سرپرست امور آنان قرار داده است . نفقه عبارت است از همه نیازهای متعارف و متناسب با وضعیت زن ، از قبیل پوشاک ، غذا ، اثاث منزل ، هزینه های درمانی و بهداشتی و ... که شوهر موظف به تهیه آنها است .
مسئولیت تأمین نیازهای اقتصادی خانواده از آن رو به زن واگذار نشده که مسئولیت وی ، رسیدگی به امور داخل منزل و تربیت فرزندان است . چرا که کمال زن ارضای نیازهای عاطفی و احساسی اعضای خانواده است و برای انجام این کار زنان نباید دغدغه تامین مالی خانواده را نیز داشته باشند تا در محیطی آرام بتوانند مسئولیتهای خود را به بهترین نحو انجام دهند . از نگاه اسلام تشکیل خانواده یکی از عوامل پیشرفت اقتصادی درصحنه زندگی می باشد . زن علاوه بر رسیدگی به کارهای ظریف و مهم خانه ، می تواند در خارج از خانه نیز کار کند . تجربه نشان می دهد شخصی که متاهل است بیشتر پس انداز می کند تا بتواند نیازهای خانواده اش را به گونه بهتری برآورده نماید . علاوه براین امروزه ثابت شده است که انسان متاهل از یک فرد مجرد بهتر و اقتصادی تر می اندیشد ؛ زیرا نیازمندیهای زندگی ، انسان متأهل را به دور اندیشی ، تلاش و فعالیت وا می دارد . روایت شده است که روزی جوان مجردی برای دریافت کمک از پیامبر گرامی اسلام (ص ) به محضر آن حضرت رسیده بود . پیامبر فرمود : "آیا ازدواج کرده ای "، عرض کرد : "خیر" پیامبر دستور داد جوان ازدواج نماید تا از گشایش در زندگی برخوردار شود . جوان نیز به دستور پیامبر عمل کرد و از این راه به تمکن مالی نیز دست یافت .
بدیهی است هنگامی که انسان بارمسئولیت خانواده را به دوش گیرد ، برای گرداندن چرخهای زندگی و رفع نیازمندیهای خود و خانواده اش ، بر کوشش و فعالیت خود خواهد افزود .
قرآن کریم در سوره نور آیه 30 با دعوت افراد به تشکیل خانواده چنین بیان می دارد :" مردان و زنان بی همسر و همچنین غلامان و کنیزان صالح و درستکارتان را همسر دهید ، اگر فقیر و تنگدست باشند خداوند آنان را از فضل خود بی نیاز می‏ سازد، خداوند وسعت دهنده و آگاه است. "
از دیگر عوامل اصلی تشکیل خانواده ارضای نیازهای روحی و روانی اعضای آن است . خانواده از لحاظ ایجاد کانون آرامش روحی اهمیت بسزایی دارد و مرکز حمایت انسان و کانون رشد عواطف و احساسات می باشد . کودکانی که بدون داشتن خانواده بزرگ می شوند و یا از حمایت خانواده برخوردار نیستند ، دارای کمبودهای عاطفی اند . زن و مردی که از کانون گرم خانواده بی بهره اند احتمال بیشتری وجود دارد که به انواع اختلالات روانی مبتلا شوند و یا در اجتماع دچار خطا و انحراف شوند.
از نگاه اسلام یکی از کارکردهای ازدواج ایجاد آرامش روحی و روانی زوجین است . قرآن کریم به نحو شایسته ای به این موضوع پرداخته و می فرماید :" و از نشانه‏ های او ( خداوند ) اینکه همسرانی از جنس خودتان برای شما قرار داد تا در کنار آنها آرامش یابید، و در میانتان مودت و رحمت قرار داد، در این نشانه‏ هائی است برای گروهی که تفکر می‏ کنند." ( روم ، 21 )
قرآن کریم در این آیه ، خلقت همسران و ایجاد رشته مودت بین زن و مرد را ازجمله نشانه های قدرت و حکمت خداوند برشمرده است و از میان فواید فراوان زناشویی به آرامش روحی و جسمی و ایجاد مهر و مودت بین زن و مرد اشاره می نماید . این آرامش از آنجا نشات می گیرد که زن و مرد مکمل یکدیگر و مایه شکوفایی و نشاط روحی هم هستند ؛ بطوری که هریک بدون دیگری ناقص است .

ادامه دارد