فشارهای تفرقه برانگیز آل سعود علیه شیعیان کویت

مجلس امت کویت با حضور امیر این کشور در حالی افتتاح شد که در ششمین دوره انتخابات پارلمانی این کشور شیعیان با از دست دادن 3 کرسی نسبت به دور قبل، اکنون 6 کرسی را در اختیار دارند. طی چند ساله اخیر و در دوره های متوالی میزان موفقیت شیعیان در انتخابات های مجلس امت، همواره سیر صعودی داشته و این کاهش رأی به نظر می رسد برنامه ریزی شده باشد.

جامعه شیعی کویت با جمعیتی بالغ بر 30 درصد از جمعیت آن کشور، از پویاترین جامعه شیعی حوزه خلیج فارس و متشکل از شیعیانی با اصالت ایرانی، بحرینی، عراقی و عربستانی می باشد که عمدتا از شیعیان احساء و قطیف (عربستان)، بصره (عراق) و بوشهر، فارس و خوزستان (ایران) می باشند و در ساختار حکومتی این کشور دارای نفوذ بوده و توانسته اند به مقام وزارت نیز برسند.

پس از تحولات موسوم به بیداری اسلامی و جنون سیاسی- نظامی سعودی ها، ارتجاع عرب به همراهی برخی کشورهای غربی با استفاده از ماشین تبلیغاتی خود بر شیپور شیعه هراسی دمیدند و علاوه بر سرکوب شیعیان در بحرین و شرق عربستان، سعی کردند در کویت نیز که اندک نشانه هایی از دموکراسی در آن ظهور و بروز دارد قدرت شیعیان را نیز از بین ببرند، چرا که در دوره های پیشین، شیعیان این کشور که رابطه مسالمت آمیزی نیز با حاکمیت داشته اند، توانسته بودند در عرصه سیاسی این کشور موفقیت های چشمگیری کسب کنند.

مجلس امت کویت علی رغم چندین دوره انحلال توسط امیر این کشور ، در بین دیگر نهادهای قانون‌گذاری در کشورهای عربی حوزه خلیج فارس بیشترین قدرت را داراست. لذا دستییابی به قدرت در این نهاد تقریبا موثر می تواند جامعه شیعی کویت و حتی سایر کشورهای عربی حوزه خلیج فارس را تحت تاثیر قرار دارد، چرا که جامعه شیعی این کشور همواره پویا و فعال بوده و همواره برای شیعیان سایر کشورهای عربی نیز مفید واقع شده است که نمونه آن دفاع از شیعیان بحرین بود که توسط وکیل سرشناس شیعه کویتی بنام عبدالحمید دشتی صورت گرفت و در ادامه پرونده رژیم آل خلیفه را در دیوان بین‌المللی کیفری لاهه طرح کرد؛ اقدامی که نه از یک موضع شیعی، بلکه در جهت منافع مردم یک کشور قرار داد. طی سال های اخیر که بحران منطقه را فرا گرفته است، شیعیان منطقه، از یمن، بحرین، عراق تا سوریه و لبنان، همواره در جهت خواست امت اسلام حرکت کرده اند و در مقابل آن دسته از مسلمانان فریب خورده که تحت القائات تفکر تکفیری وابسته به آمریکا، سعی کرده اند تا کلیّت جامعه و منافع مسلمانان را مورد توجه قرار دهند، ایستاده اند. اقدامات انصار الله یمن، حشد الشعبی عراق و حزب الله لبنان نمونه هایی از این موضوع است.

در این میان اما آل سعود همواره سعی بر اختلاف در میان مسلمانان دارد و در جوامع اسلامی منطقه بر مبنای خواست آمریکا و انگلیس، در جهت تغییر جمعیتی و ایجاد موازنه اجتماعی به نفع غرب اقدام می کند. آنچه درباره شیعاین کویت نیز رخ داده همین موضوع است. دولت کویت اگر چه در مقایسه با سایر کشورهای حوزه خلیج فارس معمولا برای جامعه شیعی این کشور آزادی عمل قابل قبولی را قائل بوده است، اما این بار تحت فشار آل سعود و وهابیون موجود در مجلس کویت، برای نمایندگان مطرح شیعه محدودیت هایی را بوجود آورد، از جمله برای جلوگیری از نامزدی عبد الحمید دشتی در انتخابات پارلمانی اخیر، وی را به اتهام توهین به آل سعود به 11 سال و 6 ماه حبس محکوم و با حکم 3 سال حبس تعزیری به اتهام توهین وی به رژیم بحرین موافقت کرد که به دلیل نفوذ این وکیل سرشناس در سازمان های حقوق بشری این توطئه تاکنون ناکام مانده است.

شیعیان کویت که به دلیل اتخاذ مواضع منطقی در قبال حمله عراق و اثبات وفاداری به کشور کویت، مورد وثوق حاکمیت این کشور هستند و همواره از وحدت معقولی برخوردارند، به همین دلیل موفقیت مجدد آنها در مجلس کویت، چه بسا سبب تقویت جبهه مقاومت در این کشور می شد، بخصوص حمایت نمایندگان شیعی به رهبری دشتی از سوریه، حزب الله و ایران سبب تلاش برای کاهش نقش این اقلیت پویا شده است و چه بسا در آینده دولت کویت تحت فشار آل سعود محدودیت های بیشتری را نیز برای آنان اعمال کند.

در این موضوع سلفی های کویت بزرگترین ابزار دولت سعودی برای اعمال محدودیت در قبال شیعیان کویت می باشند، به خصوص این که آنان به دلیل وجود فضای باز سیاسی در این کشور به نسبت سلفی های سایر کشورهای عربی از آزادی عمل بیشتری برخوردارند و بی دلیل نیست که نخستین گروه سلفی حامی تروریست ها در سوریه از کویت بودند.

پویایی شیعیان کویت به دلیل جایگاه و پتانسیل اقتصادی داخلی مناسب و ارتباطات قوی با سایر گروه های شیعی و غیرشیعی منطقه، از آنان اقلیتی موثر و صاحب نفوذ ساخته که هرچند گروه های سلفی سعی در حذف آن ها دارند، دولت کویت نیز به مشارکت سیاسی آنها به خاطر مانور دموکراسی نیاز دارد، ولی آنچه هویداست این است که نوع کنش دولت این کشور که تاکنون در قیاس با سایر کشورهای عربی موفق بوده است، می تواند نوع واکنش سیاسی شیعیان را مشخص کند و در صورت تبعیت از سلفی های تندرو و سیاست های عربستان، کشور کویت نیز در دام طائفه گرایی خواهد غلطید. سعودی ها درکی از وحدت اجتماعی ندارند و از راه تفرقه و تقویت یک گروه در برابر دیگری، سیاست های خود را پیش می برند؛ اتفاقی که در بحرین افتاده است و در صورتی که دولت کویت استقلال عمل به خرج داده و در مقابل خواسته های سعودی ها بایستد، می تواند وحدت و انسجام کشورش را حفظ کند.


حسن احمدی

پایگاه بصیرت