بررسی مواجهۀ بین کلیساهای پروتستان آلمان و رژیم نازی

چکیده

ظهور حزب نازی، به‌قدرت رسیدن و جنگ ­افروزی آن‌ها، تنگنایی دشوار برای مردم اروپا و آلمان به‌وجود آورد. کلیساهای آلمان در این دوره با آزمونی دشوار روبه‌رو شدند. کارنامۀ کلیساهای پروتستان آلمان در این دوره جالب توجه است. ظرفیت­ ها و کمبودهای الهیاتی کلیساها در این بحبوحه آشکار شد. در کلیسای پروتستان جنبش‌های مسیحیان ژرمن و کلیسای معترف ظهور کردند، که به‌ترتیب به حمایت و مخالفت با رژیم نازی پرداختند. تبعیت از حکومت و مخالفت با یهودیان پیش­زمینه ­ای در الهیات لوتر داشت که در این دوره آسیب­های خود را نشان داد. بعضی از متألهان و شبانان کوشیدند ضعف­ های الهیاتی را برطرف کنند؛ الهیات کارل بارت و دیتریش بونهوفر و بیانیۀ بارمِن از این جهت حایز اهمیت هستند. این تلاش ­های الهیاتی در پی اصلاح برخی موانع الهیاتی یا سوءبرداشت­ ها از مسیحیت در راه مبارزه با حاکمان ستمگر بودند. کوتاهی در قبال کشتار یهودیان، ضعفی آشکار در کارنامۀ کلیسا بود. ظهور رژیم نازی در آلمان پیامدها و درس­ های آموخته ­ای را برای کلیسای آلمان برجای نهاد. نزاع ایمان و هراس در سطوح جمعی و فردی آشکار بود. تکیه بر کتاب مقدس در این دوران خود سنتی را برجای نهاد که تا مدت‌ها بعد مورد استفادۀ کلیسا قرار گرفت.

نویسنده:

جعفر فلاحی: استادیار گروه ادیان و عرفان دانشگاه سمنان

دو فصلنامه ادیان و عرفان - دوره 48، شماره 1، بهار و تابستان 1394.

برای مشاهده کامل مقاله  کلیک کنید.