فریاد جنگ علیه جهان

گفت و گوي ترامپ با روزنامه دست‌راستي تايمز، يكي از تند و تيزترين گفت و گوهاي رئيس‌جمهور منتخب امريكاست؛ گفت‌وگويي كه ترامپ در آن، حتي روس‌ها را هم بي‌نصيب نگذاشت و گفت كه ورود آنها به سوريه اشتباه بوده است. ترامپ توافق هسته‌اي با ايران را ابلهانه‌ترين توافقي مي‌داند كه تاكنون ديده ولي گفته به جاي اينكه بگويد با برجام چه خواهد كرد، كاري انجام خواهد داد كه بايد انجام بدهد.

به گزارش اسلام تایمز، يك‌شنبه همين هفته بود كه عباس عراقچي معاون وزير خارجه ايران در گفت‌وگوي مطبوعاتي به مناسبت سالگرد برجام گفت كه به ترامپ توصيه شده برجام را «سختگيرانه» اجرا كند تا به گفته او «به اين شكل ايران خودش اقدام به خروج از برجام كند.» اين ارزيابي عراقچي، ديروز با موضع‌گيري علني ترامپ مقابل برجام، چندان هم غيرواقع‌بينانه به نظر نمي‌رسد.

عراقچي گفته بود كه ايران «خواهان اجراي برجام با حسن نيت و در فضاي سازنده» است و حالا ترامپ با گفتن جمله «من نمي‌خواهم بگويم كه قصد دارم با توافق هسته‌اي با ايران چه كار كنم» نشان داد كه احتمالاً ايران هم نيازمند تغيير رفتاري متناسب با رفتار مبهم امريكاست.

ترامپ گفته «سياستمدار نيستم» و «اينطور ظاهر نمي‌شوم كه بگويم قصد دارم فلان كار را انجام دهم يا مي‌خواهم فلان كار را بكنم. من كاري را كه بايد بكنم، انجام مي‌دهم اما به هرحال بايد بگويم كه از توافق ايران خرسند نيستم.» ترامپ مي‌گويد: «به نظر من، اين توافق يكي از بدترين توافق‌هايي است كه تاكنون منعقد شده است. من فكر مي‌كنم كه اين توافق يكي از ابلهانه‌ترين توافقاتي است كه تاكنون ديده‌ام كه براساس آن، 150 ميليارد دلار به چنين كشوري مي‌دهيد و يك ميليارد و 700 ميليون دلار نيز پول نقد به آن مي‌دهيد. آيا تا به حال يكصد ميليون دلار را به شكل اسكناس‌هاي 100 دلاري، يك‌جا ديده‌ايد؟ يك ميليارد و 700 ميليون دلار پول نقد، زياد است. اين پول با هواپيما منتقل شد. اين پول با چندين هواپيما منتقل شد. واي! يك ميليارد و 700 ميليون دلار! من نمي‌فهمم! فكر مي‌كنم اين پول در حساب‌هاي بانك‌هاي سوئيس است.» «ريسن پريباس» مشاور ارشد و رئيس دفتر او هم در گفت‌وگو با اي‌بي‌سي نيوز گفت كه ترامپ از توافق هسته‌اي خوشش نمي‌آيد و گفته كه برجام مثل بيماري است كه در وضع خطرناكي قرار دارد:

«‌مي‌توانم اينطور بگويم كه (برجام) تحت تنفس مصنوعي قرار دارد اما نمي‌توانم بگويم كه سرنوشت آن به كجا ختم مي‌شود.» به گفته مشاور ترامپ، رئيس‌جمهور بعدي امريكا برجام «را سندي وحشتناك مي‌بيند و فكر مي‌كند موجب رقابت تسليحات هسته‌اي در خاورميانه خواهد شد؛ چيزي كه اكنون نيز در آستانه روي دادن است.» او مي‌گويد: «در ابتدا بايد توجه داشت كه اين توافق، حتي يك قرارداد امضاشده نيست. فعلاً مي‌خواهيم اين مسئله را كنار بگذاريم. به نظرم، ترامپ و همه نيروهاي تيم او از جمله ركس تيلرسون، جيمز ماتيس، جان كلي، رئيس سازمان سيا و وزير امنيت داخلي امريكا كه همگي در اتاق (شوراي امنيت ملي امريكا) حضور دارند، اين‌گونه خواهند بود كه براساس رايزني، تصميماتي درباره سندي خاص يا پيمان‌هاي مطرح اتخاذ كنند.» اريك شاون مجري فاكس‌نيوز ديروز از قول منابع مطلع نقل كرد كه ترامپ، نامه‌اي دريافت كرده كه به صورت دستي به او تحويل داده شده است. اين نامه را 23نفر از مقامات بلندپايه سابق امريكا امضا كرده‌اند و از ترامپ خواسته‌اند رويكرد جديدي درباره تهران در پيش بگيرد و با گروهك منافقين عليه ايران همكاري كند. چهره‌هايي از دو حزب دموكرات و جمهوريخواه اعم از رودي جولياني شهردار سابق نيويورك، جو ليبرمن سناتور سابق، مايكل مك كيسي دادستان سابق كل امريكا و هيو شلتون رئيس سابق ستاد مشترك نيروهاي مسلح امريكا در دوران رياست جمهوري بيل كلينتون از امضا‌كنندگان اين نامه هستند.

اروپا نگران است

مخالفت علني ترامپ با برجام با حمايت جدي مقام‌هاي اروپايي از اين توافق همزمان شده است، حمايت‌هايي كه البته با نزديك شدن ورود ترامپ به كاخ سفيد اهميت پيدا كرده است. بوريس جانسون، وزير امور خارجه انگليس ديروز در حاشيه نشست وزيران خارجه اتحاديه اروپا در بروكسل به خبرنگاران گفت كه لندن خواستار تداوم توافق هسته‌اي با ايران است. فدريكا موگريني، مسئول سياست‌خارجي اتحاديه اروپا با انتشار يادداشتي برجام را «نتيجه تصميمات شجاعانه، رهبري سياسي، عزم گروهي و سختكوشي» خواند و نوشت: «پس از گذشت يك سال ما مي‌توانيم به روشني بگوييم كه تفاهم با ايران در جريان است و ما بايد آن را حفظ كنيم.» او نوشته است: «من به تمام كساني كه چه در مورد شرايط توافقنامه و چه در مورد صرف توافق با ايران ابراز نگراني كرده‌اند مي‌گويم هم‌اكنون زمان آن رسيده كه از نزديك به حقايق نگاه كنند.» ‌مسئول سياست خارجي اتحاديه اروپا گفته كه بدون شك اتحاديه اروپا با قدرت تمام به توافقنامه چندجانبه پايبند است و «وضعيت منطقه بدون اين توافق در شرايط بحراني‌تري قرار مي‌گرفت.» گروه بين‌المللي بحران در جديدترين گزارش خود به دونالد ترامپ در مورد نتايج فاجعه‌بار نقض برجام هشدار داده است. اين گروه به ترامپ هشدار داده اگر تلاشي براي نقض برجام كند، با تبعات غيرقابل پيش‌بيني در منطقه و جهان روبه‌رو خواهد شد. مقاله رأي‌اليوم هم نوشت: «ترامپ با لغو يا اصلاح برجام، مرتكب حماقت بزرگي خواهد شد.»

تاخت و تازاز اروپا تا روسيه و سوريه

ترامپ در گفت‌وگوي روز سه شنبه به‌جز برجام، پيكان انتقاداتش را به سمت متحدين امريكا هم نشانه رفت. او ضمن استقبال از رأي مثبت بريتانيايي‌ها به خروج كشورشان از اتحاديه اروپا، آنها را هوشمند و اقدامشان را بزرگ توصيف و پيش‌بيني كرد كه به دنبال بريتانيا ساير كشورهاي اروپايي نيز از اتحاديه اروپا خارج خواهند شد. ترامپ مي‌گويد كه يكپارچگي يا چند دستگي اتحاديه اروپا براي امريكا فرقي نمي‌كند: «من هيچ وقت باور نداشته‌ام كه اين مسئله [براي امريكا] مهم است.» رئيس‌جمهور منتخب امريكا، ناتو را سازماني منسوخ، كهنه و از كار افتاده خوانده و گفته كه اين سازمان واجد شرايط مبارزه با تروريسم نيست و هزينه زيادي براي امريكا دارد. بايد ناتو را اصلاح كرد، مي‌توان تعداد اعضاي آن را كاهش داد و در ساختار آن تجديد نظر كرد. ترامپ گفته است: «آنها سهم امريكا در دفاع از امنيت ملي‌شان را پرداخت نمي‌كنند. اين براي امريكا بسيار ناعادلانه است. » فرانك والتر اشتاين‌ماير، وزير امور خارجه آلمان در واكنش به سخنان ترامپ گفته كه ناتو از پيروزي او نگران است. ترامپ سياست‌هاي مهاجرتي مركل را فاجعه‌بار خوانده است: «معتقدم او مرتكب اشتباه بي‌نهايت فاجعه‌باري شد كه از چنين مهاجران غيرقانوني‌اي استقبال كرد. » او با اشاره به وضعيت سوريه، به عرب‌ها نيز حمله كرده و گفته آنها بودند كه به لانه زنبور سنگ پرتاب كردند.

به گفته ترامپ، غرب بايد با پول كشورهاي عربي حاشيه خليج فارس، در سوريه مناطق امن ايجاد مي‌كرد. در حالي كه ترامپ سوگند خورده روابط با مسكو را حتي در صورت مواجهه گسترش دهد، ولي در گفت و گو با ‌تايمز گفته كه مداخله روسيه در سوريه هم اشتباه بود: «اين يك موضوع بسيار بد بود كه به يك وضعيت وحشتناك بشردوستانه منجر شد. » او به سياست‌هاي امريكا در داخل عراق حمله كرده و گفته است: «حمله به عراق در رتبه نخست بدترين اقداماتي بود كه رخ داد و اين تصميم، يكي از بدترين تصميمات اتخاذ شده در تاريخ كشورمان بود. » ترامپ درباره بحران سوريه، خواستار ايجاد مناطق امن در داخل اين كشور شده و مي‌گويد كه كشورهاي حوزه خليج‌فارس به‌عنوان همپيمان امريكا بايد هزينه‌هاي لازم براي اجراي آن را بپردازند، چرا كه اين كشورها اموالي در اختيار دارند كه هيچ‌كس ندارد. رئيس‌جمهور منتخب امريكا، شركت خودروساز «بي ام و» را هم از تهديدهايش بي‌نصيب نگذاشت و آن را تهديد كرد درصورتي كه يك كارخانه جديد در مكزيك تأسيس و خودروهاي ساخته شده در اين كارخانه را به امريكا صادر كند، ماليات 35 درصدي عليه اين شركت اعمال خواهد شد. جان برنان، رئيس سيا روز دوشنبه گفته بود كه شيوه سخن گفتن و توئيت كردن ترامپ در راستاي منافع امريكا نيست و دركي هم از تهديد روسيه ندارد.