چرا مصر و عربستان از حل مناقشه صهیونیستی – فلسطینی حمایت می کنند؟

منافع قابل توجه برخی از کشورهای عربی همچون عربستان سعودی، اردن و مصر در پایان مناقشه اسرائیل و فلسطین تا حدی زیادی از منافع مشترک این کشورها با رژیم صهیونیستی در حوزه های مختلف سیاسی، اقتصادی و امنیتی ناشی می شود.

بر همین اساس نیز این کشورها درصدد القای این نگاه به جوامع خود هستند که تداوم مناقشه اسرائیل – فلسطین زمینه را برای گسترش افراط گرایی و افزایش بی ثباتی در منطقه فراهم می سازد، حال آنکه توافق صلح نه تنها منبع بزرگ تروریسم در منطقه را از بین خواهد برد، بلکه می تواند منافع بیشماری را برای بهبود شرایط منطقه به دنبال داشته باشد.

این رویکرد بویژه از سوی دولت های دو کشور مصر و اردن تعقیب می شود، چرا که آنها ادامه وضع موجود و تشدید خشونت ها میان اسرائیل و فلسطین را باعث افزایش آشوب داخلی مصر و اردن قلمداد می کنند که می تواند ثبات حکومت های آنها را به چالش مواجه کند. علاوه بر این، مصر کاهش تنش ها در خاورمیانه را برای بهبود اقتصاد خود و ایجاد مکانی امن برای گردشگری و سرمایه گذاری مفید می داند.

مصر و عربستان همچنین پیشبرد فرایند صلح را باعث تقویت نفوذ خود برای تحکیم رهبری منطقه ای خود در میان کشورهای عرب و به تبع آن، بهبود موقعیت خود در چشم غربی ها، بویژه آمریکا، تلقی می کنند.

مصر به عنوان پیشگام صلح با اسرائیل، که نقش مهمی هم در میانجیگری بین اسرائیل و فلسطین در طول سال ها ایفا کرده است، توافق صلح با اسرائیل و مشارکت مصر در پیشبرد فرایند صلح بین اسرائیل و فلسطین را در راستای بهبود وجهه بین المللی خود قلمداد می کند.

ریاض نیز به سهم خود معتقد است که اگر طرح صلح عرب، که در سال 2002 توسط اتحادیه اعراب به رهبری عربستان تصویب شد، در نهایت به عنوان اساس رسمی مذاکرات صلح جامع اعراب – اسرائیل، توسط اسرائیل و فلسطین پذیرفته شود، موضع سیاسی عربستان سعودی در عرصه بین المللی بهبود خواهد یافت.

در حوزه امنیتی نیز، اعراب تصور می کنند که پیشرفت چشمگیر در فرایند صلح راه را برای همکاری اعراب – اسرائیل علیه دشمن مشترکی که برای صلح و ثبات منطقه تهدید بشمار می روند، بویژه ایران و گروه های جهادی سلفی، هموار می سازد. همچنانکه در حوزه اقتصادی، این امر راه را برای ایجاد همکاری بین کشورهای منطقه در حوزه هایی نظیر انرژی، آب، کشاورزی، گردشگری، حمل و نقل، و تجارت، هموار می سازد.

البته کشورهای عربی منافع حیاتی خود را منحصر به گشایش سیاسی مناقشه اسرائیل – فلسطین نمی کنند، همچنان که نشانه های بهبود این روابط در طی سال های اخیر کاملا مشهود بوده است. در همین راستا روابط بوجود آمده بین کشورهای عربی و اسرائیل فرایند عادی سازی روابط را تشدید کرده است، با این حال آنها حل منافشه را در راستای علنی کردن روابط طرفین در سطح افکار عمومی موثر می دانند.

در همین راستا نیز منعم سعید، روزنامه نگار مصری، آینده روابط اعراب و اسرائیل را اینطور ترسیم کرده است “جنگ با اسرائیل یا صلح با آن، عادی سازی روابط و یا تحریم آن، نمی تواند بر اساس واقعیت های دو دهه پیش استوار باشد، بلکه باید بر اساس واقعیت های جاری اسرائیل، منطقه، منافع مصر و عرب، و منافع فلسطینی ها باشد.

آنچه ما نیاز داریم، گونه ای تامل و درک آرام از روابط بین المللی مبتنی بر شبکه ای از درگیری ها، رقابت ها و همکاری ها استوار است و از همین رو ما باید پیوسته به ارزیابی اوضاع بپردازیم تا اینکه از کوبیدن آب در هاون و نبرد در جنگ گذشته، اجتناب کنیم.”