نقش ترکیه و مهاجران در فروپاشی اتحادیه اروپا

اخیرا وزیر خارجه ترکیه در اظهاراتی بی پرده اعلام کرده است به دلیل عملکرد بد سیاستمداران اروپایی، اتحادیه اروپا به سمت یک پرتگاه پیش می‌رود. او همچنین گفته است با ادامه وضع کنونی، به زودی جنگ مذاهب اروپا را متلاشی خواهد کرد.

نمیتوان این اظهارات را کم اهمیت دانست چراکه از سوی یک مقام رسمی ترکیه اظهار شده است. در واقع وزیر خارجه ترکیه یکی از افرادی است که به خوبی می‌داند، بحران مهاجرت، اگر به خوبی مدیریت نشود میتواند چه بلایی بر سر اروپا بیاورد.

در حال حاضر ترکیه نقشی اساسی در مدیریت بحران مهاجرت اروپا دارد و از این منظر، عدم همکاری ترکیه میتواند اروپا را با مخاطراتی جدی مواجه نماید. به همین دلیل میتوان گفت سخنان اخیر وزارت خارجه ترکیه، علنا به معنی تهدید به نابودی اتحادیه اروپا از سوی این کشور است.

در سال‌های اخیر بیش از 1.5 میلیون مهاجر از مناطق مختلفی همچون آفریقا، خاورمیانه و جنوبی آسیا به سمت کشورهای اروپایی سرازیر شده‌اند. این میزان از مهاجرت همزمان در طول تاریخ سابقه نداشته است. با اینحال در حال علاوه بر این 1.5 میلیون نفر که وارد کشورهای اروپایی شده‌اند، 2 میلیون نفر دیگر نیز در ترکیه و در سکونتگاه‌های مرزی و موقت اقامت دارند. میلیون‌ها مهاجر نیز در کشورهای آفریقایی آماده مهاجرت به اروپا هستند.

اغلب این مهاجران مهارت کاری چندانی ندارند. آن‌ها از نظر نژاد، مذهب و فرهنگ با مردم کشورهای اروپایی متفاوت هستند. بخش کمی از آن‌ها قادر به تکلم با زبان مردم کشورهای اروپایی هستند. سکونت دادن، آموزش مهارت و همگرایی فرهنگی و مذهبی این حجم از مهاجران در کوتاه مدت هزینه‌های زیادی به دولت‌های اروپایی تحمیل میکند که در حال حاضر از توان این دولت‌های ورشکسته بیرون است.

بنابراین میتوان گفت ترکیه کلید آینده اروپا را در دست دارد. با اینحال در ماه‌های اخیر روابط ترکیه با اتحادیه اروپا دچار تنش‌های زیادی شده و وضعیت مناسبی ندارد. این مسئله موجب شده است ترکیه کشورهای اروپایی را تهدید نماید که مرزهای خود را به روی مهاجران برای ورود به اروپا باز خواهد کرد.

حضور مهاجران زیاد یکی از دلایل اصلی رأی مردم بریتانیا به خروج از اتحادیه اروپا بود. در رأی منفی مردم ایتالیا به اصلاحات مد نظر نخست وزیر این کشور، که تحت حمایت مقامات اتحادیه اروپا بود نیز بحران مهاجران نقشی اساسی داشت. بحران مهاجرت یکی از دلایلی است که موجب اقبال بیشتر مردم اغلب کشورهای اروپایی به احزاب ملی‌گرا شده است. در حال حاضر میتوان گفت مهمترین بحران پیش روی کشورهای اروپایی، بحران مدیریت مهاجران ورودی است.

به طور خلاصه میتوان گفت بحران مهاجرت موجب نزدیک شدن فروپاشی اتحادیه اروپا خواهد شد. هرچه تعداد مهاجران ورودی بیشتر شود، مخالفت مردم کشورهای اروپایی با سیاست‌های اتحادیه اروپا بیشتر خواهد شد و این مسئله جایگاه مردمی اتحادیه اروپا را بیش از گذشته تضعیف می‌نماید.

اگر ترکیه تهدید خود مبنی بر اجازه ورود مهاجران به کشورهای اروپایی را عملیاتی کند، بحران مهاجرت کشورهای اروپایی به طرز قابل توجهی تشدید میشود. ترکیه جایگاهی اساسی در مسیر حرکت مهاجران به سمت کشورهای اروپایی دارد. ترکیه انگیزه چندانی برای نگه داشتن 2 میلیون مهاجر در داخل مرزهای خود و جلوگیری از ورود آن‌ها به کشورهای اروپایی ندارد.

این مسئله موجب شده است ترکیه دست بالا را در مذاکرات با اتحادیه اروپا داشته باشد. مقامات ترکیه بارها اعلام کرده‌اند: «آنچه میخواهیم به ما بدهید، در غیر اینصورت ما مرزهای خود با کشورهای اروپایی را برای مهاجران باز خواهیم کرد.»

آنچه ترکیه از کشورهای اروپایی می‌خواهد سرمایه و منابع مالی زیاد است. سال گذشته در توافقی که بین ترکیه و اتحادیه اروپا انجام گرفت، ترکیه در مقابل مقاومت در برابر ورود غیرقانونی مهاجران به اروپا، 6 میلیارد دلار از این اتحادیه دریافت کرد. شاید بتوان گفت توافق سال گذشته نتیجه تهدیدات ترکیه بوده است.

اکنون بیش از یک سال از این توافق گذشته و روابط دوجانبه ترکیه و اتحادیه اروپا دوباره متشنج شده است. اکنون مقامات اتحادیه اروپا صریحا از ترکیه به دلیل زیرپاگذاشتن دموکراسی و قانون‌گرایی انتقاد می‌کنند. ترکیه نیز با «نازی» و «فاشیست» خواندن مقامات اتحادیه اروپا پاسخ آن‌ها را میدهد. در چنین شرایطی امکان برقراری یک رابطه دوستانه وجود ندارد. چنین اظهارات خصمانه‌ای از سوی مقامات ترکیه و اتحادیه اروپا علیه یکدیگر در سال‌های اخیر بی سابقه است.

مقامات اتحادیه اروپا از این مسئله آگاهند که ترکیه میتواند به سرعت ورود 2 میلیون مهاجر را به سمت کشورهای اروپایی تسهیل نماید. به همین دلیل شروع تنش و درگیری و دامن زدن به آن از سوی اتحادیه اروپا اقدامی احمقانه است.

معاون نخست وزیر ترکیه اخیرا در اظهار نظری گفته است: «اتحادیه اروپا به تعهدات خود در قرارداد مهاجران با ترکیه عمل نکرده و از نظر ما این قرارداد پایان یافته است.» بعد از آن وزیر کشور ترکیه نیز تهدید کرد که ترکیه میتواند با اجازه ورود ماهانه 15 هزار مهاجر به اروپا، مقامات اروپایی را «سر عقل بیاورد».

این درحالیست که اغلب کشورهای اروپایی تا جایی که برایشان امکان داشته، مهاجر جذب کرده‌اند و در کوتاه مدت ظرفیت پذیرش مهاجر بیشتر ندارند. در چنین شرایطی چنانچه ترکیه موج جدیدی از مهاجران را به کشورهای اروپایی ارسال نماید، میتواند در نارضایتی مردم اروپا تأثیری اساسی بگذارد. وقوع این اتفاق قبل از انتخابات فرانسه میتوانست تأثیری جدی بر رأی مردم این کشور بگذارد و حتی منجر به پیروزی نماینده ملی‌گرا گردد.

در حال حاضر اتحادیه اروپا، به عنوان یک کل، بزرگترین اقتصاد جهان است. «یورو» به عنوان واحد پولی اتحادیه اروپا بعد از دلار آمریکا بیشترین رواج را در تعاملات بین‌المللی دارد. در نتیجه هر بحرانی درپی فروپاشی اتحادیه اروپا میتواند بر تمامی کشورهای جهان اثرگذار باشد.

در مقاله‌ای در فایننشال تایمز در مورد فروپاشی اتحادیه اروپا آمده است: «فروپاشی اتحادیه اروپا سخت‌ترین شوک اقتصادی تاریخ خواهد بود و عواقبی به مراتب بزرگتر از بحران‌های مالی سال 1929 و 2008 درپی خواهد داشت.»

در حال حاضر اتحادیه اروپا وضعیت مناسبی ندارد. مردم کشورهای ایتالیا و بریتانیا در رأی گیری‌های اخیر علیه این اتحادیه رأی دادند. ترامپ رئیس جمهور جدید آمریکا، اولین رئیس جمهور تاریخ این کشور بعد از جنگ جهانی دوم است که مخالف همگرایی کشورهای اروپایی است و معتقد است بعد از بریتانیا، دیگر کشورهای اروپایی نیز این اتحادیه را ترک خواهند کرد.

در این میان بحران مهاجرت در اروپا در حال سرعت گرفتن است و هر اقدامی از سوی ترکیه میتواند این بحران را تشدید نماید. این اقدام از سوی ترکیه میتواند نقشی اساسی در فروپاشی اتحادیه اروپا داشته باشد.

منبع: اینترنشنال من