خطر حضور دشمنان اصلی مردم افغانستان در این کشور

در امپراطوری بریتانیا کبیر (انگلستان) برای بهتر کنترل کردن و قدرت نگرفتن کشوری یا قومی، طراحی را ایجاد کرد بودند به نام فریز کانفلیکت (freeze conflict) بدین معنی که سازوکاری در نظر گرفته می شد تا از ظرفیت مناقشات، اختلافات و جنگ ها به بهترین شکل ممکن استفاده و چالشی را بین دو کشور یا قوم یا نژاد ایجاد کرده که بتوانند درصورت نیاز از آن برای پیش برد مقاصد خود در آینده استفاده کنند، در حال حاضر نیز با گذشت بیش از یک قرن هم چنان این طراحی باعث اختلافات و بهره برداری قدرت های بزرگ می باشد. حملات ایالات متحده به عراق و افغانستان، مناقاشات منطقه ای هند و پاکستان (کشمیر)، اختلافات مرزی هند و چین و غده سرطانی منطقه غرب آسیا یعنی رژیم صهیونیستی از این دست موارد می باشد.

در حال حاضر هند و چین با حدود چهار هزار کیلومتر مرز مشترک دارای مناقشات ریشه داری هستند که این اختلاف ها بارها منجر به صف آرایی نظامیان دو کشور شده است. دو کشور با بیش از چهار میلیون سرباز، از جنگ سال 1962 تاکنون همواره روابط پرتنشی داشته اند که جدیدترین آن مربوط به مثلث مرزی هند، چین و بوتان در 'دوکلم' است. اختلاف در منطقه 'سکیم' مانند اختلاف های ارضی دیگر در کوهستان هیمالیا، میراث مرزبندی های بریتانیا در قرن نوزدهم است. قراردادی که در سال 1890 میان بریتانیا (حکم وقت هندوستان) و دودمان چینگ (حاکم چین) امضا شد.

اما در مورد کشمیر، منطقه‌ای است که از از ایالت جامو و کشمیر تحت کنترل هند، ایالت گلگت بلتستان و کشمیر آزاد تحت کنترل پاکستان و منطقه اقصای چین تحت کنترل جمهوری خلق چین تشکیل می‌شود. این منطقه عمدتاً کوهستانی بوده و رشته‌ کوه قراقروم شامل قله کی۲ دومین نقطه مرتفع کره زمین و چندین قله مرتفع دیگر در آن قرار دارند. کشمیر یکی از حوزه‌های اصلی نفوذ زبان فارسی به‌ شمار می‌رود.در زمان استعمار، انگلیسی‌ها به هندی‌ها کمک کردند تا نیروهای نظامی خود را در کشمیر مستقر کنند. از آن زمان، اختلافات میان هند و پاکستان شروع شد که با رخ دادن چند جنگ میان دو طرف به اوج خود رسید.

در ارتباط با فلسطین نیز همان‌طورکه می‌دانیم، ابتدا در قرن 19 فردی به نام «تئودور هرتزل» اتریشی‌تبار بنیانگذار جنبش «صهیون» می‌شود و در چارچوب این جنبش، مهاجرت‌ها به فلسطین آغاز و یهودیان مهاجر، زمین‌های فلسطینیان را به شیوه‌ای هدفمند خریداری می کنند تا نهایتاً به دنبال جنگ جهانی دوم و در سال 1949 با حمایت مستقیم انگلیس، رژیم نامشروع اسرائیل تأسیس می‌شود.

در همین رابطه رفتار سیاست خارجی امریکا در قبال افغانستان پس از 11 سپتامبر نیز، فرصت ساز محیط امنیتی تجدیدی برای اسرائیل شده و این رژیم تلاش کرده در محیط امنیتی به وجود آمده برخی تهدیدها را تبدیل به فرصت کند. برهمین اساس هر تهدید بزرگ، فرصت بزرگی را نیز به دنبال دارد. حوادث 11 سپتامبر و جنگ های ایالات متحده و اختلافات به وجود آمده فضای جدیدی را در محیط عملیاتی اسرائیل به وجود آورد که فرصت ساز بود. بنابراین، رویکرد مداخله گرایانه امریکا و سپس اسرائیل (با ابعاد دیگر) در افغانستان، برآیندی از تلقی واقع گرایی محض سیاست گذاران این کشورها در فرصت سازی بود و مبارزه با تروریسم اصل اساسی فرصت سازی به شمار می رود.

اسرائیل در راستای سیاست حضور در مناطق مجاور کشورهای دشمن، از زمان تشکیل دولت موقت در افغانستان به ریاست حامد کرزی، در پی برقراری و گسترش همکاری های تجاری، اقتصادی و کشاورزی با افغانستان بوده است. شرکت های تجاری و اقتصادی اسرائیلی، همواره از سوی سیاستمداران این کشور برای حضور در افغانستان تشویق شده اند. اسرائیل سعی کرده برای حساسیت زدایی افکارعمومی جهان اسلام، از ورود به صحنه سیاسی و نظامی افغانستان به صورت آشکار پرهیز کند اما در قالب ورود ناتو و آمریکا به برقراری ایجاد فضای نظامی و امنیتی می پردازد، در حالی که با پیشنهاد کمک های انسانی و بازسازی نظام کشاورزی افغانستان، به تدریج سعی دارد توجه دولتمردان افغانی را برای برقراری روابط سیاسی جلب نماید.

سابقه حضور اسرائیل در کشورهای آسیای مرکزی و منطقه قفقاز نشانگر آن است که هرچند این رژیم ابتدا با عنوان همکاری های تجاری و کشاورزی وارد می شود اما به مرور، دایره همکاری ها را به حیطه های امنیتی، نظامی و اطلاعاتی تسری می دهد. برای مثال، اکنون کارشناسان امنیتی و اطلاعاتی اسرائیل در کشورهای آسیای مرکزی و قفقاز به ویژه «آذربایجان» حضوری گسترده دارند.

اما به رغم هشدارهای امریکا به اسرائیل در علنی شدن حضور در افغانستان، اسرائیل یک واحد از نیروهای مخصوص، موسوم به «ماتکال» یا واحد 262 را به افغانستان فرستاد. این واحد که در اواسط دهه 60 تشکیل شد، متشکل از یهودیان عرب تبار و عرب زبان افریقایی و آسیایی بود، که به لهجه های مختلف عربی صحبت می کردند. آن ها یونیفورم های اردوهای عربی و اسلامی را می پوشند. وظیفه سازمانی آن ها، رخنه به عمق مناطق عربی و انجام عملیات های تخریبی و جاسوسی است. برخی از آن ها لباس اردوی پاکستان را می پوشند. تعدادی از افراد این گروه، برای رخنه در مراکز هسته ای پاکستان در کویته و انجام عملیات تخریبی در درون آن آموزش دیده اند.

اسرائیل به علت عدم مشروعیت سیاسی در منطقه و حتی صحنه جهانی و دغدغه امنیتی، بر سازمان های اطلاعاتی و امنیتی خود تکیه زیادی دارد. «شین بت» یا سازمان امنیت عمومی اسرائیل در داخل و سازمان امنیت خارجی (موساد) در خدمت سیاست خارجی و امنیت ملی اسرائیل است. اسرائیل را می توان در زمره رژیم های میلیتاریستی با ابعاد مخوف و پیچیده به حساب آورد. اسرائیل از طریق ایجاد مراکز استراق سمع، جاسوسی الکترونیکی، نصب رادار و پایگاه های جمع آوری اطلاعات زمینی در مناطق نزدیک به شرق ایران و شمال پاکستان و همچنین مجاورت چین با افغانستان و حتی نیم نگاهی به روسیه در راستای تحقق اهداف استراتژیک خود که فشار امنیتی بر این کشور ها می باشدگام بر می دارد. به این ترتیب، اسرائیل در افغانستان پس از 11 سپتامبر، در جهت «سیاست مناطق مجاور» گام برداشته است؛ تا با نفوذ در مناطق مجاور کشورهای دشمن بر آن ها ضربه وارد کند و ضمن فرصت سازی در امنیت ملی و رخنه در حیاط خلوت سیاست خارجی کشور های فوق، فرصت های این بازیگران را از آن ها سلب نماید.

حسین گودرزی پژوهشگر مسائل بین الملل