به گزارش
اسلام تایمز، پایگاه تحلیلی و اطلاعاتی «استانرادار» در مطلبی تحت عنوان «آیا قزاقستان نیازی به تعاملات نظامی با آمریکا دارد، اهداف «واشنگتن» از تقویت روابط نظامی با «آستانه»، منافع و عواقب چنین همکاریهایی را مورد بررسی قرار داده است.
در این مطلب آمده است: در خصوص توافق جدید آستانه با واشنگتن در رسانههای قزاقی و روسی مطالب زیادی منتشر شده است.
با این حال، نهادهای ذیربط قزاقستان و آمریکا پیرامون این توافق هیچ اطلاعاتی منتشر نکردند.
برای مثال در رسانههای چینی به توافق جدید نظامیان قزاق و آمریکا به طور معمول و سطحی اشاره شده است اما این موضوع برای «پکن» اهمیت زیادی دارد.
هم چین و هم روسیه به مسئله ظهور نظامیان آمریکایی در مرزهای خود با حساسیت خاصی برخورد میکنند.
آستانه از این طریق استقلال خود را نشان داده از مراکز قدرت جهانی به طور مساوی فاصله میگیرد و سیاست چند بردار را هم در عرصه سیاسی و هم نظامی دنبال میکند.
اما چه سودی آستانه از گامهای خود در این راستا به دست میآورد؟ در مورد طرف آمریکایی همه چیز روشن است. آنان میخواهند در همه جا به خصوص در مرزهای روسیه و چین حضور داشته باشند.
منافع ژئوپلیتیک واشنگتن هم از نقطه نظر نزدیکتر شدن به رقبای خود در عرصههای مختلف و جذب یک بازیگر مهم سیاسی در آسیای مرکزی یعنی قزاقستان و دور کردن آستانه از روسیه و چین قابل درک است.
ولی آیا قزاقستان به این موضوعی نیاز دارد؟ دولت آستانه چه چیزی از چنین همکاری به دست می آورد؟ البته میتوان چنین استدلالهایی را بیان کرد که هیچ اتفاق جدیدی نیفتاده، بلکه همکاری قزاقستان و آمریکا در این زمینه در سال 2003 میلادی زمانی که نخستین توافقنامه 5 ساله در زمینه تعاملات نظامی به امضا رسید، آغاز شده بود.
در این سال روسها و چینیها از امضا چنین قرارداد ناراحت شدند، اما چرا؟
قبل از همه، میتوان چنین استدلال کرد که تمام برنامههای همکاری با هدف مبارزه با تروریسم و حفظ صلح در چارچوب آماده سازی تیپ نظامی قزاقستان صورت میگیرند و نیت بدی که ندارند.
چنین همکاریهایی به سود نظامیان قزاق است و واشنگتن به ارتش این کشور 50 «هومر»، چند هلیکوپتر و تجهیزات نظامی به قرارگاه «کازبریگ» کمک کرده است.
علاوه بر این آمریکاییها فرماندهان جوان قزاق را در مدارس نظامی خود آموزش میدهند.
اما از سوی دیگر یک سناریوی دیگری نیز دیده میشود. آمریکا در حال حاضر قزاقستان را به مدار منافع خود جذب کرده است.
تمام اقدامات واشنگتن با هدف فشار آوردن روی روسیه به عنوان شریک اصلی قزاقستان در عرصه دفاع، تغییر نیروهای مسلح قزاق به استانداردهای ناتو، اصلاح نیروهای مسلح طبق مدل غربی و مهم تر از همه تحت تاثیر قرار دادن اذهان نظامیان این کشور به نفع خودش، میباشد.
غربیها برای مثال در جریان پردازش ایدئولوژیک گروهبانان قزاقی طی آموزش فرماندهان جوان این کشور در آمریکا در این راستا موفق هستند زیرا اکثریت نظامیان قزاقی بعد از دورههای آموزشی توسط آمریکاییها معتقدند که ارتش آمریکا بزرگ و غیر قابل شکست است و چیزی بهتر از شیوه زندگی آمریکایی وجود ندارد و نظام دموکراتیک تنها در این کشور وجود دارد.
بعدا این افکار از طریق فرماندهان جوان به اذهان زیردستان آنان منتقل میشود.
آیا تمرینات مشترک نیروهای مسلح قزاقستان و آمریکا در قلمرو قزاقستان به منظور آموزش سربازان قزاق یا برعکس آموزش تجربیات جنگی از آنان توسط طرف آمریکایی صورت میگیرد؟ البته که چنین نیست!
آمریکا حتی دخالت نظامی خود در امور داخلی کشورهای آسیای مرکزی در صورت اختلاف را، برای مثال میان کشورهای حوزه خزر و عملیات «طوفان در خزر» پنهان نمیدارد، بنابراین آموزش تاکتیکهای استفاده از نیروهای مسلح توسط این کشورها برای طرف آمریکایی از اهمیت قابل توجهی برخوردار است.
همین کار را نظامیان آمریکایی در جریان مانورهای مشترک مانند «عقاب استپ» انجام میدهند و شعارهای مبارزه با تروریسم از سوی واشنگتن برای حفظ حضور در آسیای مرکزی و در نزدیکی مرزهای روسیه و چین استفاده میشود.
برای مثال چه کسی خبر دارد که متخصصان آمریکایی در آزمایشگاه بیولوژیکی که در سال 2016 میلادی در «آلماتی» راه اندازی شده به چه کار مشغول هستند؟
رسما آنان بیماریهای عفونی را تشخیص و ویروسهای خطرناک را مطالعه میکنند اما آنجا همه چیز مخفی است و پزشکان قزاق اجازه وارد شدن به این آزمایشگاهها را ندارند.
علاوه بر این چنین آزمایشگاههایی همچنین در آذربایجان، اوکراین و گرجستان فعالیت میکنند.
در این جا سوالی مطرح میشود که آیا در آمریکا برای ایجاد چنین مراکزی جایی نبود و یا چنین آزمایشگاههایی خطرات خاصی را برای مردم محلی در بر ندارند یا آنها برای عملیات ویژهای با استفاده از سلاحهای بیولوژیک پیش بینی شدند؟
به نظر میرسد که در چنین آزمایشگاههایی مطالعات و آزمایشهای غیر صلح آمیز صورت میگیرد.
بحث و شایعات در مورد اینکه آستانه به آمریکا اجازه احداث مرکز نیروی دریایی خود در سواحل خزر در استان «آکتائو» برای «گسترش ظرفیت ترانزیتی محمولههای ناتو» را میدهد، ابزاری برای حفظ روابط حسنه با کشورهای همسایه در منطقه میباشد؟
البته کشتیهای جنگی آمریکا در دریای خزر پیدا نمیشوند، اما به دلیل هم مرز بودن با روسیه و ایران چنین مراکزی میتوانند مشغول جاسوسی یا فعالیتهای خرابکارانه شوند.
اگر چنین برنامههایی وجود ندارند میتوان آن را عمومی و انکار کرد و نیازی به نگران کردن جامعه و کشورهای همسایه وجود ندارد.
علاوه بر این میان کشورهای ساحلی دریای خزر توافق نامهای در خصوص جلوگیری از ورود کشتیهای کشورهای دیگر به این دریا وجود دارد.
علاوه بر این، واضح است که واشنگتن از چنین تعاملاتی سود بیشتری به دست میآورد.
آمریکا یک «عروسک گردان» با تجربه است که سعی میکند از جمله با استفاده از «قدرت نرم» در همه جا حکمرانی کرده و رهبری کشورهای دیگر را به نفع خودش تحت تاثیر قرار دهد.
آیا چنین کاری در حال حاضر در قزاقستان اتفاق نمیافتد؟ شاید آستانه دیگر نمیتواند درخواستهای واشنگتن را رد کند؟
آمریکا در فاصله دوری از قزاقستان قرار گرفته ولی روسیه و چین بسیار نزدیک هستند.
در قلمرو قزاقستان جامعه بسیار قوی روستائیان به سر میبرند که تحت هیچ شرایطی با روسیه دشمنی نخواهد کرد و در مجموع مردم این کشور به تقویت تعاملات با آمریکا دید منفی دارند.