شکست سنگین سعودی در عرصه جهانی

سازمان ملل متحد نام ائتلاف عربی را که متشکل از ۱۰ کشور به رهبری عربستان سعودی است در فهرست سیاه دولت‌ها و تشکیلاتی قرار داده‌است که مرتکب جرائم علیه کودکان یمنی شده‌اند. این اقدام سازمان ملل ضربه سخت و ننگ‌آور دیپلماتیک به ریاض است. عربستان سعودی در سال گذشته با فشارهایی که به دبیرکل سابق سازمان ملل وارد کرد، توانست نام خود را از فهرست سیاه این سازمان پاک کند. در گزارش سازمان ملل متحد که دبیرکل جدید این سازمان آن را امضا کرده به صراحت نامی از عربستان برده نشده‌است. در این گزارش کوشیده شده اتهامات دربارهٔ نقض حقوق کودکان به‌طور متوازن به طرف‌های درگیر در جنگ یمن وارد شود لذا در این گزارش نیروهای جنبش مردمی انصارالله، نیروهای دولت مستعفی عبد ربه منصور هادی و شبکه القاعده به نقض حقوق کودکان و عدم حمایت از آنان متهم شده‌اند. در اینجا باید گفت که این گروه‌ها از لحاظ حقوقی اعتباری همچون ائتلاف عربی ندارند حتی برخی از این گروه‌ها همچون القاعده نام‌شان در فهرست گروه‌های تروریستی قرار دارد. در گزارش دبیرکل سازمان ملل از جنگ یمن، دولت‌های شرکت‌کننده در ائتلاف عربی متهم شده‌اند که مدارس و بیمارستان‌های یمن را هدف حملات خود قرار داده‌اند به طوری که در ۳۸ حمله‌ای که در سال گذشته انجام شد، ۶۸۳ کودک یمنی جان خود را از دست دادند. پیش‌تر، سخنگوی ائتلاف عربی اعتراف کرد که بارها جنگنده‌های این ائتلاف در حملات خود به یمن دچار اشتباه شده‌اند و برخی مدارس و بیمارستان‌ها هدف بمب‌های این جنگنده‌ها قرار گرفته‌اند. وی قول داد که تحقیقاتی در این زمینه صورت گیرد اما این اعتراف باعث نشد که سازمان ملل گزارشی دربارهٔ جرائم علیه کودکان در جنگ یمن منتشر نکند. به دنبال انتشار این گزارش، سازمان‌های بین‌المللی مدافع حقوق بشر حملات انتقادآمیز خود را متوجه کشورهای شرکت‌کننده در ائتلاف عربی کردند. مشکل در این مسئله نیز نهفته‌است که اسماعیل ولد الشیخ، مأمور سازمان ملل در رسیدن به راه‌حل مسالمت‌آمیز مورد قبول از زمانی که ۲ سال پیش ماموریتش را آغاز کرد، شکست خورد و مذاکرات کویت میان طرف‌های یمنی پس از ۱۰۰ روز دیدار و مذاکره از هم پاشید و هیچ‌گونه امید واقعی به امکان بازگشت به میز مذاکرات وجود ندارد. اکنون بیش از ۲ سال و نیم از جنگ یمن می‌گذرد و عربستان بخوبی می‌داند در این جنگ چقدر به یمن خسارت وارد شده و این در حالی است که ریاض و همپیمانانش نتوانسته‌اند موفقیتی به دست آورند و ائتلاف انصارالله و حزب «کنگره ملی» به ریاست علی عبدالله‌صالح را وادار به تسلیم کنند. این موضوع در سخنان عادل الجبیر، وزیر خارجه عربستان نیز مشاهده می‌شود. او گفته‌است: «راه‌حل نظامی برای حل‌وفصل بحران یمن موفقیت‌آمیز نبوده و راهکارهای سیاسی برای پایان دادن به این بحران به واقعیت نزدیک‌تر است.» شاید این تغییر موضع تنها به خاطر خسارت‌های مادی و انسانی و طولانی‌شدن جنگ در یمن نباشد بلکه اقدام اتحادیه اروپا برای ممنوعیت فروش سلاح به عربستان و افزایش قربانیان غیرنظامی در جنگ یمن در این زمینه دخالت داشته باشد. در اینجا باید به این نکته اشاره شود که برخی از نویسندگان بزرگ و سرشناس عربستان در نوشته‌های خود به‌طور تلویحی گفته‌اند راه‌حل نظامی برای پایان دادن به بحران یمن شکست خورده و دست کشیدن از این جنگ یکی از بهترین گزینه‌هاست البته نظامیان سعودی باید نوار مرزی در جنوب عربستان را تقویت کنند، یعنی مناطق جیزان، نجران و عسیر که هم‌مرز با شمال یمن (استان صعده) هستند. شاید این دیدگاه جدید سعودی‌ها در بحران یمن تأثیرگذار باشد. در مجموع می‌توان گفت ائتلاف عربی نیازمند طناب نجاتی است که از باتلاق خونین جنگ یمن بیرون بیاید اما به نظر می‌رسد سازمان ملل متحد و دولت‌های بزرگ از ارائه راهکاری برای پایان این جنگ ناتوان هستند لذا دور از انتظار نیست رهبری ائتلاف عربی به‌طور یکجانبه دست از جنگ بردارد و به منظور کاهش خسارت‌های جنگ یمن طی ماه‌های آینده به آن پایان دهد.

- عبدالباری عطوان