محورهای مورد اختلاف ترامپ و تیلرسون/ منظور رئیس‌جمهوری آمریکا از «آرامش قبل از طوفان» چیست؟

«علی بیگدلی» تحلیلگر مسائل آمریکا در خصوص احتمال کنارگذاشته شدن وزیر خارجه آمریکا توسط ترامپ در گفت‌وگو با خبرنگار ایلنا اظهار کرد: قبل از تشریح دلایل و احتمالات موجود در کنار رفتن «رکس تیلرسون» از پست وزارت خارجه ایالات متحده باید به این نکته مهم اشاره کرد که در کاخ سفید مثلثی متشکل از ژنرال مک مستر (مشاور امنیت ملی ترامپ)، جیمز متیس (وزیر دفاع) و رکس تیلرسون (وزیر خارجه) شکل گرفت تا بتوانند در مورد پرونده‌های دارای اولویت در سیاست خارجی آمریکا تصمیم‌گیری کنند. یکی از این پرونده‌ها، توافق‌ هسته‌ای ایران (برجام) است که اختلاف نظر در مورد مواجهه با آن همچنان در جریان است. یکی از دلایل این مساله، وجود اشخاصی مانند «نیکی هیلی» نماینده آمریکا در سازمان ملل است که نگاهی ضد ایرانی داشته و بر خروج از برجام تاکید دارد اما مابقی به دنبال ماندن در این توافق هستند.

وی ادامه داد: در اخباری که هفته‌های گذشته منتشر شد، تیلرسون و ژنرال متیس اعلام کردند ایالات متحده باید در توافق برجام بماند و ایران را در موضوعات دیگر مورد تهدید و تحریم قرار دهد. این وضعیت تا جایی ادامه داشت که وزیر خارجه ایالات متحده خروج از برجام توسط واشنگتن را موجب کسر حیثیت و شان آمریکا خطاب کرد؛ چراکه علاوه بر پرونده برجام مسائل دیگر از جمله کره‌شمالی، خاورمیانه، اقلیم کردستان و مواجهه با چین و روسیه در سیاست خارجی ایالات متحده وجود دارد که تا به امروز تکلیف آن مشخص نیست و خروج از برجام می‌‌تواند حوزه ملتهب سیاست‌خارجی آمریکا را با خطر مواجه کند.

این استاد دانشگاه با اشاره به ارجاع پرونده هسته‌ای ایران به کنگره عنوان کرد: پس از آنکه پرونده هسته‌ای ایران به کنگره ارسال شد به نظر می‌رسد که یک آرامش نسبی در کاخ سفید به وجود آمده است. به بیانی گویاتر باید بگوییم که ترامپ با فرستادن پرونده برجام به کنگره، خود را به حاشیه کشانده است تا بتواند از زیر بار فشارهای بین‌المللی و داخلی فرار کند. از این جهت با توجه به چینش کنگره ایالات متحده که البته اکثریت آن در دست جمهوری‌خواهان است باید بگوییم که نهایتاً از منظر حقوقی شش ماه می‌توانند این پرونده را به تاخیر بیاندازند اما به هر حال باید نظر خود را اعلام کنند.

وی افزود: برخی از رسانه‌های آمریکا در مورد گمانه‌زنی برای ورود «نیکی هیلی» به وزارت خارجه اعلام کردند که آمدن وی به وزارت خارجه بدون تردید سیاست خارجی آمریکا را با مشکل روبه‌رو می‌کند. باید توجه داشت که اختلافات میان ترامپ و تیلرسون تنها در پرونده ایران بروز و ظهور نکرده است بلکه در مورد قطر و حتی کره‌شمالی و چین این اختلاف نظر کماکان وجود دارد. از سوی دیگر باید بدانیم که از ابتدای روی کار آمدن ترامپ، ۳۲ نفر در کاخ سفید در پست‌های مختلف جابه‌جا شدند که این نشان می‌دهد نگاه و قدرت تصمیم‌گیری در داخل آمریکا با مشکل مواجه شده و این موضوع می‌تواند با آمدن نیکی هیلی به سیاست خارجی سرایت کند.

بیگدلی در پایان در پاسخ به این سوال که آیا منظور ترامپ از آرامش قبل از طوفان پرونده ایران است یا خیر، گفت: اینکه ترامپ در چند روز اخیر اعلام کرده است که شاهد «آرامش قبل از طوفان» هستیم بیشتر به اوضاع و احوال خاورمیانه مربوط می‌شود. عده‌ای معتقدند که این اظهارات در مورد پرونده هسته‌ای ایران است اما باید بگوییم که سناریوهای موجود در خاورمیانه به خصوص پرونده اقلیم کردستان عراق موجب شده تا ترامپ وضعیت فعلی را آرامش قبل از طوفان قلمداد کند. از این منظر حتی امکان دارد علاوه بر تغییرات در وزارت خارجه در وزارت دفاع هم شاهد عزل و نصب‌های جدی باشیم. بنابراین بر اساس راهبرد ایالات متحده و با عنایت به نگاه محافظه‌کاران کاخ سفید ظهور تغییرات جدی در دستگاه دیپلماسی و احتمالاً وزارت دفاع قریب الوقوع است و باید نگاه سنجیده‌تری نسبت به تحولات منطقه خصوصاً اقلیم کردستان داشته باشیم.