پتروتروریسم سعودی در خدمت سیاست‌های آمریکا

هويت خواهي متحجرانه و نابخردانه رياض در منطقه، خود را در رفتار عربستان سعودي در حوزه سياست خارجي نشان داده است. اين موضوع در گفتار و تصميم گيري هاي عربستان در حوزه روابط بين المللي و منطقه اي خود نيز تاثير مستقيمي گذاشته است. در اين خصوص، با واژه اي به نام پترو تروريسم مواجه هستيم. پترو تروريسم سعودي يعني استفاده از درآمد دلارهاي نفتي اين رژيم جهت حمايت از گروه هاي مختلف تروريستي که عمدتا جهت مبارزه و مهار ايران و بسط جنبش آزادي خواهانه و ضد صهيونيستي اسلامي در منطقه مورد استفاده قرار مي گيرد. بنابراين، در تحليل رفتار عربستان سعودي در منطقه، بايد استفاده از دلارهاي نفتي اين کشور براي ترويج تروريسم را مدنظر قرار داد. حمايت آل سعود از گروه‌هاي تروريستي مانند داعش در همين راستا قابل ارزيابي است.

نکته ديگري که بايد در اين خصوص مدنظر قرار گيرد، بازي کنش گراني مانند ايالات متحده آمريکا در ارتباط با عربستان است: کنش گراني که در صددند با استفاده از انجماد فکري و عقب ماندگي ذهني حاکمان سعودي در راستاي تامين منافع ملي خود در منطقه استفاده يا به عبارت بهتر سوء استفاده کنند، سياستي که همان استمرار تز يا تاکتيک تفرقه بيانداز و حکومت کن مي باشد. البته بايد خاطر نشان کرد که دولت انگلستان نيز باز به فکر دوران استعماري خود افتاده است و در صدد است نقش پررنگي را در معادلات منطقه اي ايفا نمايد. ايده نوشتار حاضر اين است که هويت خواهي سعودي ها مبتني بر رويکرد پترو تروريسم غير اسلامي،
غير انساني و احمقانه است و استمرار اين تفکر و اقدام مي تواند عواقب و پيامدهاي سوء و خطرناکي براي منطقه به همراه داشته باشد.بدون شک، اين رويکرد عربستان با حمايت‌هاي ايالات متحده آمريکا همراه است.به عبارت بهتر، پترو تروريسم سعودي در خدمت اهداف ايالات متحده در منطقه قرار گرفته است. در اين معادله، نقش تفکر وهابي را نمي توان ناديده انگاشت. بنابراين، بايد جنبه فکري چنين معادله اي را نيز براي تحليل کامل تر و کلان تر موضوع در نظر گرفت. واقعيت امر اين است که نقش وهابيت در شکل دهي به مباني ذهني آل سعود بسيار هويدا و مهم مي باشد. رژيم سعودي هويت خود را در وهابي گري، اقتدار گرايي، پترودلارها، اقتصاد رانتي، عرب گرايي خاص خود محور، و قوم گرايي مي بيند. در اين مجموعه هويت سازي خود/ديگري، سعودي به همراه ساير متحدان عرب خود به ويژه در منطقه خليج فارس تلاش مي کند تا در مقابل هسته پيراموني خود يک هويت جمعي مشترک ايجاد نمايد که معارضه و تقابل اصلي، در اين
هويت خواهي، جمهوري اسلامي ايران و گفتمان انقلاب اسلامي مي باشد.عربستان سعودي در صدد تقابل با گفتمان انقلاب اسلامي ايران مي باشد. اين رويکرد رياض، مورد حمايت ايالات متحده آمريکا و رژيم صهيونيستي قرار دارد.

با مقدمه اي که ذکر شد، با تحليل شرايط جاري در منطقه مي پردازيم. عربستان سعودي سرمايه گذاري نظامي و فکري زيادي بر روي گروه تروريستي داعش صورت داد. پترو تروريسم سعودي در قالب حمايت از گروه هاي تروريستي مانند داعش، بار ديگر
عقب ماندگي ذهني حاکمان اين کشور را در اسلام خواهي و اسلام مداري هويتي و دروغين افشا نموده است. اين عمل کرد نشان مي دهد که اساس تفکر هويت خواهي سعودي غلط است و استمرار اين سياست هزينه هاي زيادي را براي کل منطقه و جهان اسلام خواهد داشت.عربستان سعودي و حامي آن، يعني ايالات متحده آمريکا متعاقب تحولات اخير در عراق و سوريه، شکست سنگيني را در منظقه پذيرفته اند. اين شکست صرفا جنبه نظامي ندارد بلکه بايد بر روي ابعاد فکري آن نيز متمرکز شد. آنچه مسلم است اينکه امروز پس از گذشت چند دهه حقانيت و مشروعيت گفتمان انقلاب اسلامي ايران و به قول بنيان گذار جمهوري اسلامي ايران حضرت امام خميني (ره)، اسلام ناب محمدي (ص) در مقابل هويت ساختگي و مرتجعانه وهابي و سلفي سعودي يا اسلام آمريکايي، آشکار شده است. هويت خواهي استقلال طلبانه، ضد تروريستي و امنيت خواه ايران اسلامي براي مسلمانان منطقه بيش از پيش هويدا شده و پايمردي و مساعي ايران در حمايت از جبهه مقاومت و موضوع فلسطين اين تضاد هويتي را به نفع ايران پيش برده است و مي رود که افق هاي هر چه بيشتري را براي تثبيت و ارتقاي گفتمان انقلاب اسلامي ايران فراهم آورد.نکته پاياني اينکه رياض از ابتداي پيروزي شکوهمند انقلاب اسلامي ايران در سال 1357، سياست تقابل با کشورمان را در پيش گرفت. حمايتهاي عربستان سعودي از رژيم بعثي عراق در همين راستا قابل ارزيابي بود. اين حمايتها هم جنبه سياسي و ديپلماتيک و هم مالي داشت. سرکوب شيعيان مظلوم عربستان سعودي ( که نمونه بارز آن شهادت شيخ نمر بود)، از رويکردهاي ديگر رژيم سعودي محسوب مي شود. شيعيان عربستان حدود چهار ميليون نفرند که از لحاظ ژئوپليتيک در مناطق نفت خيز اين کشور زندگي مي کنند.جنبش هاي بيداري اسلامي در کشورهاي عربي منطقه به اين رويارويي فکري و هويتي شدت بخشيد، چرا که بسياري از متحدين ديکتاتور و مرتجع سنتي سعودي در منطقه سرنگون شدند. با تمامي اين اوصاف، انزواي شديد عربستان سعودي در معادلات منطقه و شکست رياض در اين خصوص را نمي توان ناديده انگاشت. رژيم سعودي هم اکنون در يک انزواي شديد قرار گرفته است.اين در حالي‌است که ايران دست برتر رادر معادلات منطقه دارد. شکست اخير داعش در سوريه و عراق نشانگر همين مسئله است. با توجه به حمايت هاي واشنگتن از عربستان سعودي، اين مسئله شکستي سنگين و در عين حال مشترک براي کاخ سفيد و رژيم سعودي محسوب مي شود. اين امري است که رژيم سعودي آن را بر نمي تابد و متاسفانه با سماجت به راه خشونت طلبانه خود با همگامي آمريکا و رژيم صهيونيستي ادامه مي دهد.در نهايت اينکه اساس اين سياست پترو تروريسم است که با کمک دلارهاي نفتي تلاش دارد، آب رفته را به جوي بازگرداند. اما رويکرد هويت طلبانه
سعودي از اساس غلط است و تفکري که استعمار در پيدايش آن شکل داشته است امروز نيز به کمک استعمار نو آمده است و سياست تفرقه بينداز و حکومت کن را ادامه مي دهد.بدون شک، اقداماتي از جنله کشتار هاي وحشيانه عربستان در يمن، در يمن حيثيتي را براي رياض در منطقه، جهان اسلام و نظام بين الملل باقي نگذاشته است.

دکتر رضا سيمبر /استاد تمام روابط بين الملل دانشگاه گيلان