پشت پرده سفر هیئت بحرینی به تل آویو

در دوسال گذشته روابط کشورهای محور ارتجاع عرب با رژیم صهیونیستی شاهد تغییراتی زیادی بوده و روند عادی سازی بین این کشورها با اسرائیل بسیار شدت گرفته است. عربستان، امارات و بحرین در راس این کشورها بوده اند و حتی برخی رسانه‌ها بارها اعلام کرده اند که باید در سال آینده شاهد باز شدن سفارت برخی از این کشورها در اسرائیل بود. به همین دلیل زمانی که دونالد ترامپ رئیس جمهور آمریکا قدس را به عنوان پایتخت اسرائیل معرفی کرد اعتراض عربستان، بحرین و امارات به این اقدام بسیار نمایشی بود. حتی خبرگزاری رویترز اعلام کرد که دولت عربستان با اعطای یک کمک 100 میلیون دلاری به تشکیلات خودگردان فلسطین تلاش می‌کند مقامات فلسطینی را متقاعد کند تا با طرح رئیس جمهور آمریکا برای قدس به عنوان پایتخت رژیم صهیونیستی، موافقت کنند. در این شرایط یک هیئت از بحرین به تل آویو سفر کرده است. شبکه دوم تلويزيون اسرائيل در گزارشي اعلام کرد، هيئت رسمي بحرين با کسب موافقت رسمي از پادشاه اين کشور وارد تل آويو شده است. اين نخستين بار است که هيئتي رسمي از طرف بحرين به طور آشکار در تل آويو حضور مي يابد. دولت بحرین اعلام کرده که وظيفه این هیئت آراستن و تطهير چهره بحرين در کشورهاي ديگر است. اما واقعیت ماجرا چیست؟

روابط بحرین و اسرائیل

روابط بحرین و اسرائیل در سال های گذشته بسیار علنی شده است و مروری بر برخی خبرهای منتشر شده در این مورد نشان دهنده این امر است که منامه هراس سال های آغازین هزاره سوم میلادی از علنی شدن روابط با تل آویو را دیگر ندارد. خالد احمد الخلیفه وزیر خارجه بحرین در سال ۲۰۰۰ میلادی خواستار تاسیس انجمن خاورمیانه شامل کشورهای عربی به علاوه اسرائیل شد. در سال ۲۰۰۵ میلادی ، محمد بن مبارک الخلیفه معاون نخست وزیر بحرین اعلام کرد که منامه تصمیم گرفته تا ممنوعیت کالاهای تولید اسرائیل را لغو کند. ولیعهد بحرین نیز در سال ۲۰۰۹ از سران عرب خواست تا از طریق رسانه های اسرائیلی، شهروندان عرب را مخاطب قرار دهند تا به اصطلاح تلاش‌ها برای سازش در خاورمیانه تسهیل شود و حتی وی با انتشار مقاله‌ای در روزنامه واشنگتن پست، حکومت‌های عرب‌ را به خاطر تلاش نکردن برای برقراری ارتباط با اسرائیل سرزنش کرد. علاوه بر این بر اساس افشاگری سایت ویکی لیکس، خالد بن احمد آل خلیفه وزیر خارجه بحرین بارها آمادگی خود را جهت دیدار با بنیامین نتانیاهو نخست وزیر رژیم صهیونیستی اعلام کرده است. روزنامه صهیونیستی هاآرتص نیز تاکید کرده است که وزیر خارجه بحرین با تزیپی لیونی رییس حزب کادیما در زمان تصدی پست وزارت خارجه رژیم اسراییل طی سال های 2007 تا 2009 روابط تنگاتنگی داشت. روزنامه معاریو اسرائیل نیز اعلام کرده که دولت بحرین در جریان سرکوب انقلاب 14 فوریه از نیروهای موساد کمک گرفته است.

اهداف واقعی سفر هیئت بحرینی

«حمد بن عیسی آل خلیفه» پاشاه بحرین اواخر شهریور ماه، در سخنانی از علاقه خود به تردد آزاد شهروندان بحرینی به سرزمین‌ اشغالی فلسطین علی رغم عدم رابطه دیپلماتیک با اسرائیل و مخالفت اکثریت اعراب منطقه خبر داده بود. این مسئله به این معنا است که بحرین که کاملا تحت تسلط عربستان قرار دارد و تصمیمات سیاست خارجی این کشور بر مبنای دستورات صادره از ریاض اتخاذ می شود سعی دارد تا در راستای سیاست‌های ریاض عادی سازی روابط با اسرائیل را علنی کرده و سرعت ببخشد.

اما انجام این سفر درست سه روز پس از اعلام قدس به عنوان پایتخت اسرائیل از سوی ترامپ معنای دیگری یافته است و تنها نمی توان مسئله عادی سازی روابط را در این امر دخیل دانست. در واقع پدیده های سیاسی را نمی توان به صورت تک علتی و یکجانبه تحلیل کرد و هر نوع کنشی در عالم سیاست می تواند همزمان برای محقق کردن چند هدف باشد. در این مورد نیز علاوه بر عادی‌سازی روابط در شرایط حاضر، عمدتاً هدف از سفر هیئت بحرینی می تواند حمایت از طرح ترامپ در جهت مشروعیت بخشیدن به قدس به عنوان پایتخت اسرائیل و کاهش واکنشهای اعتراضی در جهان اسلام و تأثیرات آن علیه اقدام ترامپ باشد. در شرایط کنونی که حتی متحدین آمریکا در اروپا به شدت با این طرح ترامپ مخالفت کرده اند و حتی الازهر مصر خواستار تحریم کالاهای ساخت اسرائیل و آمریکا شده است و به نوعی ترامپ در «بن بست خودساخته ای» گرفتار شده است سفر یک هیئت از کشورهای عربی می تواند اولین گام در راه مشروعیت بخشیدن به این تصمیم و اعلام موافقت ضمنی با این اقدام نامشروع ترامپ باشد.

در کل می توان گفت که عربستان و بحرین به دنبال آن هستند تا مقدمات اجرایی شدن تصمیم ترامپ در مورد قدس را فراهم کنند. البته تلاش برای مشروعیت بخشیدن به این مسئله، سرمایه‌گذاری بر اسب لنگ در میدان مسابقه است و نتیجه چنین تصمیمی کاملاً معلوم می‌باشد. اما عربستان و بحرین به عنوان مجریان سیاست های منطقه ای آمریکا، انتخاب دیگری در برابر قدس ندارند.