معمای چرخش اردن درقبال سوریه

اینکه نماینده سوریه در تریبون مجمع عمومی سازمان ملل بایستد و تاکید کند دولت دمشق هرگز از موضع ثابت خود در ازای قدس اشغالی، مساله فلسطین، قطعیت بازپس‌گیری همه اراضی اشغالی عربی، پایان اشغالگری و تشکیل کشور مستقل فلسطینی صرف‌نظر نمی‌کند، آن هم در شرایطی که اتحادیه عرب عضویت سوریه را به حال تعلیق درآورده و سازمان همکاری اسلامی که زیر سلطه عربستان است از آن برای حضور در اجلاس سران کشورهای اسلامی در استانبول که به منظور بررسی موضوع یهودی‌سازی قدس شریف و شناساندن آن از سوی آمریکا به عنوان پایتخت اسرائیل برگزار شد، دعوت نکرد، باعث خجالت است.

این روزها اردن در تلاشی دیرهنگام جنبشی قوی را رهبری می‌کند تا این کژی را اصلاح کرده و دولت و کشور سوریه را بار دیگر به نهادهای عربی بازگرداند؛ نمود این جنبش را آنجایی می‌بینیم که رئیس پارلمان اردن در نشست اتحادیه پارلمان‌های عربی در مغرب به مستثنا‌شدن هیات پارلمانی سوریه برای حضور در این نشست شدیدا اعتراض کرد.

«عاطف طراونه» اخیرا کاردار سفارت سوریه در امان را به حضور پذیرفته و پیروزی‌های ارتش سوریه و بازپس‌گیری بیشتر خاک این کشور از چنگ گروه‌های تروریستی را به وی تبریک گفت. برای‌مان دشوار است دلیل ادامه تحریم سوریه توسط حکومت‌های عرب به شیوه کنونی را درک کنیم، گویی آنها از واقعیت موجود خبر ندارند؛ از تحولات راهبردی در همه منطقه خاورمیانه و ظهور محورهای سیاسی جدیدی به رهبری سوریه که شروع به ترسیم مجدد معادلات قدرت بر اساس این تحولات کرده است، این حکومت‌های عرب از سر نخوت و یکدندگی از پذیرش شکست نقشه‌های‌شان در تجزیه امت عربی و نابودی ستون‌های مقاومت ضد اشغالگری اسرائیل اجتناب می‌کنند.

وقتی امانوئل مکرون، رئیس‌جمهوری فرانسه تاکید می‌کند کشورش کانال‌های تماس با سوریه را پس از شکست داعش خواهد گشود، پس آیا دیگر حکومت‌های عرب بیشتر از فرانسه که جنگ در سوریه را فرماندهی کرده و نقش بزرگی در حمایت نظامی، سیاسی و مالی از معارضان سوریه داشته است، درک و قدرت دارند. بنابراین مساله، مساله سرکشی و لجاجت اعراب نیست، بلکه مربوط به تحولاتی است که نمی‌توان آنها را نادیده گرفت و سیاست‌های مناسب با آن را باید اتخاذ کرد.

محاسبات اردن روی طرح آمریکا در سوریه و دیگر کشورهای منطقه اشتباه بزرگی بود بویژه که طی 7 سال گذشته از حضور قوی در جبهه آمریکا چیزی جز انزوا و قربانی‌شدن نصیبش نشد بویژه از سوی متحدان عرب خود شامل عربستان، و اینک وقت آن رسیده که این اشتباه خود را به صورت ریشه‌ای اصلاح کند.

طراونه برای دیدار از پارلمان سوریه در دمشق و همچنین حضور در کنفرانس پارلمانی دیگری در ایران برای حمایت از مساله قدس اشغالی در برابر یهودی‌سازی اسرائیل آماده می‌شود و این مساله‌ای خوب اما ناکافی است، چون مطلوب این است که حکومت اردن از احتیاط غیرقابل فهم خود دست کشیده و وزیر خارجه خود را عازم این دو کشور کند تا از سرگیری روابط با آن را رسما پایه‌ریزی کنند.

اردن به امید فضل عربستان و دیگر کشورهای عربی حاشیه خلیج‌فارس نشسته که چیزی جز وعده‌های دروغین و تحقیر برایش نداشتند آن هم زمانی که همین حکومت سعودی صدها میلیارد دلار به ترامپ در آمریکا در قالب سرمایه‌‌‌گذاری و معاملات تسلیحاتی می‌دهد و سرسپردگی اردن به عربستان به جایی رسیده که به سفارش این کشور سطح حضور خود را در اجلاس سران کشورهای اسلامی در استانبول کاهش داده و در حمایت از مقدسات فلسطین تردید می‌کند. موضع اردن در حمایت از ماهیت عربی قدس اشغالی و مقدسات آن و مخالفت با دیکته‌های آمریکا باید تا حد ایجاد ائتلاف‌های جدید با جبهه مقاومت ارتقا یابد، به گونه‌ای که از شمال با سوریه از شرق با عراق و ایران ارتباط گرفته و پل‌های همکاری با ترکیه را که به اردن در مقام متولی رسمی مقدسات فلسطین احترام می‌گذارد، ایجاد کند.

رای اردن در مجمع عمومی سازمان ملل به قطعنامه محکومیت تصمیم دونالد ترامپ، رئیس‌جمهور آمریکا در یهودی‌سازی قدس شاید این کشور را در تنگنا و فشارهایی قرار دهد و چه‌بسا اقدامات تلافی‌جویانه‌ای از سوی آمریکا همچون کاهش کمک‌های مالی به اردن و حتی توقف آن و کوچ اجباری هزاران فلسطینی و قرار دادن آن به عنوان وطن جایگزین را به همراه داشته باشد.

عطوان