در طول قریب به سه سال گذشته یعنی از مارس 2015 که ائتلاف تحت رهبری عربستان سعودی عملیات طوفان قاطعیت را بر علیه یمن آغاز کرد، مردم این کشور مجموعه بسیار متنوع از بلایا و آسیبها را تجربه کردهاند. از بمبارانهای شبانه هواپیماهای ائتلاف که خواب راحت را از آنها گرفته تا جنگ داخلی و گسترش گروههای تروریستی از جمله القاعده و داعش در جنوب این کشور که در برهههایی هر یک قلمرویی را برای حکمرانی تعیین کرده بودند. از طرف دیگر تلاشهای بینالمللی نیز برای حل بحران و پایان دادن به تجاوز عربستان، عمدتاً به دلیل پشتیبانی آمریکا از ریاض و از طرف دیگر دست و دل بازی سعودیها با خرج کردن دلارهای نفتی برای بستن دهان منتقدان بینالمللی ناکام مانده است.
در این میان اما آنچه این روزها جهانیان شاهد و نظارهگر آن هستند بروز بحران انسانی ناشی از قحطی، گرسنگی، شیوع بیماری و نبود امکانات لازم در این کشور برای مقابله با آنهاست. یمن یکی از فقیرترین کشورهای عربی محسوب میشود که به افغانستان جهان عرب نیز مشهور است. جنگ یکی از عوامل اصلی بروز این وضعیت می باشد. از بین رفتن زیرساختهای اقتصادی از جمله بیمارستانها و کارخانهجات تولیدی در نتیجه حملات خارجی و جنگ داخلی، هم بهداشت و سلامت مردم یمن را به مخاطره انداخته و هم موجب از بین رفتن منابع درآمدی مردم و دولتِ در معرض فروپاشی این کشور شده است.
بدعهدی عربستان، حدیده همچنان بسته
در پی بروز این وضعیت اسفناک از ماهها پیش از این سازمانهای بینالمللی حمایت از حقوق بشر و دولتها و کشورهای مختلف آمادگی خود را برای ارسال کمکهای بشردوستانه به مردم یمن اعلام کرده اند اما در طی این مدت به دلیل محاصره بیرحمانه و تمام عیار دریایی، هوایی و زمینی یمن توسط عربستان سعودی و همپیمانان آن، امکان دسترسی مردم غیرنظامی یمن به این کمک ها میسر نشده است. این امر منجر شده است تا به طور مکرر سازمانهای بینالمللی در مورد بروز بزرگترین بحران انسانی قرن بیستیکم در یمن هشدار دهند و از سران سعودی درخواست پایان دادن به محاصره یمن را مطالبه کنند. لذا پس از انتقادات گسترده بین المللی که حتی دولتهای غربی حامی سعودیها را نیز ناچار به سرزنش سران ریاض در تداوم محاصره یمن کرده بود، عربستان در 20 دسامبر اعلام کرد به طور موقت راه های مواصلاتی منتهی به بندر حدیده یمن را به مدت یک ماه بازگشایی می کند. ریاض در این تاریخ اعلام کرد: «بندر حدیده برای ارسال کمک های بشردوستانه، از جمله سوخت و موادغذایی، به مدت 30 روز باز خواهد بود.»
در پی این عقبگرد سعودیها به نظر میرسید که شاید بتوان با رساندن دارو و غذا و پوشاک به جنگ زدگان یمنی قدری از شرایط بحرانی موجود کاست اما اکنون گزارش ها حاکی از آن است که هیچ نشانی از کشتی های امدادرسان و حامل کمک های بشردوستانه در این بندر وجود ندارد.
بر اساس گزارش راشاتودی روسیه، دو هفته پس از اعلام خبر بازگشایی بندر حدیده به عنوان بندر اصلی یمن، این بندرگاه خالی از هر گونه کشتی امدادرسان یا حامل کمک های بشردوستانه است. هیچ کشتی تجاری که حامل موادغذایی یا ملزومات بداشتی باشد در این بندر لنگر ننداخته است. مدیر بندر حدیده در مصاحبه با راشاتودی ضمن اشاره به مجوز نداشتن کشتی های امدادرسان برای ورود به این بندر اظهار کرد: «محاصره همچنان به قوت خود باقی است. اگر محاصره لغو نشود، نمی توانیم تصور کنیم چه عواقبی در انتظار ماست».
در همین حال هماهنگکننده کمکهای بشردوستانه سازمان ملل امروز 16 دیماه در گزارشی اعلام کرد، در صورت عدم تغییر اوضاع یمن، این کشور در سالهای آتی شاهد بدترین فاجعه انسانی خواهد بود.
به گزارش شبکه الجزیره، مارک لوکوک، هماهنگکننده کمکهای بشردوستانه سازمان ملل در گزارشی نسبت به اوضاع فاجعهبار یمن هشدار داد و گفت، در حال حاضر اوضاع نابسامان مردم این کشور به دلیل افزایش جنگ و درگیری، کمبود مواد غذایی و شیوع بیماری شبیه روز قیامت است.
لوکوک ضمن ابراز نگرانی درباره اوضاع یمن گفت، صندوق اضطراری سازمان ملل برای حمایت از یمنیها و امدادرسانی به این کشور مبلغ ۵۰ میلیون دلار اختصاص خواهد داد.
پیش از این گزارش نیز در مارس 2017 سخنگوی سازمان برنامه جهانی غذا در ژنو بهشدت از بروز قحطی در یمن ابراز نگرانی کرده و اعلام کرد از 22 استان یمن، 7 استان در حالت فوق العاده 4 قرار دارند که یک سطح قبل از اعلام قحطی است.
تقلا برای نجات
عربستان سعودی در حالی قدم به جنگ با یمنیها گذاشت که در ابتدا با توجه به هزینه های هنگفت نظامی خود و حمایت بی چون و چرای غرب و همینطور وضع آشفته یمن، فکر میکرد که در طی مدت بسیار کوتاهی قادر است با تصرف صنعا و خلع سلاح انصارلله دولت منصور هادی را به مسند قدرت بازگردانده و بدین ترتیب انقلاب یمن را همچون بحرین سرکوب کند اما آنچه در عمل روی داد آن است که اکنون سعودی ها پس از سه سال نه تنها از دستیابی به اهداف اولیه جنگ بازمانده اند بلکه حتی با افزایش قدرت موشکی انصارلله، موازنه جنگ را بر ضرر خود در حال تغییر مییابد. لذا پس از هدف قرار گرفتن فرودگاه ملک خالد توسط موشک های انصارلله به بهانه رسیدن سلاح و موشک از بیرون و توسط ایران به این نیروها، سعودیها با هدف به زانو در آوردن انقلابیون و ایجاد فشار بر مردم یمن برای دل بریدن از جنبش انصارلله، محاصره این کشور را آغاز کرد. با این وجود محاصره نه تنها موجب شکست اراده و تسلیم شدن یمنیها نشده است بلکه این اقدام واکنشهای سختتر انصارلله را در پی داشته و موشک های بیشتری اکنون مراکز نظامی و سیاسی عربستان را هدف قرار میدهد.