۰
شنبه ۷ بهمن ۱۳۹۶ ساعت ۱۱:۱۶
دولت ترکیه به تهدیدات خود عمل کرد و حملات نظامی علیه مناطق کردنشین سوریه و عفرین را آغاز کرده است و آنچنان که رئیس‌جمهوری این کشور می‌گوید این حملات تا رسیدن به اهداف نهایی‌اش ادامه دارد. رجب طیب اردوغان، دیروز طی سخنرانی‌ای در آنکارا با انتقاد از مواضع پارلمان اروپا و دولت آمریکا درباره عملیات ترکیه در شمال سوریه، گفت: آنهایی که به ما می‌گویند این (عملیات) نباید زیاد طول بکشد، خودشان 20 سال در افغانستان و 18 سال در عراق بوده‌اند. وی عملیات شمال سوریه را به هشداری برای کسانی که قصد زیر سوال بردن عزم ترکیه در نبرد با تروریسم را داشتند، تعبیر کرده و افزود: اگر دیگران (آمریکا) با ما همکاری نکنند، تمام گزینه‌ها را در نظر خواهیم گرفت.
اردوغان با تاکید بر اینکه عملیات شاخه زیتون را تا نابودی آخرین تروریست و بازگرداندن شمال سوریه به صاحبان اصلی‌اش ادامه می‌دهیم، گفت: بعد از منبج، تمام مرزهای خود با عراق را از تروریست‌ها پاکسازی می‌کنیم. ساعاتی پیش از این اظهارات، کاخ سفید از مکالمه دونالد ترامپ با همتای ترکیه‌ای خود خبر داده و گفته بود رئیس‌جمهوری آمریکا، خواستار پایان سریع عملیات ترکیه شده است. بنا بر اعلام کاخ سفید، ترامپ در تماس روز چهارشنبه «نگرانی خود را از افزایش خشونت‌ها در عفرین اعلام کرد و خطرات این عملیات را برای اهداف مشترک 2 کشور در سوریه گوشزد کرد.» طبق بیانیه کاخ سفید، ترامپ درباره «لحن غیرسازنده» مقام‌های ترکیه و انتشار «سخنان غیرواقعی» علیه آمریکا هشدار داد. او همچنین خواستار خویشتن‌داری نظامیان ترکیه از اقداماتی شد که می‌تواند به طور ناخواسته منجر به بروز درگیری با نظامیان آمریکایی مستقر در شمال سوریه شود. منابع آگاه در ترکیه هم به نقل از اردوغان گفته‌اند او در این گفت‌وگو خواستار توقف تجهیز شبه‌نظامیان کرد سوریه به وسیله آمریکا شد. به نوشته روزنامه صباح، اردوغان در این تماس تلفنی عملیات در عفرین را مطابق با حقوق بین‌الملل و بر اساس حق مشروع ترکیه برای دفاع از خود عنوان کرده است. بر این اساس، اردوغان همچنین گفته ترکیه مصمم است مرزهای جنوبی خود را از وجود تروریست‌ها پاکسازی کند. پیش از گفتوگوی رؤسای جمهوری آمریکا و ترکیه، اردوغان در یک سخنرانی در آنکارا از احتمال گسترش عملیات شاخه زیتون از عفرین به منبج، در یکصد کیلومتری شرق این شهر خبر داد. اردوغان در سخنرانی خود آمریکا را متهم کرد در دوران ریاست‌جمهوری باراک اوباما، سر ترکیه را در منبج کلاه گذاشته است. در همین حال گزارش‌ها حاکی است که تام باسرت، مشاور امنیت داخلی رئیس‌جمهوری آمریکا روز پنجشنبه در داووس سوییس گفته است واشنگتن ترجیح می‌دهد نیروهای نظامی ترکیه به عملیات خود در منطقه عفرین پایان دهند. باسرت تصریح کرده است ترکیه با ورود به سوریه و عفرین باید مواظب تنش‌های بالقوه ناشی از این اقدام باشد. این در حالی است که بکر بوزداغ، سخنگوی اردوغان روز پنجشنبه از آمریکا خواست یا تمام حمایت‌های خود از «یگان‌های مدافع خلق» در سوریه را متوقف کند، یا خطر رویارویی با نیروهای زمینی ترکیه در سوریه را بپذیرد. بوزداغ گفته است: «کسانی که از سازمان‌های تروریستی حمایت می‌کنند، هدف قرار خواهند گرفت.» این دیپلمات ترکیه افزود: «ایالات متحده باید در برنامه حمایت از تروریست‌ها بازنگری کند تا از هرگونه تقابل با ترکیه جلوگیری شود.» این لحن آنکارا، شدیدترین انتقادی است که تاکنون و بر سر مسائل مرتبط با سوریه، میان ترکیه و آمریکا مطرح شده است. این در شرایطی است که ترکیه از اعضای پیمان سازمان آتلانتیک شمالی (ناتو) به شمار می‌رود. شبه‌نظامیان موسوم به نیروهای دموکرات سوریه که بخش عمده‌ای از آن را کردهای این کشور تشکیل می‌دهند، سال ۲۰۱۶ موفق شدند با کمک نظامیان آمریکایی داعش را از منبج بیرون برانند و کنترل این شهر را به دست بگیرند. ترکیه که بشدت مخالف استقرار شبه‌نظامیان کرد در شرق رودخانه فرات است، در آن زمان خواهان خروج این نیروها از منبج شده بود. گروهی از نظامیان آمریکایی همچنان در منبج مستقر هستند. بر اساس این گزارش، حرکت نیروهای نظامی ترکیه به سمت منبج، هرگونه طرح‌های آمریکا در شمال شرقی سوریه را در تهدید می‌کند. آمریکا در آن منطقه نیروهای نظامی مستقر کرده و هرگونه عملیات از سوی ترکیه ممکن است به درگیری مستقیم واحدهای نظامی این کشور با نیروهای آمریکایی بینجامد. حمایت آمریکا به شکل دادن سلاح و آموزش و تمرین نظامی به نیروهای کرد در سوریه، خشم آنکارا را در پی داشته است.
استمداد کردهای تجزیه‌طلب از دولت دمشق
در سایه تداوم عملیات نظامی ارتش ترکیه موسوم به «شاخه زیتون» در شمال سوریه که با پشتیبانی گروهک شورشی «ارتش آزاد سوریه» انجام می‌شود، تجزیه‌طلبان کرد در شمال سوریه از نیروهای ارتش سوریه خواسته‌اند از این منطقه در مقابل عملیات ترکیه حمایت کند. مقام‌های کرد در بیانیه‌ای اعلام کردند: «ما از دولت سوریه می‌خواهیم به تعهدات خود در قبال عفرین عمل کند و با استقرار نیروهای مسلح خود در این منطقه، از مرزهای این کشور در برابر حمله ارتش متجاوز ترکیه محافظت کند». مقام‌های کرد افزودند: «عفرین بخشی از سوریه است و دولت باید برای دفاع از سوریه به یاری کردها بیاید». در این بیانیه آمده است: «هدف این تهاجم ترکیه این است که با اشغال عفرین، بخش‌های بیشتری از سرزمین‌های سوریه را بگیرد.» روز پنجشنبه نیز یکی از فرماندهان گروه موسوم به «یگان‌های مدافع خلق» کرد تأکید کرد که در پی ایجاد حکومت در سوریه نیستند. این فرمانده در گفت‌وگو با شبکه خبری المیادین اظهار داشت که کردها بخشی از بافت ملی سوریه هستند و خواستار آن هستند که بخشی از راهکارهای آتی بحران این کشور باشند. این در حالی است که وزیر خارجه ترکیه گفته است در صورت حمله نیروهای سوری به نظامیان آنها در عملیات شاخه زیتون، آنها را هدف قرار می‌دهند. مولود چاووش اوغلو همچنین از آمریکا خواست نیروهایش را از منبج خارج کند.
چالش نظامی اردوغان در منبج
صر‌ف‌نظر از اینکه ترکیه چه مسیر پرپیچ و خمی را برای کلید زدن عملیات عفرین طی کرده است، بن‌علی ییلدریم، نخست‌وزیر ترکیه اعلام کرده کشورش در نظر دارد منطقه حائل 30 کیلومتری در نوار شمالی و شرقی این کانتون ایجاد کند تا از این طریق از نفوذ نیروهای یگان‌های مدافع خلق به خاک ترکیه جلوگیری شود. بی‌تردید پیشبرد این هدف نظامی با موانع و خطراتی روبه‌رو خواهد بود که عبارتند از: تشدید عملیات نظامی در عفرین برای ارتش ترکیه و متحدانش احتمالاً هزینه‌های مالی و جانی غیرقابل پیش‌بینی در پی خواهد داشت. مضاف بر اینکه فضا را برای دستیابی به ثبات نسبی در سوریه در دوران پساداعش متشنج‌تر و پیچیده‌تر خواهد کرد، ایجاد منطقه حائل مورد نظر ترکیه مستلزم آن است که روسیه از پایگاه‌های نظامی خود در نواحی شرقی عفرین (در منطقه تل‌رفعت) به طور کامل عقب‌نشینی کند در حالی که شرایط حاکم بر جنگ سوریه اجازه این ریسک را به روسیه نخواهد داد اما آنچه از منظر تقابل آمریکا و ترکیه در سوریه به عنوان چالشی نگران‌کننده مطرح است به موضوع وعده اردوغان مبنی بر حمله ارتش ترکیه به شهر منبج بعد از عفرین مربوط می‌شود. شهر منبج تحت کنترل نیروهای دموکراتیک سوریه به رهبری آمریکا قرار دارد و مقامات ترکیه معتقدند ایالات متحده درباره این شهر عمدتاً عرب‌نشین خلف‌وعده کرده است، چرا که قرار بود نیروهای آمریکایی و متحدان کردش در قالب نیروهای دموکراتیک سوریه پس از بازپس‌گیری این شهر از نیروهای داعش، کنترل آن را به نیروهای محلی واگذار کنند اما هم در منبج و هم در الرقه از نیروهای یگان‌های مدافع خلق یا به عبارتی «دشمنان» ترکیه در مناطق مرزی سوریه با ترکیه حمایت کردند. با این اوصاف، به نظر می‌رسد در صورت عملی شدن وعده رئیس‌جمهور ترکیه به حمله به منبج این کشور وارد چالش نظامی با آمریکا خواهد شد، چرا که نیروهای آمریکایی به همراه نیروهای کرد در این منطقه حضور دارند.
تلفات سنگین کردها و ترک‌ها
ارتش ترکیه روز گذشته در بیانیه‌ای اعلام کرد از زمان شروع عملیات «شاخه زیتون»، شماری از غیرنظامیان کشته شده‌اند. در مقابل، ارتش ترکیه در بیانیه رسمی اعلام کرده است در پی این عملیات نظامی، 343 شبه‌نظامی کرد کشته شده‌اند. اما «نیروهای دموکراتیک سوریه» با اعلام اینکه ترکیه در آمارهای خود، بزرگنمایی می‌کند، از کشته شدن ۳۷ نیروی مورد حمایت آنکارا و منهدم شدن یک تانک ارتش ترکیه در جنگ اطراف عفرین خبر داد.
واکنش آلمان به تهاجم ترکیه
عملیات ترکیه در عفرین، باعث نگرانی آلمان، دیگر عضو ناتو، شده است. دولت آلمان 2 روز پیش اعلام کرد هرگونه تصمیم‌گیری درباره به‌روز کردن تانک‌های آلمانی ارتش ترکیه را به حال تعلیق درآورده است. ترکیه در عملیات نظامی خود در عفرین، از تانک‌های «لئوپارد- ۲» استفاده کرده که باعث شعله‌ور شدن انتقادها از برلین به دلیل فروش سلاح به ترکیه شده است.
اردوغان با تاکید بر اینکه عملیات شاخه زیتون را تا نابودی آخرین تروریست و بازگرداندن شمال سوریه به صاحبان اصلی‌اش ادامه می‌دهیم، گفت: بعد از منبج، تمام مرزهای خود با عراق را از تروریست‌ها پاکسازی می‌کنیم. ساعاتی پیش از این اظهارات، کاخ سفید از مکالمه دونالد ترامپ با همتای ترکیه‌ای خود خبر داده و گفته بود رئیس‌جمهوری آمریکا، خواستار پایان سریع عملیات ترکیه شده است. بنا بر اعلام کاخ سفید، ترامپ در تماس روز چهارشنبه «نگرانی خود را از افزایش خشونت‌ها در عفرین اعلام کرد و خطرات این عملیات را برای اهداف مشترک 2 کشور در سوریه گوشزد کرد.» طبق بیانیه کاخ سفید، ترامپ درباره «لحن غیرسازنده» مقام‌های ترکیه و انتشار «سخنان غیرواقعی» علیه آمریکا هشدار داد. او همچنین خواستار خویشتن‌داری نظامیان ترکیه از اقداماتی شد که می‌تواند به طور ناخواسته منجر به بروز درگیری با نظامیان آمریکایی مستقر در شمال سوریه شود. منابع آگاه در ترکیه هم به نقل از اردوغان گفته‌اند او در این گفت‌وگو خواستار توقف تجهیز شبه‌نظامیان کرد سوریه به وسیله آمریکا شد. به نوشته روزنامه صباح، اردوغان در این تماس تلفنی عملیات در عفرین را مطابق با حقوق بین‌الملل و بر اساس حق مشروع ترکیه برای دفاع از خود عنوان کرده است. بر این اساس، اردوغان همچنین گفته ترکیه مصمم است مرزهای جنوبی خود را از وجود تروریست‌ها پاکسازی کند. پیش از گفتوگوی رؤسای جمهوری آمریکا و ترکیه، اردوغان در یک سخنرانی در آنکارا از احتمال گسترش عملیات شاخه زیتون از عفرین به منبج، در یکصد کیلومتری شرق این شهر خبر داد. اردوغان در سخنرانی خود آمریکا را متهم کرد در دوران ریاست‌جمهوری باراک اوباما، سر ترکیه را در منبج کلاه گذاشته است. در همین حال گزارش‌ها حاکی است که تام باسرت، مشاور امنیت داخلی رئیس‌جمهوری آمریکا روز پنجشنبه در داووس سوییس گفته است واشنگتن ترجیح می‌دهد نیروهای نظامی ترکیه به عملیات خود در منطقه عفرین پایان دهند. باسرت تصریح کرده است ترکیه با ورود به سوریه و عفرین باید مواظب تنش‌های بالقوه ناشی از این اقدام باشد. این در حالی است که بکر بوزداغ، سخنگوی اردوغان روز پنجشنبه از آمریکا خواست یا تمام حمایت‌های خود از «یگان‌های مدافع خلق» در سوریه را متوقف کند، یا خطر رویارویی با نیروهای زمینی ترکیه در سوریه را بپذیرد. بوزداغ گفته است: «کسانی که از سازمان‌های تروریستی حمایت می‌کنند، هدف قرار خواهند گرفت.» این دیپلمات ترکیه افزود: «ایالات متحده باید در برنامه حمایت از تروریست‌ها بازنگری کند تا از هرگونه تقابل با ترکیه جلوگیری شود.» این لحن آنکارا، شدیدترین انتقادی است که تاکنون و بر سر مسائل مرتبط با سوریه، میان ترکیه و آمریکا مطرح شده است. این در شرایطی است که ترکیه از اعضای پیمان سازمان آتلانتیک شمالی (ناتو) به شمار می‌رود. شبه‌نظامیان موسوم به نیروهای دموکرات سوریه که بخش عمده‌ای از آن را کردهای این کشور تشکیل می‌دهند، سال ۲۰۱۶ موفق شدند با کمک نظامیان آمریکایی داعش را از منبج بیرون برانند و کنترل این شهر را به دست بگیرند. ترکیه که بشدت مخالف استقرار شبه‌نظامیان کرد در شرق رودخانه فرات است، در آن زمان خواهان خروج این نیروها از منبج شده بود. گروهی از نظامیان آمریکایی همچنان در منبج مستقر هستند. بر اساس این گزارش، حرکت نیروهای نظامی ترکیه به سمت منبج، هرگونه طرح‌های آمریکا در شمال شرقی سوریه را در تهدید می‌کند. آمریکا در آن منطقه نیروهای نظامی مستقر کرده و هرگونه عملیات از سوی ترکیه ممکن است به درگیری مستقیم واحدهای نظامی این کشور با نیروهای آمریکایی بینجامد. حمایت آمریکا به شکل دادن سلاح و آموزش و تمرین نظامی به نیروهای کرد در سوریه، خشم آنکارا را در پی داشته است.
استمداد کردهای تجزیه‌طلب از دولت دمشق
در سایه تداوم عملیات نظامی ارتش ترکیه موسوم به «شاخه زیتون» در شمال سوریه که با پشتیبانی گروهک شورشی «ارتش آزاد سوریه» انجام می‌شود، تجزیه‌طلبان کرد در شمال سوریه از نیروهای ارتش سوریه خواسته‌اند از این منطقه در مقابل عملیات ترکیه حمایت کند. مقام‌های کرد در بیانیه‌ای اعلام کردند: «ما از دولت سوریه می‌خواهیم به تعهدات خود در قبال عفرین عمل کند و با استقرار نیروهای مسلح خود در این منطقه، از مرزهای این کشور در برابر حمله ارتش متجاوز ترکیه محافظت کند». مقام‌های کرد افزودند: «عفرین بخشی از سوریه است و دولت باید برای دفاع از سوریه به یاری کردها بیاید». در این بیانیه آمده است: «هدف این تهاجم ترکیه این است که با اشغال عفرین، بخش‌های بیشتری از سرزمین‌های سوریه را بگیرد.» روز پنجشنبه نیز یکی از فرماندهان گروه موسوم به «یگان‌های مدافع خلق» کرد تأکید کرد که در پی ایجاد حکومت در سوریه نیستند. این فرمانده در گفت‌وگو با شبکه خبری المیادین اظهار داشت که کردها بخشی از بافت ملی سوریه هستند و خواستار آن هستند که بخشی از راهکارهای آتی بحران این کشور باشند. این در حالی است که وزیر خارجه ترکیه گفته است در صورت حمله نیروهای سوری به نظامیان آنها در عملیات شاخه زیتون، آنها را هدف قرار می‌دهند. مولود چاووش اوغلو همچنین از آمریکا خواست نیروهایش را از منبج خارج کند.
چالش نظامی اردوغان در منبج
صر‌ف‌نظر از اینکه ترکیه چه مسیر پرپیچ و خمی را برای کلید زدن عملیات عفرین طی کرده است، بن‌علی ییلدریم، نخست‌وزیر ترکیه اعلام کرده کشورش در نظر دارد منطقه حائل 30 کیلومتری در نوار شمالی و شرقی این کانتون ایجاد کند تا از این طریق از نفوذ نیروهای یگان‌های مدافع خلق به خاک ترکیه جلوگیری شود. بی‌تردید پیشبرد این هدف نظامی با موانع و خطراتی روبه‌رو خواهد بود که عبارتند از: تشدید عملیات نظامی در عفرین برای ارتش ترکیه و متحدانش احتمالاً هزینه‌های مالی و جانی غیرقابل پیش‌بینی در پی خواهد داشت. مضاف بر اینکه فضا را برای دستیابی به ثبات نسبی در سوریه در دوران پساداعش متشنج‌تر و پیچیده‌تر خواهد کرد، ایجاد منطقه حائل مورد نظر ترکیه مستلزم آن است که روسیه از پایگاه‌های نظامی خود در نواحی شرقی عفرین (در منطقه تل‌رفعت) به طور کامل عقب‌نشینی کند در حالی که شرایط حاکم بر جنگ سوریه اجازه این ریسک را به روسیه نخواهد داد اما آنچه از منظر تقابل آمریکا و ترکیه در سوریه به عنوان چالشی نگران‌کننده مطرح است به موضوع وعده اردوغان مبنی بر حمله ارتش ترکیه به شهر منبج بعد از عفرین مربوط می‌شود. شهر منبج تحت کنترل نیروهای دموکراتیک سوریه به رهبری آمریکا قرار دارد و مقامات ترکیه معتقدند ایالات متحده درباره این شهر عمدتاً عرب‌نشین خلف‌وعده کرده است، چرا که قرار بود نیروهای آمریکایی و متحدان کردش در قالب نیروهای دموکراتیک سوریه پس از بازپس‌گیری این شهر از نیروهای داعش، کنترل آن را به نیروهای محلی واگذار کنند اما هم در منبج و هم در الرقه از نیروهای یگان‌های مدافع خلق یا به عبارتی «دشمنان» ترکیه در مناطق مرزی سوریه با ترکیه حمایت کردند. با این اوصاف، به نظر می‌رسد در صورت عملی شدن وعده رئیس‌جمهور ترکیه به حمله به منبج این کشور وارد چالش نظامی با آمریکا خواهد شد، چرا که نیروهای آمریکایی به همراه نیروهای کرد در این منطقه حضور دارند.
تلفات سنگین کردها و ترک‌ها
ارتش ترکیه روز گذشته در بیانیه‌ای اعلام کرد از زمان شروع عملیات «شاخه زیتون»، شماری از غیرنظامیان کشته شده‌اند. در مقابل، ارتش ترکیه در بیانیه رسمی اعلام کرده است در پی این عملیات نظامی، 343 شبه‌نظامی کرد کشته شده‌اند. اما «نیروهای دموکراتیک سوریه» با اعلام اینکه ترکیه در آمارهای خود، بزرگنمایی می‌کند، از کشته شدن ۳۷ نیروی مورد حمایت آنکارا و منهدم شدن یک تانک ارتش ترکیه در جنگ اطراف عفرین خبر داد.
واکنش آلمان به تهاجم ترکیه
عملیات ترکیه در عفرین، باعث نگرانی آلمان، دیگر عضو ناتو، شده است. دولت آلمان 2 روز پیش اعلام کرد هرگونه تصمیم‌گیری درباره به‌روز کردن تانک‌های آلمانی ارتش ترکیه را به حال تعلیق درآورده است. ترکیه در عملیات نظامی خود در عفرین، از تانک‌های «لئوپارد- ۲» استفاده کرده که باعث شعله‌ور شدن انتقادها از برلین به دلیل فروش سلاح به ترکیه شده است.
مرجع : روزنامه وطن امروز
کد مطلب : ۷۰۰۰۹۹
منتخب
۳۰ فروردين ۱۴۰۳
۲۹ فروردين ۱۴۰۳
۲۹ فروردين ۱۴۰۳
۲۸ فروردين ۱۴۰۳
۲۷ فروردين ۱۴۰۳
۲۷ فروردين ۱۴۰۳
۲۶ فروردين ۱۴۰۳
۲۶ فروردين ۱۴۰۳
۲۵ فروردين ۱۴۰۳
پیشنهاد ما
