۰
شنبه ۲۱ بهمن ۱۳۹۶ ساعت ۰۸:۰۶
پرونده فلسطین در طول دهه های گذشته همواره شاهد فراز و نشیب های زیادی بوده است. در این میان نقش متغیرهای تاثیرگذار در این پرونده مانند آمریکا همواره یکی از دلایل و عوامل مهم در رقم خوردن تحولات بوده است. دونالد ترامپ رئیس جمهور آمریکا 15 آذرماه مهم‌ترین گام در مسیر منافع اسرائیل را برداشت و با اعلام شهر بیت المقدس به عنوان پایتخت اسرائیل موجی از محکومیت‌ها و اعتراض‌ها را به راه انداخت. قدس همواره برای مردم فلسطین و جهان اسلام اهمیت و جایگاهی فراتر از یک شهر داشته و به همین دلیل حتی اسرائیل نیز جرات اقدام عملی در جهت اشغال این شهر را نداشته است.
تنها در سال 1995 بود که تندروهای جمهوریخواه در کنگره آمریکا رأی به انتقال سفارت آمریکا از تل‌آویو به بیت‌المقدس دادند، ولی هیچ رئیس‌جمهوری در آمریکا طی این 22 سال، انجام این امر را به‌صلاح نمی‌دانست، چرا که این اقدام در تقابل با حقوق بین الملل بود و سرنوشت بیت‌المقدس باید از طریق مذاکره تعیین می‌شد نه اینکه به صورت یکجانبه تعیین تکلیف شود. اقدام ترامپ به‌نوعی شلیک به مذاکرات سازش بود و حتی در صورت تداوم این مذاکرات، آمریکا نقش خود را از دست خواهد داد.[1]
همانطور که پیش بینی شده بود اقدام ترامپ در مورد قدس پیامدهای زیادی رابه همراه خواهد داشت. یکی از این پیامدها اتحاد داخلی گروه های فلسطینی علیه اسرائیل و گذار از مرحله سازش به مرحله مقاومت است. در این ارتباط سیر تحولات دو ماه گذشته نشان دهنده این مسئله است که اقدام ترامپ به موهبتی برای اتحاد گروه های داخلی فلسطین تبدیل شده است. موضع سازمان آزادیبخش فلسطین در مورد قطع روابط با رژیم صهیونیستی جدیدترین پیامد این اقدام ترامپ بوده است.
سازمان آزادیبخش فلسطین در آستانه تغییری بزرگ
کمیته اجرایی سازمان آزادیبخش فلسطین (ساف) اخیرا با انتشار بیانیه ای از مقامات فلسطینی خواست کلیه ارتباطات خود را با رژیم صهیونیستی در همه سطوح از جمله مذاکرات سیاسی و امنیتی، قطع کنند. سازمان آزادی بخش فلسطین (ساف) متشکل از چندین حزب و گروه فلسطینی است و جنبش فتح قدرتمندترین گروه موجود در ساف می باشد. رویکرد این سازمان در ابتدا مشی مسلحانه و مبارزاتی با اسرائیل بود اما در سال 1993 با توافق اسلو و به رسمیت شناختن اسرائیل به نوعی به بازنگری در سیاست های خود پرداخت و به راهکار مذاکره و دیپلماسی با میانجیگری آمریکا روی آورد.[2] در دو دهه گذشته تمامی مذاکرات در مورد فلسطین بر مبنای توافق اسلو انجام گرفته است. از این رو با پایان علنی پایبندی آمریکا و اسرائیل به توافق اسلو، این پرسش اساسی که ساف چه راهبرد و رویکردی را باید در ادامه و به عنوان راهکار جایگزین در پیش بگیرد، بسیار حائز اهمیت است.
از مذاکرات اسلو تا تحولات سال 2017 تاریخ روابط گروه های طرفدار سازش با اسرائیل مملو از خیانت و کارشکنی آمریکا بوده است. اما با این وجود ساف و در راس آن محمود عباس رئیس تشکیلات خودگردان فلسطین بر خلاف گروه هایی مانند جهاد اسلامی و حماس که بر مقاومت تاکید داشته اند ، همواره به دنبال مصالحه سیاسی با اسرائیل از طریق ارتباط گیری با آمریکا بوده است. نگاهی به جایگاه و وضعیت فلسطینیان در شرایط کنونی به خوبی تایید کننده این موضوع است که مردم فلسطین به هیچ یک از حقوق اساسی خود نزدیک هم نشده‌اند و کاملاً برعکس، این اسرائیل بوده است که با رویکردی تهاجمی توسعه سرزمینی را به پیش برده است و حتی به موارد اندک تعهدات خود پایبندی نداشته است که بارزترین تمونه آنرا می توان شهرک سازی های غیرقانونی دانست.[3]
در شرایط کنونی تصمیم ساف به قطع روابط با اسرائیل نشان دهنده این مسئله است که تمامی اقدامات در راستای سازش با اسرائیل به بن بست خورده و هیچ دستاوردی برای مردم فلسطین به همراه نداشته است. در واقع تصمیم ساف به قطع روابط با اسرائیل پس از گذشت نزدیک به سه دهه این مسئله را اثبات می کند که اسرائیل از مذاکرات به اصطلاح صلح در مورد فلسطین تنها به عنوان ابزاری برای خرید زمان استفاده کرده است. چرا که اسرائیل هیچگاه به دنبال مصالحه با فلسطین نبوده و اشغال کامل فلسطین هدف اصلی مقامات صهیونیستی بوده است.
از این رو تصمیم ساف در مورد قطع روابط با اسرائیل بیانگر این است که در سال های گذشته اسرائیل با استفاده از فرصت مذاکرات به عنوان ابزاری برای پیشبرد تصرف سرزمین های بیشتر بدون مقاومت فلسطینیان، به حاشیه راندن موضوع اشغالگری در فضای بین المللی در نبود مخاصمه و جنگ با فلسطینیان، ایجاد تفرقه و تضعیف نیروهای مقاومت فلسطین بهره گرفته است. علاوه بر این اسرائیل با کمک های آمریکا با تمسک به ابزار مذاکره سعی کرده است که در جامعه جهانی از خود تصویری صلح جو و طرفدار مصالحه ارائه دهد و با فرسایشی کردن این مسئله تشکیل دولت فلسطین را به محاق ببرد.[4] در واقع این نوع نگاه صهیونیست ها به مسئله فلسطین باعث شده است تا گفتمان مقاومت در برابر گفتمان سازش پس از چند دهه حقانیت خود را بار دیگر ثابت کند. در واقع تاکنون گروه های حامی سازش و مصالحه سیاسی با اسرائیل بر این اعتقاد بودند که تکیه به مبارزه با اسرائیل تنها با عث تشدید فشارهای بین المللی بر مردم فلسطین خواهد شد و باید از طریق سیاسی حقوق مردم فلسطین را محقق کرد. اما واهی بودن این تصور با اقدام ترامپ مشخص شده و وزن گفتمان مقاومت در بین گرو ه های فلسطینی بسیار بالا رفته است.
اما سازمان آزادیبخش فلسطین که روابط سه دهه ای با اسرائیل دارد با تصمیم اخیر خود مبنی بر قطع روابط با اسرائیل می تواند جبهه مقاومت علیه اسرائیل را بسیار تقویت کند. مراودات بین المللی ساف در شرایط کنونی می تواند به عنوان یک برگ برنده در خدمت گروه های فلسطینی قرار بگیرد. ساف با سابقه تاریخی خود ارتباطات وسیعی داشته و همین مسئله این سازمان را در عرصه جهانی مشروع کرده است. دلیل اصلی اینکه در سه دهه گذشته ساف نتوانسته بود از این موقعیت خود در راستای منافع مردم فلسطین استفاده کند اعتقاد این سازمان به سازش با فلسطین بود. در شرایط کنونی تصمیم این سازمان در صورتی که تداوم داشته باشد می تواند به محقق شدن اهداف فلسطین کمک کند. در واقع ابزار و قدرت سیاسی ساف در کنار قدرت نظامی مقاومت فلسطین می تواند با همدیگر تبدیل به یک ابزار قدرتمند علیه اسرائیل شود.
در شرایط کنونی سفرها و اظهارات محمود عباس نیز نشانگر این است که وی به دنبال یافتن متحدان جایگزین است. چرا که حمایت های پیدا و پنهان کشورهای عربی از اقدام ترامپ در مورد قدس باعث شد تا وی نسبت به هرگونه کمک کشورهای عربی ناامید شده و سفر وی به آفریقا نیز دقیقا در همین راستا قابل ارزیابی است. در کل می توان تصمیم ساف در مورد قطع روابط با اسرائیل را هدیه ای از جانب ترامپ به مردم فلسطین دانست چرا که تنها با اقدام ترامپ در مورد معرفی قدس به عنوان پایتخت فلسطین بوده که گروه های فلسطینی طرفدار سازش ناکارآمدی هرگونه مذاکره با آمریکا و اسرائیل را دریافته اند و تصمیم به مقابله با رژیم صهیونیستی را دارند.
محمدرضا کلهر
پی نوشت:
[2] https://www.islamtimes.org/fa/doc/article/702695/
[3] http://alwaght.com/fa/News/123281/%D9%82%D8%B7%D8%B9-%D8%B1%D9%88%D8%A7%D8%A8%D8%B7-%D8%A8%D8%A7-%D8%A7%D8%B3%D8%B1%D8%A7%D8%A6%DB%8C%D9%84%D8%8C-%D8%A8%D8%A7%D8%B2%D9%86%DA%AF%D8%B1%DB%8C-%D8%B3%D8%A7%D9%81-%D8%AF%D8%B1-%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%B1%D8%A7%D8%AA%DA%98%DB%8C-%D8%B3%DB%8C%D8%A7%D8%B3%DB%8C
[4] http://alwaght.com/fa/News/123281/%D9%82%D8%B7%D8%B9-%D8%B1%D9%88%D8%A7%D8%A8%D8%B7-%D8%A8%D8%A7-%D8%A7%D8%B3%D8%B1%D8%A7%D8%A6%DB%8C%D9%84%D8%8C-%D8%A8%D8%A7%D8%B2%D9%86%DA%AF%D8%B1%DB%8C-%D8%B3%D8%A7%D9%81-%D8%AF%D8%B1-%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%B1%D8%A7%D8%AA%DA%98%DB%8C-%D8%B3%DB%8C%D8%A7%D8%B3%DB%8C
تنها در سال 1995 بود که تندروهای جمهوریخواه در کنگره آمریکا رأی به انتقال سفارت آمریکا از تل‌آویو به بیت‌المقدس دادند، ولی هیچ رئیس‌جمهوری در آمریکا طی این 22 سال، انجام این امر را به‌صلاح نمی‌دانست، چرا که این اقدام در تقابل با حقوق بین الملل بود و سرنوشت بیت‌المقدس باید از طریق مذاکره تعیین می‌شد نه اینکه به صورت یکجانبه تعیین تکلیف شود. اقدام ترامپ به‌نوعی شلیک به مذاکرات سازش بود و حتی در صورت تداوم این مذاکرات، آمریکا نقش خود را از دست خواهد داد.[1]
همانطور که پیش بینی شده بود اقدام ترامپ در مورد قدس پیامدهای زیادی رابه همراه خواهد داشت. یکی از این پیامدها اتحاد داخلی گروه های فلسطینی علیه اسرائیل و گذار از مرحله سازش به مرحله مقاومت است. در این ارتباط سیر تحولات دو ماه گذشته نشان دهنده این مسئله است که اقدام ترامپ به موهبتی برای اتحاد گروه های داخلی فلسطین تبدیل شده است. موضع سازمان آزادیبخش فلسطین در مورد قطع روابط با رژیم صهیونیستی جدیدترین پیامد این اقدام ترامپ بوده است.
سازمان آزادیبخش فلسطین در آستانه تغییری بزرگ
کمیته اجرایی سازمان آزادیبخش فلسطین (ساف) اخیرا با انتشار بیانیه ای از مقامات فلسطینی خواست کلیه ارتباطات خود را با رژیم صهیونیستی در همه سطوح از جمله مذاکرات سیاسی و امنیتی، قطع کنند. سازمان آزادی بخش فلسطین (ساف) متشکل از چندین حزب و گروه فلسطینی است و جنبش فتح قدرتمندترین گروه موجود در ساف می باشد. رویکرد این سازمان در ابتدا مشی مسلحانه و مبارزاتی با اسرائیل بود اما در سال 1993 با توافق اسلو و به رسمیت شناختن اسرائیل به نوعی به بازنگری در سیاست های خود پرداخت و به راهکار مذاکره و دیپلماسی با میانجیگری آمریکا روی آورد.[2] در دو دهه گذشته تمامی مذاکرات در مورد فلسطین بر مبنای توافق اسلو انجام گرفته است. از این رو با پایان علنی پایبندی آمریکا و اسرائیل به توافق اسلو، این پرسش اساسی که ساف چه راهبرد و رویکردی را باید در ادامه و به عنوان راهکار جایگزین در پیش بگیرد، بسیار حائز اهمیت است.
از مذاکرات اسلو تا تحولات سال 2017 تاریخ روابط گروه های طرفدار سازش با اسرائیل مملو از خیانت و کارشکنی آمریکا بوده است. اما با این وجود ساف و در راس آن محمود عباس رئیس تشکیلات خودگردان فلسطین بر خلاف گروه هایی مانند جهاد اسلامی و حماس که بر مقاومت تاکید داشته اند ، همواره به دنبال مصالحه سیاسی با اسرائیل از طریق ارتباط گیری با آمریکا بوده است. نگاهی به جایگاه و وضعیت فلسطینیان در شرایط کنونی به خوبی تایید کننده این موضوع است که مردم فلسطین به هیچ یک از حقوق اساسی خود نزدیک هم نشده‌اند و کاملاً برعکس، این اسرائیل بوده است که با رویکردی تهاجمی توسعه سرزمینی را به پیش برده است و حتی به موارد اندک تعهدات خود پایبندی نداشته است که بارزترین تمونه آنرا می توان شهرک سازی های غیرقانونی دانست.[3]
در شرایط کنونی تصمیم ساف به قطع روابط با اسرائیل نشان دهنده این مسئله است که تمامی اقدامات در راستای سازش با اسرائیل به بن بست خورده و هیچ دستاوردی برای مردم فلسطین به همراه نداشته است. در واقع تصمیم ساف به قطع روابط با اسرائیل پس از گذشت نزدیک به سه دهه این مسئله را اثبات می کند که اسرائیل از مذاکرات به اصطلاح صلح در مورد فلسطین تنها به عنوان ابزاری برای خرید زمان استفاده کرده است. چرا که اسرائیل هیچگاه به دنبال مصالحه با فلسطین نبوده و اشغال کامل فلسطین هدف اصلی مقامات صهیونیستی بوده است.
از این رو تصمیم ساف در مورد قطع روابط با اسرائیل بیانگر این است که در سال های گذشته اسرائیل با استفاده از فرصت مذاکرات به عنوان ابزاری برای پیشبرد تصرف سرزمین های بیشتر بدون مقاومت فلسطینیان، به حاشیه راندن موضوع اشغالگری در فضای بین المللی در نبود مخاصمه و جنگ با فلسطینیان، ایجاد تفرقه و تضعیف نیروهای مقاومت فلسطین بهره گرفته است. علاوه بر این اسرائیل با کمک های آمریکا با تمسک به ابزار مذاکره سعی کرده است که در جامعه جهانی از خود تصویری صلح جو و طرفدار مصالحه ارائه دهد و با فرسایشی کردن این مسئله تشکیل دولت فلسطین را به محاق ببرد.[4] در واقع این نوع نگاه صهیونیست ها به مسئله فلسطین باعث شده است تا گفتمان مقاومت در برابر گفتمان سازش پس از چند دهه حقانیت خود را بار دیگر ثابت کند. در واقع تاکنون گروه های حامی سازش و مصالحه سیاسی با اسرائیل بر این اعتقاد بودند که تکیه به مبارزه با اسرائیل تنها با عث تشدید فشارهای بین المللی بر مردم فلسطین خواهد شد و باید از طریق سیاسی حقوق مردم فلسطین را محقق کرد. اما واهی بودن این تصور با اقدام ترامپ مشخص شده و وزن گفتمان مقاومت در بین گرو ه های فلسطینی بسیار بالا رفته است.
اما سازمان آزادیبخش فلسطین که روابط سه دهه ای با اسرائیل دارد با تصمیم اخیر خود مبنی بر قطع روابط با اسرائیل می تواند جبهه مقاومت علیه اسرائیل را بسیار تقویت کند. مراودات بین المللی ساف در شرایط کنونی می تواند به عنوان یک برگ برنده در خدمت گروه های فلسطینی قرار بگیرد. ساف با سابقه تاریخی خود ارتباطات وسیعی داشته و همین مسئله این سازمان را در عرصه جهانی مشروع کرده است. دلیل اصلی اینکه در سه دهه گذشته ساف نتوانسته بود از این موقعیت خود در راستای منافع مردم فلسطین استفاده کند اعتقاد این سازمان به سازش با فلسطین بود. در شرایط کنونی تصمیم این سازمان در صورتی که تداوم داشته باشد می تواند به محقق شدن اهداف فلسطین کمک کند. در واقع ابزار و قدرت سیاسی ساف در کنار قدرت نظامی مقاومت فلسطین می تواند با همدیگر تبدیل به یک ابزار قدرتمند علیه اسرائیل شود.
در شرایط کنونی سفرها و اظهارات محمود عباس نیز نشانگر این است که وی به دنبال یافتن متحدان جایگزین است. چرا که حمایت های پیدا و پنهان کشورهای عربی از اقدام ترامپ در مورد قدس باعث شد تا وی نسبت به هرگونه کمک کشورهای عربی ناامید شده و سفر وی به آفریقا نیز دقیقا در همین راستا قابل ارزیابی است. در کل می توان تصمیم ساف در مورد قطع روابط با اسرائیل را هدیه ای از جانب ترامپ به مردم فلسطین دانست چرا که تنها با اقدام ترامپ در مورد معرفی قدس به عنوان پایتخت فلسطین بوده که گروه های فلسطینی طرفدار سازش ناکارآمدی هرگونه مذاکره با آمریکا و اسرائیل را دریافته اند و تصمیم به مقابله با رژیم صهیونیستی را دارند.
محمدرضا کلهر
پی نوشت:
[2] https://www.islamtimes.org/fa/doc/article/702695/
[3] http://alwaght.com/fa/News/123281/%D9%82%D8%B7%D8%B9-%D8%B1%D9%88%D8%A7%D8%A8%D8%B7-%D8%A8%D8%A7-%D8%A7%D8%B3%D8%B1%D8%A7%D8%A6%DB%8C%D9%84%D8%8C-%D8%A8%D8%A7%D8%B2%D9%86%DA%AF%D8%B1%DB%8C-%D8%B3%D8%A7%D9%81-%D8%AF%D8%B1-%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%B1%D8%A7%D8%AA%DA%98%DB%8C-%D8%B3%DB%8C%D8%A7%D8%B3%DB%8C
[4] http://alwaght.com/fa/News/123281/%D9%82%D8%B7%D8%B9-%D8%B1%D9%88%D8%A7%D8%A8%D8%B7-%D8%A8%D8%A7-%D8%A7%D8%B3%D8%B1%D8%A7%D8%A6%DB%8C%D9%84%D8%8C-%D8%A8%D8%A7%D8%B2%D9%86%DA%AF%D8%B1%DB%8C-%D8%B3%D8%A7%D9%81-%D8%AF%D8%B1-%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%B1%D8%A7%D8%AA%DA%98%DB%8C-%D8%B3%DB%8C%D8%A7%D8%B3%DB%8C
مرجع : خبرگزاری فارس
کد مطلب : ۷۰۳۶۳۶
منتخب
۳۰ فروردين ۱۴۰۳
۲۹ فروردين ۱۴۰۳
۲۹ فروردين ۱۴۰۳
۲۸ فروردين ۱۴۰۳
۲۷ فروردين ۱۴۰۳
۲۷ فروردين ۱۴۰۳
۲۶ فروردين ۱۴۰۳
۲۶ فروردين ۱۴۰۳
۲۵ فروردين ۱۴۰۳
پیشنهاد ما
